दिन-विशेष-लेख-११ डिसेंबर, १९७२: अपोलो मोहिमेतील अपोलो १७ हे सहावे चांद्रयान

[Atul Kaviraje]

१९७२: अपोलो मोहिमेतील अपोलो १७ हे सहावे चांद्रयान चंद्रावर उतरले.

११ डिसेंबर, १९७२: अपोलो मोहिमेतील अपोलो १७ हे सहावे चांद्रयान चंद्रावर उतरले-

ऐतिहासिक संदर्भ:
११ डिसेंबर १९७२ हा महत्त्वाचा दिवस होता कारण याच दिवशी अपोलो १७ मिशन चंद्रावर उतरले. हे नासा (NASA) द्वारे प्रक्षिप्त केलेले अपोलो मोहिमेतील सहावे आणि शेवटचे चांद्रयान होते. अपोलो १७ मिशन ही चंद्रावर मानवाचे पाऊल ठेवण्याच्या इतिहासात एक महत्त्वाची घटना मानली जाते, कारण यानाच्या मदतीने चंद्राच्या भूभागावर अनेक महत्त्वपूर्ण शास्त्रज्ञ तपासणी केली आणि महत्त्वपूर्ण नमुने गोळा केले. या मिशनमुळे अंतराळ शास्त्रज्ञांना चंद्राच्या अधिक जवळून निरीक्षण करण्याची संधी मिळाली.

अपोलो १७ मिशनचे महत्त्व:
स्थानिक आणि जागतिक महत्व: अपोलो १७ मिशनाच्या माध्यमातून, अंतराळ शास्त्रज्ञांनी चंद्रावर अधिक आणि विस्तृत संशोधन केले, जे अंतराळातील जीवनाबद्दल महत्त्वपूर्ण माहिती देणारे ठरले. तसेच, याने अंतराळातील विविध संसाधनांवर अधिक लक्ष केंद्रीत केले आणि यानाच्या शास्त्रज्ञांना अंतराळातील जीवनाच्या संभाव्यतेविषयी महत्त्वपूर्ण ज्ञान मिळवले.

यात्रेचे उद्दीष्ट: अपोलो १७ मिशनचा मुख्य उद्दीष्ट चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाजवळील भागांचा अभ्यास करणे होते. यानामुळे चंद्राच्या पृष्ठभागावर खूप महत्त्वाचे नमुने गोळा करण्यात आले, जे भविष्यात चंद्राच्या रचना आणि चंद्राच्या भूगर्भशास्त्रावर अधिक माहिती मिळवण्यासाठी उपयोगी ठरले.

मुख्य शास्त्रज्ञ आणि अंतराळवीर: अपोलो १७ मिशनमध्ये तीन प्रमुख अंतराळवीर होते:

युजिन सर्नन (Eugene Cernan) - कमांडर
हॅरिसन 'जैक' श्मिट (Harrison "Jack" Schmitt) - पायलट
रॉन इव्हांस (Ron Evans) - मॉड्यूल पायलट
अपोलो १७ मिशनचे प्रमुख ठळक मुद्दे:

चंद्रावर उतरणे: अपोलो १७ चंद्रावर उतरलेले सर्वात शेवटचे मिशन होते. यामुळे अमेरिकेने अंतराळ मोहिमेमध्ये आपली श्रेष्ठता सिद्ध केली.

चंद्रावर काम: या मिशनमध्ये चंद्रावर ७४ तासांची कामकाजाची वेळ होती, ज्यामध्ये विविध नमुने गोळा करणे, चंद्राच्या पृष्ठभागावर संशोधन करणे आणि विविध उपकरणांची चाचणी करणे समाविष्ट होते.

नमुने गोळा करणे: यानाच्या मदतीने चंद्राच्या पृष्ठभागावरून १०३ किलोग्रॅम चंद्र मातीचे नमुने गोळा करण्यात आले, जे नंतर पृथ्वीवर आणून त्यावर शास्त्रज्ञांनी तपासणी केली.

अंतराळ पादचारी (Lunar EVA): यामध्ये चंद्रावर पादचारी मार्गदर्शन केले गेले, जिथे अंतराळवीरांनी त्यांचा पहिला चंद्र रस्ता शोधला.

चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाच्या परिसराचा अभ्यास: या मिशनमुळे चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाच्या क्षेत्रावर पहिले शोध घेण्यात आले, ज्यामुळे त्याच्या रचनाबद्दल महत्त्वपूर्ण माहिती मिळाली.

संदर्भ:
अंतराळ शास्त्र आणि मानवी जागरूकता: अपोलो १७ मिशन केवळ एक वैज्ञानिक आणि शास्त्रीय ध्येय नसून, मानवी जागरूकतेचा एक महत्त्वपूर्ण भाग बनला. या मोहिमेने अंतराळातील अन्वेषणाचा मार्ग मोकळा केला आणि भविष्यकाळातील अंतराळ शास्त्रज्ञांना मोठ्या प्रमाणावर मार्गदर्शन केले.

चित्रे, प्रतीक आणि इमोजी:
🌑 चंद्रावर उतरलेले यान: अपोलो १७ चंद्रावर उतरलेले यान दर्शवणारी चित्रे.
🚀 अपोलो १७ रॉकेट: अपोलो १७ चे प्रक्षेपण दाखवणारी चित्रे.
🛰� अंतराळ अन्वेषण: अंतराळ यान आणि चंद्राच्या कक्षांतील चित्र.
👨�🚀 अंतराळवीर: चंद्रावर पादचारी मार्गदर्शन करणारे अंतराळवीर.
🌌 अंतराळ आणि चंद्र: अंतराळाच्या विशालतेची आणि चंद्राच्या आकर्षणाची दर्शवणारी चित्रे.
🛸 तंत्रज्ञान आणि विज्ञान: चंद्राच्या पृष्ठभागावर तंत्रज्ञानाचा वापर आणि वैज्ञानिक संशोधन दाखवणारे प्रतीक.

निष्कर्ष:
अपोलो १७ मिशन चंद्राच्या अन्वेषणाच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरले. या मिशनने मानवतेला चंद्राच्या पृष्ठभागावर अधिक माहिती मिळवण्याच्या क्षमतेची माहिती दिली, ज्यामुळे भविष्यात अंतराळ अन्वेषण आणि संशोधनासाठी नवे दारे उघडली. अंतराळ शास्त्रज्ञांनी केलेल्या शौर्यपूर्ण प्रयत्नांनी चंद्राच्या रहस्यमय कक्षांचे गहन तपासणी केले आणि भविष्यातील अन्वेषणाची दिशा निश्चित केली.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.12.2024-बुधवार.
===========================================