५ जानेवारी २०२५ - परमहंस श्री योगानंद जन्मदिन-

[Atul Kaviraje]

परमहंस श्री योगानंद जन्मदिन -

५ जानेवारी २०२५ - परमहंस श्री योगानंद जन्मदिन-

महत्त्व:

५ जानेवारी हा दिवस अत्यंत महत्त्वाचा आहे कारण या दिवशी जगप्रसिद्ध योगी, तात्त्विक गुरु आणि आत्मसाक्षात्काराचे महापुरुष परमहंस श्री योगानंद यांचा जन्म झाला. परमहंस श्री योगानंद हे भारतीय योगी होते, ज्यांनी योग आणि ध्यानाच्या मार्गावर जगाला एक नवा दृषटिकोन दिला. त्यांचे जीवन कार्य आणि शिकवण आजही लाखो लोकांच्या जीवनात बदल घडवित आहे.

परमहंस योगानंद यांचा जन्म ५ जानेवारी १८९३ रोजी उत्तर प्रदेशातील इलाहाबाद (आधुनिक प्रयागराज) येथे झाला. त्यांचे सत्य, प्रेम आणि ज्ञान यांचा प्रसार करण्याचे कार्य जगभरात प्रसिद्ध आहे. त्यांनी आत्मसाक्षात्काराच्या मार्गावर शिकवण दिली आणि त्याच मार्गावर जगभरातील लाखो लोकांना जीवनातील सर्वोत्तम शांती आणि आनंद मिळवून दिला.

परमहंस श्री योगानंद यांचे जीवनकार्य:

परमहंस योगानंद यांचे जीवन हे एक तेजस्वी आणि प्रेरणादायक उदाहरण आहे. त्यांचा प्रमुख कार्यक्षेत्र 'आध्यात्मिक जागरूकता आणि आत्मसाक्षात्कार' होता. त्यांनी योगास शिकवण्यासोबतच आध्यात्मिक शुद्धतेच्या महत्त्वाची ओळख केली आणि लोकांना शरीर, मन आणि आत्म्याच्या एकतेच्या महत्त्वाचे भान दिले.

योगानंद यांनी 'ऑटोबायोग्राफी ऑफ अ योगी' नावाचे पुस्तक लिहिले, जे आजही जगभरातील लाखो लोकांच्या जीवनात एक प्रेरणा आहे. या पुस्तकाद्वारे त्यांनी योग, ध्यान आणि आत्मज्ञान यांचा सुसंगत आणि व्यावहारिक दृष्टिकोन सादर केला. त्यांचे कार्य आणि शिकवण आजही अनेक लोकांच्या जीवनात मोठे परिवर्तन घडवते.

उदाहरण:

परमहंस योगानंद यांच्या जीवनातील एक अत्यंत प्रसिद्ध उदाहरण म्हणजे त्यांचा श्री श्री ५३ व्या संत महर्षी परमहंस श्री स्वामी विवेकानंद यांच्या शिकवणींपासून मिळालेल्या प्रेरणेचा मार्ग. योगानंद यांच्या जीवनातील मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे, प्रत्येक व्यक्तीला आपल्या आंतरिक शक्तीची आणि शांतीची अनुभूती करणे. ते 'कर्मयोग' आणि 'ध्यानयोग' यावर आधारित शिष्यांच्या मार्गदर्शनासाठी प्रसिद्ध होते.

त्यांनी आपल्या आयुष्यातील प्रत्येक घटकावर ध्यान ठेवत साधना केली, आणि त्याच साधनेने त्यांनी स्वतःला परमात्म्याशी जोडले. त्यांनी ध्यान, प्राणायाम आणि अन्य योग क्रियांची शिकवण दिली आणि हे सर्व जगभरातील लोकांच्या जीवनात सुख, शांती आणि यथार्थ साधनेसाठी वापरले. योगानंद यांचा एक शिष्यत्वाचा दृष्टिकोन अत्यंत गोड आणि प्रभावी होता. त्यांचे जीवनकार्य आधुनिक काळातील एक अत्यंत बलवत्तर मार्गदर्शन आहे.

