१२ डिसेंबर, २०२४ - हुतात्मा बाबू गेणू स्मृतीदिन -

[Atul Kaviraje]

हुतात्मा बाबू गेनु स्मृतीदिन-

१२ डिसेंबर, २०२४ - हुतात्मा बाबू गेणू स्मृतीदिन - बाबू गेणूंच्या जीवनकार्याची ओळख आणि या दिनाचे महत्त्व

प्रस्तावना:

१२ डिसेंबर हा दिवस महाराष्ट्रातील आणि विशेषत: विदर्भ क्षेत्रातील एक ऐतिहासिक दिवस आहे, कारण याच दिवशी हुतात्मा बाबू गेणूंच्या बलिदानाचा स्मरणदिन आहे. बाबू गेणू हे भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामातील एक अत्यंत महत्त्वाचे नाव होते. त्यांनी आपल्या बलिदानाने भारताच्या स्वातंत्र्य लढ्यात आपले योगदान दिले. त्यांचा इतिहास आणि त्यांच्या कार्याची ओळख आपल्याला प्रेरणा देणारी आहे. बाबू गेणूंच्या जीवनकार्याचा गौरव करण्यासाठी १२ डिसेंबरला 'हुतात्मा बाबू गेणू स्मृतीदिन' म्हणून साजरा केला जातो.

बाबू गेणूंचा जीवनक्रम आणि कार्य:

बाबू गेणू यांचा जन्म २१ मार्च १८९२ रोजी विदर्भातील अकोला जिल्ह्यातील गोंडखेडा या गावी झाला. त्यांचे बालपण साधे आणि कष्टकरी होते. प्रारंभिक शिक्षण त्यांना त्यांच्या गावीच मिळाले. त्यानंतर त्यांचे जीवन अधिक व्यापक बनले आणि त्यांनी समाजसेवा, सत्य आणि अहिंसा यांची शिकवण घेतली. बाबू गेणूंच्या जीवनाचा आदर्श महात्मा गांधींच्या विचारधारेवर आधारित होता. त्यांनी आपल्या जीवनात राष्ट्रीय स्वातंत्र्याच्या कार्यात भाग घेतला आणि भारतीय लोकांच्या हक्कांसाठी झगडले.

स्वातंत्र्य लढ्यात योगदान:

बाबू गेणू यांना महात्मा गांधींच्या असहमतीचे आणि स्वदेशी चळवळीचे समर्थन प्राप्त झाले होते. १९४२ च्या भारत छोडो आंदोलनात बाबू गेणू सक्रिय होते. याच आंदोलनामध्ये बाबू गेणूंच्या नेतृत्वाखाली अकोला जिल्ह्यात भारतीय लोकांनी ब्रिटिश साम्राज्याविरोधात चळवळ उचलली होती. या आंदोलनात बाबू गेणूंच्या नेतृत्वाने, स्थानिक पोलिसांशी आणि ब्रिटिश सरकारविरुद्ध संघर्ष करून आपला प्रचंड प्रभाव आणि समर्पण दर्शवला.

गांधीजींच्या नेतृत्वाखाली राष्ट्रीय स्वातंत्र्य मिळविण्याचा उद्देश ठेवून बाबू गेणू यांनी अनेक वेळी सत्याग्रह केले, लाठीचार्ज आणि इतर अडचणींना सामोरे गेले. त्यांना जास्त प्रमाणात लोकांची साथ मिळाली आणि ते अकोला भागात एक नेते म्हणून प्रसिद्ध झाले. त्यांचे कार्य केवळ स्वातंत्र्यलढ्यातील योगदानावरच नाही, तर त्यांनी समाज सुधारणा, शिक्षण आणि महिला सशक्तीकरणाच्या क्षेत्रातही महत्त्वाचे कार्य केले.

