आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांतील भारताचे यश-

[Atul Kaviraje]

आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांतील भारताचे यश-

आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांमध्ये भारताचे यश हे एक अभिमानास्पद व ऐतिहासिक क्षण आहे. भारतीय क्रीडापटू आपल्या संघर्ष, समर्पण आणि मेहनतीने केवळ देशाचे नावच मोठे करत नाहीत, तर ते आपल्या क्रीडा क्षेत्रात ग्लोबल पातळीवर आपला ठसा देखील कायम ठेवतात. या यशाच्या मागे असलेले संघर्ष, साधना आणि क्रीडापटूंचे समर्पण ह्यांचे उदाहरण असंख्य आहे.

भारताची क्रीडा परंपरा आणि आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांतील महत्त्व
भारताची क्रीडा परंपरा हजारो वर्षांपासून आहे. पौराणिक कथेतील ध्रुव आणि अर्जुन हे क्रीडापटू असण्याचा आदर्श असलेले महान योद्धे होते. परंतु, आधुनिक क्रीडाशास्त्रात भारताने आपला ठसा पहिल्यांदा १९४७ नंतरच ठरवला. त्यानंतर भारताने विविध आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांमध्ये भाग घेतला आहे आणि चांगली कामगिरी केली आहे.

उदाहरणे आणि यशस्वी कार्य
ऑलिंपिक गेम्स: भारतीय क्रीडापटूंच्या इतिहासातील सर्वात मोठा आणि प्रतिष्ठित ठिकाण म्हणजे ऑलिंपिक. भारताने ऑलिंपिक स्पर्धेत आपली उपस्थिती कायम ठेवली असून, २०२० च्या टोक्यो ऑलिंपिकमध्ये भारतीय क्रीडापटूंच्या ऐतिहासिक कामगिरीमुळे देशाला अत्यंत मोठे यश मिळाले.

नीरज चोप्रा याने भालाफेक मध्ये गोल्ड मेडल जिंकले, जे भारतासाठी एक ऐतिहासिक क्षण ठरला.
लवलीना बोरगोहेन आणि साक्षी मलिक यासारख्या महिला खेळाडूंनी पदकांची कमाई केली, जेव्हा महिलांच्या क्रीडात भारतीय महिलांनी ऐतिहासिक कामगिरी केली.
कॉमनवेल्थ गेम्स: भारतीय क्रीडापटूंनी कॉमनवेल्थ गेम्समध्ये देखील आपला ठसा निर्माण केला आहे. या स्पर्धेत भारताने अनेक वेळा सर्वांत अधिक पदके जिंकली आहेत. २०१८च्या गोल्ड कोस्ट कॉमनवेल्थ गेम्समध्ये भारताने २६ गोल्ड मेडल्स जिंकली होती, ज्यामुळे भारताच्या क्रीडा क्षेत्राचा स्तर वाढला.

उदाहरणार्थ, सानिया मिर्झा आणि बाईड्या के श्रीशंकर यांचा तेक्वांडो आणि बॅडमिंटनमधील योगदान अविस्मरणीय आहे. त्याचप्रमाणे विनेश फोगट हिने कुस्तीमध्ये सोनेरी पदक जिंकले.

आशियाई क्रीडा स्पर्धा: आशियाई क्रीडा स्पर्धेत देखील भारताने उत्तम कामगिरी केली आहे. विशेषतः २०१८च्या आशियाई क्रीडा स्पर्धेमध्ये भारतीय क्रीडापटूंच्या प्रदर्शनामुळे देशाला अनेक पदकांची प्राप्ती झाली होती. उदाहरणार्थ, दीपिका कुमारी ने आर्चरीमध्ये, पं. रणजीत ठाकुर यांनी निशानेबाजीमध्ये यश मिळवले.

भारताचे क्रीडा यशाचे कारण
क्रीडा प्रशिक्षण आणि संधी: भारतात क्रीडासंस्थांची वाढ, उत्कृष्ट प्रशिक्षक आणि पायाभूत सुविधा यामुळे खेळाडूंना योग्य मार्गदर्शन मिळत आहे. क्रीडा अकादम्या आणि केंद्र सरकारने रचनात्मक योजना सुरु केल्या आहेत ज्या खेळाडूंना प्रोत्साहन देतात.

पिढ्यान-पिढ्या क्रीडा यशाचे काम: आज भारताच्या युवा पिढीमध्ये क्रीडा क्षेत्रासाठी एक मजबूत आवड आणि रुची दिसून येत आहे. सायनिया, नीरज, लवलीना यासारखे खेळाडू आज क्रीडा प्रेमींचे आदर्श बनले आहेत. तसेच, विविध खेळांमध्ये महिलांचा सहभाग वाढला आहे, जो एक सकारात्मक बदल दर्शवतो.

सरकारी आणि व्यक्तिगत प्रोत्साहन: सरकार क्रीडापटूंना आर्थिक मदत आणि अन्य संसाधने उपलब्ध करून देत आहे, तसेच काही कंपन्या देखील स्पॉन्सरशिप देतात, ज्यामुळे खेळाडूंना आवश्यक साधनांचा पुरवठा होतो.

भविष्याचे आव्हान
आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांमध्ये भारताचे यश वाढवण्याच्या दृष्टीने अजून काही आव्हाने आहेत. त्यामध्ये:
क्रीडा साधनांची गुणवत्ताही सुधारावी लागेल.
प्रशिक्षकांचे प्रशिक्षण आणि अभ्यासक्रम अधिक प्रगल्भ करणे आवश्यक आहे.
खेळाडूंचे मानसिक आणि शारीरिक ध्येय याप्रमाणे रचना करणे.

निष्कर्ष
आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांमध्ये भारताचे यश देशाच्या समृद्ध क्रीडा परंपरेचे आणि प्रगतीचे प्रतीक आहे. क्रीडापटूंनी अनेक अडचणींवर मात करून भारताचे नाव आंतरराष्ट्रीय स्तरावर गौरवले आहे. यापुढेही क्रीडापटूंच्या मेहनतीने भारताच्या क्रीडा क्षेत्राला आणखी यश मिळवले जाईल, आणि हे यश हे देशासाठी एक प्रेरणा ठरेल.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-06.01.2025-सोमवार. 
===========================================