२ जानेवारी, २०२५ - शांतादुर्गा कुंकळिकारीण जत्रोत्सव-

[Atul Kaviraje]

शांतादुर्गा कुंकळिकारीण जत्रोत्सव-

२ जानेवारी, २०२५ - शांतादुर्गा कुंकळिकारीण जत्रोत्सव-

२ जानेवारी, २०२५ हा दिवस शांतादुर्गा कुंकळिकारीण जत्रोत्सव साजरा करण्याचा दिवस आहे. या पवित्र दिवसाचे महत्त्व सर्व भक्तांना एका विशिष्ट आध्यात्मिक वातावरणात एकत्र आणणारे आहे. शांतादुर्गा देवी, जी समुद्रसंगम कर्नाटकातील कुंकळिकारीण येथे स्थित आहे, तिचा जत्रोत्सव विशेषत: भक्तांच्या मन आणि आत्म्याला शांती मिळवण्यासाठी आयोजित केला जातो.

शांतादुर्गा देवी: आध्यात्मिक प्रतीक
शांतादुर्गा देवी हे एक अत्यंत पवित्र आणि शक्तिशाली रूप आहे. हिंदू धर्मात देवी दुर्गेच्या विविध रूपांमध्ये, शांतादुर्गा एक शांत, सौम्य आणि सबुरी असलेल्या स्वरूपात प्रतिष्ठित आहे. देवी शांतादुर्गा भक्तांच्या जीवनातील मानसिक आणि शारीरिक अशांतता दूर करून, त्यांना अंतर्गत शांती प्राप्त करते.

शांतादुर्गा देवीचा मुख्य मंदिर कुंकळिकारीण या गावी आहे, जे कर्नाटकमधील एक ऐतिहासिक आणि धार्मिक स्थल आहे. येथे दरवर्षी शांतादुर्गा कुंकळिकारीण जत्रोत्सव आयोजित केला जातो, जे विविध धार्मिक विधींनी सजलेला असतो. या जत्रेचे आयोजन मुख्यतः देवीच्या पवित्र दर्शनासाठी, तिच्या आशीर्वादासाठी आणि भक्तांच्या सुख-समृद्धीच्या प्रार्थनेसाठी करण्यात येते.

शांतादुर्गा जत्रेचे महत्त्व
शांतादुर्गा जत्रा एक शांती आणि भक्ति भावनांनी भरलेला उत्सव असतो. प्रत्येक भक्त देवीच्या चरणी जाऊन तीर्थपद यात्रा पूर्ण करण्याचा आणि तिला आदराने वंदन करण्याचा प्रयास करतो. जत्रेच्या दिवशी मंदिर परिसर भरभरून भक्तांनी सजलेला असतो, जेथे प्रत्येक भक्त आपल्या श्रद्धेने आणि भक्तिभावाने देवीची पूजा अर्चा करतो.

देवीच्या पूजेच्या कार्यक्रमांमध्ये अर्चन, कुंभाभिषेक, आरती, कीर्तन, आणि भजन आयोजित केले जातात. यावेळी मंदिराच्या कक्षात भक्तगण एकत्र येऊन, देवीचे नामस्मरण आणि भजन करून मानसिक शांती प्राप्त करण्याचा प्रयत्न करतात. तसेच, जत्रेत विविध धार्मिक कार्यक्रमांसह सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन देखील केले जाते, ज्यामुळे भक्तांच्या मनोबलात वृद्धी होते.

जत्रेतील धार्मिक आणि भक्तिपूर्ण कार्य
१. शांतादुर्गा पूजा आणि आरती
जत्रेच्या दिवशी देवीचे विशेष पूजा विधी पार पडतात. देवीच्या प्रतिमेला सुगंधी फुलांची हार घालून, भक्त पुजा अर्चा करतात. प्रत्येक भक्त देवीच्या चरणांवर शांती आणि सौम्यतेची कामना करतो. विशेषतः जत्रेच्या दिवशी असलेल्या आरती मध्ये भक्त मोठ्या उत्साहाने सहभागी होतात.

