पार्श्वनाथ जयंती - जनकल्याणक - जैन (२५ डिसेंबर, २०२४)-

[Atul Kaviraje]

पार्श्वनाथ जयंती-जनकल्याणक-जैन-

पार्श्वनाथ जयंती - जनकल्याणक - जैन (२५ डिसेंबर, २०२४)-

पार्श्वनाथ जयंती हा जैन धर्मातील एक अत्यंत पवित्र आणि महत्त्वाचा उत्सव आहे, जो दरवर्षी पार्श्वनाथ भगवान यांच्या जन्मदिवशी साजरा केला जातो. जैन धर्मानुसार, पार्श्वनाथ हे दहा तिर्थंकरांपैकी अष्टम तिर्थंकर होते, आणि त्यांचा जन्म दिन विशेष महत्त्वाचा मानला जातो. २५ डिसेंबर २०२४ रोजी पार्श्वनाथ जयंती साजरी केली जाणार आहे, आणि या दिवशी जैन धर्मीय भक्त पार्श्वनाथ भगवानच्या जीवनातील आदर्श आणि संदेशांना सन्मान देऊन पूजा आणि व्रत आयोजित करतात.

पार्श्वनाथ जयंतीचे महत्त्व
पार्श्वनाथ जयंती जैन धर्मीयांसाठी एक अत्यंत श्रद्धेय दिवस आहे. पार्श्वनाथ भगवान यांनी समाजाला सत्य, अहिंसा, अस्तेय, ब्रह्मचर्य, और अपरिग्रह या पंचमहाव्रतांचे महत्व शिकवले. त्यांनी तपश्चर्येचा, आत्मा-परमात्मा एकात्मतेचा आणि संयमाचा आदर्श स्थापन केला. पार्श्वनाथ जयंती, त्यांचा जन्म आणि जीवनाच्या संदेशाचा प्रसार करण्याची एक आदर्श संधी आहे.

पार्श्वनाथ जयंती हा एक दिव्य दिवस आहे ज्यामध्ये जैन समाजाचे सर्व सदस्य एकत्र येऊन उपास्य देवतेचे ध्यान करतात, साधना करतात आणि पूजेचे आयोजन करतात. ही जयंती समाजाच्या समृद्धीसाठी, आत्मा-परमात्मा चा एकत्व साधण्यासाठी आणि जीवनातील संघर्षांमध्ये शांती प्राप्त करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरते.

पार्श्वनाथ भगवानांचे जीवन आणि संदेश
पार्श्वनाथ भगवानांचा जन्म ८व्या तिर्थंकर म्हणून ८व्या शतकात वैशाली नगरीत झाला. त्यांच्या जीवनातील काही अत्यंत महत्त्वाचे दृष्टांत पुढीलप्रमाणे आहेत:

सत्य आणि अहिंसा: पार्श्वनाथ भगवान हे सत्य बोलण्याचे आणि अहिंसा पाळण्याचे सर्वात मोठे प्रतीक होते. त्यांनी सत्य बोलण्याचे आणि शारीरिक तसेच मानसिक हिंसा टाळण्याचे महत्त्व शिकवले.

तपश्चर्या आणि समर्पण: पार्श्वनाथ यांनी कठोर तपश्चर्येद्वारे आत्मज्ञान प्राप्त केले. त्यांनी वयाच्या ३०व्या वर्षी संसाराचा त्याग करून तपस्वी जीवन सुरू केले. त्यांची जीवनशैली प्रत्येकाला सुसंस्कारित जीवन जगण्याचे प्रेरणा देते.

पंचमहाव्रतांचे पालन: पार्श्वनाथ भगवानांनी जैन धर्मात पंचमहाव्रतांचे महत्त्व सांगितले – सत्य बोलणे, अहिंसा पाळणे, चोरी न करणे, ब्रह्मचर्य पाळणे, आणि अपरिग्रह (संपत्तीचे संकलन न करणे). या पद्धतीने जीवन यापन केल्यास मानवाचे आत्मबोध साधता येते.

प्रकृती आणि प्राणीमात्रांची काळजी: पार्श्वनाथ भगवान यांनी समजला की प्रकृती आणि प्राणीमात्रांचे संरक्षण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ते एक नैतिक जीवन पद्धतीचे पालन करीत, कोणत्याही प्रकारची हिंसा किंवा अत्याचार न करता जीवन जगण्याचे तत्त्वज्ञान मानत.