योगानंद यांचे कार्य आणि शिक्षण:

आध्यात्मिक शुद्धता:
योगानंद यांनी शिकवले की, प्रत्येक व्यक्तीला आध्यात्मिक शुद्धतेच्या मार्गावर आपले जीवन नेण्याची आवश्यकता आहे. त्यांच्यासाठी योगाचा अभ्यास केवळ शारीरिक तंदुरुस्ती साठी नव्हे, तर आत्मा आणि शरीराच्या एकतेसाठी देखील अत्यंत महत्त्वपूर्ण होता. त्यांचे जीवन म्हणजे आत्मशुद्धता आणि शांतीचा आदर्श ठरला.

ध्यान आणि प्राणायाम:
योगानंद यांनी सर्वांना प्राचीन ध्यान आणि प्राणायाम तंत्रांचा अभ्यास करण्यास प्रवृत्त केले. त्यांचा विश्वास होता की नियमित ध्यान आणि प्राणायामामुळे मानसिक शांतता मिळवता येते आणि आपला संपर्क परमात्म्याशी दृढ होतो.

आध्यात्मिक मार्गदर्शन:
त्यांनी 'योग विद्यालय' स्थापनेचे कार्य केले, ज्याद्वारे त्यांनी संपूर्ण जगातील लोकांना योग आणि ध्यानाच्या शिक्षणाचे मार्गदर्शन केले. त्यांच्यासोबत असलेले शिष्य त्या आध्यात्मिक उंचीवर पोहोचले जेथे आत्मज्ञान व आत्मसाक्षात्काराचा अनुभव घेतला गेला.

परमात्म्याशी एकतेचा अनुभव:
योगानंद यांचा संदेश होता की, सर्व प्राण्यांमध्ये परमात्म्याचे अस्तित्व आहे. त्यांच्या शिक्षणात अहंकाराचा नाश, एकतेची अनुभूती आणि मानवतेचा आदर्श दाखवला जातो.

विवेचन:

परमहंस श्री योगानंद यांचे कार्य केवळ भारतीय लोकांसाठी नाही, तर संपूर्ण जगासाठी महत्त्वपूर्ण ठरले आहे. त्यांची शिकवण आजही अनेक लोकांच्या जीवनात आदर्श ठरली आहे. त्यांनी दिलेल्या मार्गदर्शनामुळे, सध्याच्या आधुनिक समाजात देखील आध्यात्मिक मार्गाच्या प्रतीकासारखा एक समर्पण आणि शांतीचा संदेश आहे.

पृथ्वीवरील प्रत्येक व्यक्तीला त्यांच्याद्वारे दिलेले संदेश, म्हणजेच आत्मज्ञान आणि आत्मसाक्षात्काराच्या मार्गावर लक्ष केंद्रित करणे, एक स्वच्छ व शुद्ध जीवन जिद्द आणि आत्मविश्वासाने जगणे, हे त्यांचे जीवन कार्य आहे.

आध्यात्मिक शुद्धतेच्या आणि जीवनातील वास्तविक सुखाच्या मार्गावर त्यांनी दाखवलेल्या पावलांचे अनुसरण करून आजही लाखो लोक आपले जीवन समृद्ध करत आहेत. योगानंद यांनी इतरांच्या जीवनातील बदल करण्याच्या आणि जगाला जागरूक करण्याच्या प्रयत्नात आपल्या जीवनाचा एक महत्त्वपूर्ण ठसा ठेवला आहे.

निष्कर्ष:

५ जानेवारी हा दिवस परमहंस श्री योगानंद यांच्या जीवनकार्याचे स्मरण करण्यासाठी महत्त्वाचा आहे. त्यांचे शिक्षण, त्यांचा जीवनदृषटिकोन आणि त्यांचा ध्यान व योगातील अनुभव आपल्याला आत्मज्ञान, शांतता, आणि एकता प्राप्त करण्याचा मार्ग दाखवितो. याच्या माध्यमातून, आपल्याला जीवनातील सर्वोच्च सत्य आणि शांती साधण्याची प्रेरणा मिळते. त्यांच्या शिकवणींनी आजही लाखो लोकांना आध्यात्मिक मार्गावर चालण्याची प्रेरणा दिली आहे.

"शांततेच्या आणि सत्याच्या मार्गावर चालताना, जीवनाला एक नव्या अर्थाने जगा." ✨🙏

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-05.01.2025-रविवार.
===========================================