१५ डिसेंबर २०२४ - ज्योतिर्लिंग भंडारा - गरवडे, ताल-पाटण

[Atul Kaviraje]

ज्योतिर्लिंग भंडारा-गरवडे-ता.पाटण-

१५ डिसेंबर २०२४ - ज्योतिर्लिंग भंडारा - गरवडे, ताल-पाटण

ज्योतिर्लिंग भंडारा हा एक धार्मिक व्रत उत्सव आहे जो दरवर्षी गरवडे या गावात, ताल-पाटण, महाराष्ट्रात साजरा केला जातो. या दिवशी विशेषतः भक्त श्री महादेवाच्या ज्योतिर्लिंगाचे पूजन, अभिषेक व भंडारा करतात. ज्योतिर्लिंग म्हणजेच भगवान शिवाची पवित्रता व ऊर्जा प्रदर्शित करणारा एक दिव्य रूप आहे. या दिवसाला समर्पित असलेल्या उत्सवामुळे भक्तांना श्री महादेवाच्या कृपेचा लाभ मिळतो.

ज्योतिर्लिंग भंडार्याचे महत्त्व:
ज्योतिर्लिंग शंकर भगवानाच्या प्रमुख रूपांपैकी एक आहे. शंकराच्या ज्योतिर्लिंगाचे दर्शन भक्तांना आध्यात्मिक शांती, उद्धार आणि जीवनातील संकटांवर विजय मिळवण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण मार्गदर्शन प्रदान करते. ज्योतिर्लिंग भंडारा एक प्रकारे शंकर भगवानाच्या आशीर्वादाचे एक पवित्र पर्व आहे.

भारतामध्ये १२ ज्योतिर्लिंगे प्रसिद्ध आहेत, पण प्रत्येक ठिकाणावर खास ज्योतिर्लिंगाची पूजा आणि अभिषेक साजरा केला जातो. त्याच प्रमाणे गरवडे येथील ज्योतिर्लिंग भंडारा देखील एक महत्त्वपूर्ण स्थान घेतो, कारण येथे साजऱ्या होणाऱ्या धार्मिक विधी आणि भक्तिसंप्रदायाच्या माध्यमातून भगवान शिवाच्या महिम्याचा अनुभव घेतला जातो.

ज्योतिर्लिंग भंडार्याचा भक्तिभाव:
१. पवित्र पूजा आणि अभिषेक:
भक्त १५ डिसेंबर रोजी ज्योतिर्लिंगाला स्नान घालून त्यावर विविध प्रकारचे पूजा विधी, अभिषेक व अर्चन करतात. यामध्ये द्रव्य व फुलांच्या अर्पणामुळे शंकराची कृपा प्राप्त करण्यासाठी भक्तांना एक प्रगल्भ श्रद्धा लागते. भक्त मनोभावे विविध मंत्रोच्चार करून पवित्र अभिषेक करतात.

२. धार्मिक समारंभ:
ज्योतिर्लिंग भंडार्याच्या दिवशी मुख्यत: विशेष धार्मिक समारंभ आयोजित केले जातात. यात कीर्तन, भजन आणि प्रसाद वितरण यांसारख्या अनेक भक्तिपंथी कार्यक्रमांचा समावेश असतो. यामध्ये भक्त एकत्र येऊन भगवान शिवाची आराधना करतात. याचा उद्देश श्रद्धेने श्री महादेवाच्या आशीर्वादाचे प्राप्ती होण्याची भावना निर्माण करणे असतो.

३. शिवभक्तीचा प्रसार:
यात्रेच्या दरम्यान विविध ठिकाणांहून येणारे भक्त एकत्र येऊन आपापल्या भक्तीभावनेतून भगवान शिवाच्या शक्तीला एकत्रित करतात. अशा प्रकारे, ज्योतिर्लिंग भंडारा म्हणजेच समज, समाज आणि एकतेच्या परिपूर्णतेचा एक साक्षात्कार असतो. येथे एकीकरण, समर्पण आणि शुद्धता या तत्त्वांचे पालन करणे आवश्यक असते.

