हनुमानाची वचनं आणि त्याचा द्रष्टा दृष्टिकोन-1

[Atul Kaviraje]

हनुमानाची वचनं आणि त्याचा द्रष्टा दृष्टिकोन-
(Hanuman's Words and His Insightful Vision)

हनुमानाची वचनं आणि त्याचा द्रष्टा दृष्टिकोन-

हनुमान हे भारतीय पुराणकथा, खासकरून रामायणातील एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण आणि आदर्श पात्र आहे. हनुमानाची वचनं आणि त्याचे दृष्टिकोन केवळ भक्तिरसात浸ीत असलेले नाहीत, तर त्या वचनांत जीवनाच्या गहन सत्यांचा आणि आदर्शाचा संदेशही छुपा आहे. हनुमानाची वचनं त्यांच्या कर्तव्य, भक्तिरस, धैर्य, प्रामाणिकपणा, निष्ठा, आणि निस्वार्थ प्रेमाचे प्रतीक बनली आहेत. त्याच्या वचनांमध्ये एक द्रष्टा दृष्टिकोन आणि एक गहन तत्त्वज्ञान आहे जे जीवनातील समस्यांवर उपाय देण्याचे मार्ग दाखवते.

हनुमानाची वचनं:
"रामकृपा हीच खरी शक्ती आहे." हनुमानाचे वचन "रामकृपा हीच खरी शक्ती आहे" हे त्याच्या जीवनातील सर्वात महत्त्वाचे वचन आहे. हनुमान रामाच्या भक्तीसाठी सर्व काही बलिदान करण्यास तयार असतो. त्याच्या वचनाचा मोल हा आहे की, प्रत्येक व्यक्तीला त्याच्या जीवनात आपले ध्येय साधण्यासाठी एक गुरु किंवा उच्च शक्तीची आवश्यकता असते. हनुमानाने दाखवले की जर तुमच्यावर विश्वास ठेवणारे असतील, तर तुमची शक्ती अनंत असू शकते.

उदाहरण:
रामायणात, हनुमानाने श्रीरामाच्या आदेशावर लक्ष ठेवून, समुद्र ओलांडला आणि लंकेचा दौरा केला. त्याची शक्ती आणि साहस ही रामाच्या कृपेवर आधारित होती. यामुळे हनुमानाचे वचन खरं ठरते की रामकृपेशिवाय शक्ती नाही.

"धैर्याने सर्व अडचणींचा सामना करावा." हनुमानाचे दुसरे एक महत्वाचे वचन म्हणजे "धैर्याने सर्व अडचणींचा सामना करावा". हनुमानाच्या जीवनात अनेक अडचणी आल्या, परंतु त्याने कधीही आत्मविश्वास गमावला नाही आणि प्रत्येक संकटाशी धैर्याने लढा दिला.

उदाहरण:
लंकेत सीतेला शोधताना त्याने मोठ्या संकटांचा सामना केला. त्यावेळी त्याने धैर्याने निर्णय घेतले आणि सर्व अडचणींवर मात केली. त्याचे धैर्य आणि आत्मविश्वास हे जीवनातील संघर्षांवर विजय मिळवण्यासाठी आवश्यक आहेत.

"शिवशक्ती आणि रामशक्ती एकत्र असू शकतात." हनुमानाच्या वचनांमध्ये एक तत्त्वज्ञान आहे की, शिवशक्ती आणि रामशक्ती एकत्र असू शकतात. हनुमान हा शिव आणि राम दोन्हीचा भक्त होता. त्याचे वचन एकत्रित शक्तीचे प्रतिक आहे, जी योग्य वेळेला योग्य पद्धतीने काम करते.

उदाहरण:
राम आणि शिव या दोन्ही देवते एकमेकांपासून वेगळी नसल्याचे हनुमानाने सिद्ध केले. त्याच्या जीवनात त्याच्या कार्यांची कार्यवाही नेहमीच दोन्ही देवते (राम आणि शिव) यांच्या आशीर्वादाने होत होती.

"शक्ती आणि साधना ही एकाच सिक्क्याच्या दोन बाजू आहेत." हनुमानाच्या जीवनाचा आणखी एक महत्त्वाचा दृष्टिकोन म्हणजे साधना आणि शक्ती यांचा संबंध. साधनेच्या माध्यमातून प्राप्त होणारी शक्ती ही एकाच सिक्क्याच्या दोन बाजू आहेत. साधना आणि शक्ती यामध्ये परस्पर संबंध असल्याचे हनुमानाचे वचन सांगते की, शारीरिक आणि मानसिक ताकद दोन्हीचा उपयोग योग्य प्रकारे करणे आवश्यक आहे.

उदाहरण:
हनुमानाने सीतेचा शोध लावण्यासाठी प्रचंड साधना केली आणि नंतर त्या साधनेच्या फलस्वरूप त्याला अपार शक्ती प्राप्त झाली. या शक्तीचा उपयोग त्याने श्रीरामाच्या कार्यासाठी केला.

"तुम्ही जो आहात, तेच प्रकट होईल." हनुमानाने आणखी एक वचन दिले की, "तुम्ही जो आहात, तेच प्रकट होईल". याचा अर्थ असे आहे की प्रत्येक व्यक्तीच्या व्यक्तिमत्त्वाचे प्रतिक म्हणजे त्याचे कर्तव्य आणि कार्यप्रणाली. जे आपण आपल्या आतून असतो, तेच आपल्या कार्यामध्ये दिसते.

उदाहरण:
हनुमानाने रामाच्या कार्यासाठी जे कष्ट केले, ते त्याच्या साधना आणि त्याच्या अंतर्गत शक्तीच्या आधारावर होते. त्याने आपला समर्पण, निष्ठा आणि विश्वास स्पष्टपणे दाखवला.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-14.12.2024-शनिवार.
=============================================