हुतात्मा बाबू गेणूंचे बलिदान:

बाबू गेणूंच्या योगदानामुळे अकोला व त्याच्या आसपासच्या गावांमध्ये त्यांचा आदर्श सर्वदूर पसरला. मात्र, त्यांना ब्रिटिश सरकारने समोर ठरवून अटक केली. बाबू गेणू आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांना कडक शिक्षा दिली. १२ डिसेंबर १९४५ रोजी बाबू गेणूंनी ब्रिटिश सरकारच्या अत्याचारांचा विरोध करत शहिद होण्याचे ठरवले. त्यांची शहिदगिरी आजही आपल्याला प्रेरणा देते. बाबू गेणूंचे बलिदान हे त्यांच्या निष्ठेला आणि स्वातंत्र्यलढ्याला समर्पित होते.

स्वातंत्र्य संग्रामातील महत्त्व:

बाबू गेणूंचे जीवन आणि त्यांचे योगदान भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामाच्या इतिहासात सुवर्णाक्षरांनी लिहिले गेले आहे. त्यांचे बलिदान, देशभक्ती आणि त्यांची जोखीम घेणारी कार्यशक्ती आजही आपल्या देशाला प्रेरणा देते. बाबू गेणूंच्या कार्यामुळे महाराष्ट्राच्या विदर्भ भागात एक जागरूकता निर्माण झाली, ज्याने ब्रिटिश साम्राज्याविरोधात स्थानिक लोकांना एकत्र आणले.

हुतात्मा बाबू गेणूंच्या प्रेरणादायक कार्यामुळे, त्यांनी समाजातील एकतेला, राष्ट्रीय अस्मितेला आणि समानतेला महत्व दिले. त्यांचे योगदान आपल्याला एकात्मतेच्या, बलिदानाच्या आणि स्वावलंबनाच्या महत्त्वाची जाणीव करून देते. आज त्यांचा स्मृतीदिन म्हणून १२ डिसेंबर हा दिवस विविध ठिकाणी साजरा केला जातो, जिथे त्यांच्या कार्याची आठवण आणि महत्त्व नवा जोश देतो.

स्वातंत्र्य आणि आजचा काळ:

आजच्या काळात बाबू गेणूंच्या बलिदानाला लक्षात ठेवून, त्यांचे कार्य आणि त्यांची शिकवण आपल्याला आत्मनिर्भर भारत आणि स्वावलंबनाच्या दिशेने मार्गदर्शन करत आहे. त्यांच्या योगदानामुळे, आज आम्ही भारतीय स्वातंत्र्याच्या मूल्यांचे पालन करत देशासाठी एक मजबूत भविष्य तयार करण्यासाठी प्रयत्नशील आहोत. त्यांच्या कार्यातील शौर्य आणि निष्ठा आजच्या पिढीसाठी एक आदर्श आहे.

उदाहरण:

बाबू गेणूंच्या कार्याचा आदर्श आपल्या आजच्या काळातही कायम आहे. त्यांचे कार्य विशेषतः लोकशाही, समानता आणि स्वातंत्र्याच्या मुल्यांमध्ये दाखवले जाते. स्वातंत्र्य लढ्याच्या त्यांच्या योगदानाचे प्रमाण म्हणजे अकोला भागातील नागरिकांचे एकतेचे कार्य आणि ब्रिटिश साम्राज्याविरुद्ध उचललेले संघर्ष. त्यांना आपल्या कार्याचे पूरक ठरवून अनेकांनी पुढे जाऊन स्वातंत्र्यलढ्यात भाग घेतला.

निष्कर्ष:

१२ डिसेंबर हा हुतात्मा बाबू गेणूंच्या स्मृतीला उजाळा देण्याचा आणि त्यांच्या कार्याशी संबंधित असलेल्या सर्व मूल्यांचा आदर करण्याचा दिवस आहे. बाबू गेणूंच्या बलिदानाच्या दिवशी आपण त्यांच्या कार्याचा गौरव करत, त्यांच्याकडून मिळालेल्या प्रेरणांवर आधारित, आपल्या देशाच्या समृद्ध भविष्याची रचना करू शकतो. त्यांचे कार्य एक नवा उत्साह आणि प्रेरणा देणारे आहे, जे आजही भारतीय स्वातंत्र्य लढ्याचे प्रेरणास्त्रोत आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-12.12.2024-गुरुवार.
===========================================