पार्श्वनाथ जयंतीचे धार्मिक महत्त्व
स्मरण आणि पूजाअर्चा: पार्श्वनाथ जयंतीच्या दिवशी जैन मंदिरात विशेष पूजा आणि उपासना केली जाते. भक्तगण पार्श्वनाथ भगवानचे ध्यान करतात, आणि त्यांच्या जीवनातील आदर्श व विचारांचे स्मरण करतात.

व्रत आणि उपासना: या दिवशी अनेक जैन भक्त व्रत घेतात, उपास्य देवतेची पूजा करतात, आणि विशेष तपश्चर्येचा व्रत पाळतात. यामुळे त्यांचे जीवन अधिक शुद्ध आणि उच्च उर्जेचे होण्याचा मार्ग खुला होतो.

दान आणि सेवा: जैन धर्मानुसार, पार्श्वनाथ जयंती ही दानधर्म आणि समाजसेवा करण्याचा दिवस आहे. जैन भक्त अनेक ठिकाणी गरीब आणि गरजू लोकांना मदत करतात, तसेच धार्मिक संस्थांमध्ये दान देतात.

सत्य आणि अहिंसा पंथाचा प्रसार: या दिवशी सत्य, अहिंसा आणि शांतीचा प्रचार केला जातो. जैन धर्मात असलेल्या अहिंसा आणि सत्याच्या तत्त्वज्ञानाचा प्रचार करण्यासाठी विविध धार्मिक कार्यक्रम आयोजित केले जातात.

उदाहरण आणि संदेश
पार्श्वनाथ भगवानांच्या जीवनाचे एक उत्कृष्ट उदाहरण म्हणजे त्यांचा त्याग, तप, संयम आणि आत्मज्ञान प्राप्तीची कथा. त्यांच्या जीवनाने संपूर्ण समाजाला शिक्षित केले की, जीवनात उत्तम आचरण, सत्यता, और प्रेम हेच खरे मूल्य आहेत.

उदाहरण:
एका गावात एका गरीब शेतकऱ्याला पार्श्वनाथ जयंतीच्या दिवशी मंदिरात जाऊन विशेष पूजा अर्चा करण्याची प्रेरणा मिळाली. त्याने त्या दिवशी काही चांगले कार्य केले आणि स्थानिक दानपेटीमध्ये दान दिले. त्याने आपले जीवन सुधारण्याचे ठरवले आणि त्या दिवशी त्याला मानसिक शांती आणि जीवनाचे एक नवा दृष्टिकोन मिळाला.

पार्श्वनाथ जयंतीच्या संदेशाचा व्यापक प्रभाव
पार्श्वनाथ जयंतीचा संदेश एक गहरी शांती, संयम, आणि जागरूकतेचा असतो. यामुळे समाजात एकता आणि प्रेम वाढवण्याचा कार्य होतो. याशिवाय, पार्श्वनाथ भगवानांच्या तत्त्वज्ञानाच्या माध्यमातून प्रत्येक व्यक्तीला त्याच्या अंतर्मनाची शुद्धता साधता येते, तसेच त्याच्या विचारांमधून नवा दृष्टिकोन मिळवता येतो.

निष्कर्ष
पार्श्वनाथ जयंती एक दिव्य दिवस आहे जो प्रत्येक जैन धर्मियाच्या जीवनात एक गहरी ध्येयाची आणि मार्गदर्शनाची भूमिका पार करते. या दिवशी, समाजातील प्रत्येक सदस्याने सत्य, अहिंसा, समर्पण, आणि तपश्चर्याचा अनुसरण करावा आणि त्याच्या जीवनात उच्च जीवनमूल्यांचा आदानप्रदान करावा. पार्श्वनाथ भगवान यांच्या जीवनातील आदर्श त्याला जोपासण्यासाठी आणि एक चांगले समाज तयार करण्यासाठी प्रेरणा देतात.

पार्श्वनाथ जयंतीच्या या दिवशी, सर्वांना प्रेम, शांती, आणि परमेश्वराच्या आशीर्वादांची प्राप्ती होवो! 🙏🎉

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-25.12.2024-बुधवार.
===========================================