२४ डिसेंबर, २०२४ - सोमाजादेवी रथयात्रा - श्रीवर्धन: महत्त्व, इतिहास -1

[Atul Kaviraje]

सोमाजादेवी रथयात्रा-श्रीवर्धन-

२४ डिसेंबर, २०२४ - सोमाजादेवी रथयात्रा - श्रीवर्धन: महत्त्व, इतिहास आणि भक्तिभावपूर्ण विवेचन-

सोमाजादेवी रथयात्रा ही एक अत्यंत महत्त्वाची धार्मिक व सांस्कृतिक घटना आहे, जी प्रत्येक वर्षी २४ डिसेंबरला श्रीवर्धन येथील सोमाजादेवीच्या मंदिरात साजरी केली जाते. या रथयात्रेचे महत्व आणि भक्तांची श्रद्धा यामुळे या दिनाची एक विशेष पारंपारिक आणि आध्यात्मिक महत्ता आहे. श्रीवर्धनच्या सोमाजादेवीच्या मंदिरामध्ये विविध धार्मिक कार्यक्रम आणि रथयात्रेची धूमधाम असते, ज्यात हजारो भक्त सहभागी होतात आणि आपल्या श्रद्धेच्या बळावर या देवतेचा आशीर्वाद प्राप्त करण्याचा प्रयत्न करतात.

सोमाजादेवी आणि श्रीवर्धन:
सोमाजादेवी या देवतेचा मंदिर श्रीवर्धन मध्ये स्थित आहे. श्रीवर्धन, रायगड जिल्ह्यातील एक प्रसिद्ध शहर आहे, जे भारतीय किना-यावर वसलेले आहे. सोमाजादेवीची पूजा आणि रथयात्रा या दोन्ही गोष्टी त्या क्षेत्रातील एक ऐतिहासिक परंपरा आहेत. सोमाजादेवी हे एक अत्यंत महत्त्वाचे स्थान आहे कारण येथे देवीची पूजा खूप प्राचीन काळापासून केली जात आहे. येथे असलेल्या सोमाजादेवी मंदिराचे वास्तुशास्त्र आणि त्या मंदिराचा इतिहास धार्मिक दृष्टिकोनातून खूपच समृद्ध आहे.

श्रीवर्धन येथील सोमाजादेवी रथयात्रा ही त्या क्षेत्रातील एक प्रमुख धार्मिक सोहळा आहे. या रथयात्रेमध्ये संप्रदाय, पूजा विधी आणि भक्तिरस भरलेले वातावरण असते.

सोमाजादेवी रथयात्रेचे महत्त्व:
१. धार्मिक परंपरा आणि श्रद्धा: सोमाजादेवी रथयात्रा ही एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण धार्मिक परंपरा आहे, जी देवीच्या भक्तांना त्यांच्या श्रद्धेची अभिव्यक्ती करण्यासाठी एक उत्तम संधी देते. प्रत्येक वर्षी, या रथयात्रेची तयारी तीव्रतेने सुरू होते आणि भक्तांची गर्दी हे दर्शवते की लोकांच्या मनात सोमाजादेवीच्या देवतेबद्दल किती श्रद्धा आहे.

२. सामूहिक एकता आणि भक्तिभाव: रथयात्रेच्या वेळी विविध भक्त एका ठिकाणी एकत्र येतात, ज्यामुळे समाजातील एकता आणि भावनिक संवाद वाढतो. भक्त एकमेकांना देवीच्या आशीर्वादासाठी प्रार्थना करतात, यामुळे धार्मिक समुदायाचा बंध दृढ होतो.

३. प्रेरणा आणि संजीवनी: सोमाजादेवीच्या रथयात्रेद्वारे भक्त आत्मिक उन्नती आणि शांततेसाठी देवीच्या आशीर्वादाची प्रार्थना करतात. देवीच्या रथयात्रेत भाग घेतल्याने त्यांच्या जीवनात सुख, समृद्धी, आणि आध्यात्मिक शांती येते. अनेक भक्त रथयात्रेच्या वेळी आपले जीवन बदलून देण्याची प्रार्थना करतात.

४. परंपरा आणि संस्कृतीचे जतन: या रथयात्रेच्या माध्यमातून प्राचीन धार्मिक परंपरा आणि संस्कृती जतन केली जाते. रथयात्रा ही एक ऐतिहासिक परंपरा आहे, जी आधुनिक काळातही टिकून आहे. यामुळे भविष्यातील पिढ्या देखील या परंपरेला जपून ठेवू शकतात.

सोमाजादेवी रथयात्रेचे आयोजन:
सोमाजादेवी रथयात्रेचे आयोजन प्रत्येक वर्षी २४ डिसेंबरला श्रीवर्धन येथील सोमाजादेवीच्या मंदिराच्या परिसरात साजरे केले जाते. रथयात्रेचा मुख्य आकर्षण म्हणजे देवीच्या रथाची भव्य मिरवणूक. या मिरवणुकीत देवीच्या रथाचे व्रुद्ध भक्तांसोबत, उत्साही तरुण मंडळी आणि अन्य भक्त सहभागी होतात. रथाला सजवले जाते आणि देवीच्या भव्य प्रतिमेचे रथावरून वावरण होते.

रथयात्रेतील प्रमुख व्रुद्ध भक्त रथाला ओढतात आणि विविध भक्त समूह देवीच्या आरती, भक्तिगीत आणि पूजा मंत्रांच्या गायनात मग्न होतात. या कार्यक्रमामध्ये त्यांना आध्यात्मिक शांती, दिव्यता आणि एकात्मतेचा अनुभव मिळतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-24.12.2024-मंगळवार.
===========================================