२. कुंभाभिषेक आणि तिथीनुसार पूजा
जत्रेच्या पवित्र वातावरणात कुंभाभिषेक म्हणजेच पवित्र जलाचा अभिषेक केला जातो. त्याचप्रमाणे, देवीच्या अर्पणासाठी नवीन वस्त्र आणि चादर चढवली जातात, जे भक्तांना दिव्य ऊर्जा आणि आशीर्वाद देतात.

३. कीर्तन आणि भजन
देवीच्या महिमा गायनासाठी आणि भक्तिपूर्ण वातावरण निर्माण करण्यासाठी कीर्तन आणि भजन अनिवार्य असतात. भक्त एकत्र येऊन देवीच्या गजरात सामील होतात. यामुळे भक्तांचे मन शांत होते आणि ते एकात्मतेच्या मार्गावर चालतात.

४. सांस्कृतिक कार्यक्रम
देवीच्या पूजेच्या वेळेत मंदिर परिसरात सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन देखील केले जाते. यात पारंपारिक नृत्य, गाणी आणि विविध कला सादर केल्या जातात. हे सर्व भक्तांच्या भावनांना एकत्र जोडते आणि त्यांचे आध्यात्मिक समृद्धीची अनुभूती निर्माण करते.

उदाहरण - भक्तिपंथातील एक अद्भुत कथा
एकदा एका भक्ताने देवी शांतादुर्गाच्या चरणी नतमस्तक होऊन आपल्या कुटुंबाच्या भल्यासाठी प्रार्थना केली होती. त्याने देवीला आपले सर्व दुःख समर्पण केले होते आणि देवीने त्या भक्ताचे कुटुंब सुखी आणि समृद्ध केले. त्या भक्ताने सांगितले की, त्याच्या जीवनातील अडचणी सुसह्य झाल्या आणि त्याला मानसिक शांतता मिळाली. त्याचे उदाहरण भक्तांमध्ये श्रद्धा निर्माण करणारे आणि आशा प्रदान करणारे होते.

जत्रेचे महत्व - भक्तिपंथ आणि शांतीचा मार्ग
शांतादुर्गा कुंकळिकारीण जत्रोत्सव हे एक अत्यंत भक्तिपूर्ण उत्सव आहे. यामध्ये भक्त आणि श्रद्धाळू लोक एकत्र येतात आणि देवीच्या पूजा, आरती, कीर्तन, आणि प्रार्थनांद्वारे शांती आणि समृद्धीच्या मागणीसाठी एकत्र काम करतात. याचे मुख्य ध्येय म्हणजे जीवनातील मानसिक अशांतता दूर करणे, शुद्धता प्राप्त करणे आणि भक्तांना आध्यात्मिक उन्नती मिळवून देणे.

या जत्रेचा मुख्य संदेश आध्यात्मिक उन्नती, एकता आणि श्रद्धा आहे. हे दर्शवते की एक साधा भक्त त्याच्या श्रद्धेच्या माध्यमातून मोठ्या आध्यात्मिक परिणामांसाठी आपल्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवू शकतो.

समाप्ती आणि संदेश
शांतादुर्गा कुंकळिकारीण जत्रोत्सव म्हणजे एक भक्तिपंथाची, शांतीच्या प्रतीकांची आणि प्रेमाच्या महत्त्वाची जत्रा आहे. यामध्ये सहभागी होणे, नुसते शारीरिक उपस्थिती नाही, तर एक गहरी श्रद्धा आणि भक्तिभावसहित असावे लागते. हा महोत्सव आपल्याला दाखवतो की देवतेच्या चरणी भक्ती आणि प्रेम असावे लागते, आणि तोच मार्ग आपल्याला शांती, समृद्धी आणि आशीर्वाद प्राप्त करायला घेऊन जातो.

"शांतादुर्गा कुंकळिकारीण जत्रोत्सवाच्या पवित्र दिवशी आपल्याला देवीचे आशीर्वाद मिळो आणि जीवनात शांतता, समृद्धी व समर्पण प्राप्त होवो!" 🙏🌸

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-02.01.2025-गुरुवार.
===========================================