भक्तांची श्रद्धा आणि शांती:
ज्योतिर्लिंग भंडारा शंकराच्या भक्तांसाठी एक अत्यंत पवित्र संधी आहे, ज्यामध्ये ते आत्मशुद्धता साधण्यासाठी शिवाची उपासना करतात. भगवान शिव म्हणजेच नश्वरतेच्या या धुंद जीवनाच्या पलीकडील अशा एक विशुद्ध, शांत आणि आशीर्वादात्मक स्थितीचे प्रतीक आहे.

१. जीवनातील अडचणीवर विजय:
ज्योतिर्लिंगाच्या पूजेच्या माध्यमातून भक्त मानसिक, शारीरिक व आध्यात्मिक संकटांवर मात करण्याची शक्ती मिळवतात. या दिवशी भक्त आपली श्रद्धा व्यक्त करतात आणि भगवान शिवाच्या कृपेने त्यांचे सर्व दु:ख आणि संकट दूर होतात.

२. आध्यात्मिक उन्नती:
ज्योतिर्लिंग भंडारा हा एक प्रकारे भक्तांना आत्मिक उन्नती साधण्यासाठी मदत करणारा आहे. शिवाची उपासना केल्यामुळे त्यांच्या जीवनातील प्रत्येक वाईट कार्य, विकार आणि अंधकार नष्ट होऊन उज्ज्वल भविष्याचा मार्ग मोकळा होतो.

३. व्रत आणि साधना:
या दिवशी असणारे व्रत आणि साधना भक्तांच्या जीवनात नवा उत्साह आणि उमंग भरतात. भंडार्याच्या सायंकाळी विशेष समारंभ आणि भगवान शिवाच्या भव्य पूजेचा समारोप केला जातो.

सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व:
१. समाजात एकता:
ज्योतिर्लिंग भंडारा एक प्रकारे समाजातील सर्व लोकांना एकत्र आणतो. येथे विविध जाती, धर्म, वयोमान्य लोक एकत्र येऊन भगवान शिवाच्या भक्तिपंथी कार्यात भाग घेतात. यामुळे समाजात शांती, एकता आणि समर्पणाची भावना निर्माण होते.

२. समाजसेवा:
भंडारा व्रताला एक सामाजिक कार्य म्हणून पाहिले जाते. यात भक्तांना मदतीच्या कार्यक्रमांची सुद्धा संधी मिळते. येथे गरीब, वंचित आणि असहाय लोकांसाठी भोजन व इतर सहाय्य दिले जाते, जे एक प्रकारे धर्माच्या मुख्य तत्त्वांतील परोपकाराची भावना दर्शविते.

३. परंपरा आणि सांस्कृतिक वारसा:
गर्वडेतील ज्योतिर्लिंग भंडारा महाराष्ट्रातील एक प्राचीन धार्मिक परंपरा आणि सांस्कृतिक वारसा असलेला आहे. भक्तांची श्रद्धा, पवित्रता आणि धार्मिक संवेदना या उत्सवाच्या माध्यमातून परंपरेचा समृद्ध वारसा पुढे नेला जातो.

समारोप:
ज्योतिर्लिंग भंडारा हा शंकर भगवानाच्या भक्तांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आणि पवित्र उत्सव आहे. यामध्ये, भक्त श्री महादेवाच्या पूजेत समर्पित होऊन त्याच्या कृपेने जीवनातील अडचणींवर विजय मिळवतात. हे व्रत त्यांना मानसिक शांती, शुद्धता आणि आध्यात्मिक उन्नती साधण्याची संधी देते.

यात्रेच्या या पवित्र दिवशी आपल्याला भगवान शिवाच्या चरणी समर्पण करण्यासाठी एक नवा मार्ग मिळतो. शुभ ज्योतिर्लिंग भंडारा! 🌸

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-15.12.2024-रविवार.
===========================================