शाकंभरी देवी नवरात्रोत्सव - 07 जानेवारी, 2025-

[Atul Kaviraje]

शाकंभरी देवी नवरात्रौत्सव-

शाकंभरी देवी नवरात्रोत्सव - 07 जानेवारी, 2025-

शाकंभरी देवी नवरात्रोत्सव: महत्व आणि भक्तिभाव-

शाकंभरी देवी हे हिंदू धर्मातील एक महत्त्वपूर्ण देवतेचे रूप आहेत, ज्यांना विशेषतः शाक, फल, आहार व विज्ञान या क्षेत्रांशी संबंधित मानले जाते. शाकंभरी देवीचा उपास्य रूप भक्तांच्या मनातील सर्व तणाव व अडचणी दूर करणारी आणि जीवनाला समृद्ध करणारी देवी आहे. विशेषत: नवरात्राच्या काळात शाकंभरी देवीच्या उपास्य रूपाची पूजा-अर्चा मोठ्या श्रद्धेने केली जाते. शाकंभरी देवी नवरात्रोत्सव हा एक दिव्य, पवित्र आणि भक्तिपूर्ण पर्व आहे.

शाकंभरी देवीची महत्त्वपूर्ण ओळख:
शाकंभरी देवी ही शक्ति स्वरूपा देवी म्हणून ओळखली जातात. 'शाकंभरी' हा शब्द दोन भागांत विभागला जातो – "शाक" म्हणजे "भाजी" किंवा "पशुधनातील आहार", आणि "अंबरी" म्हणजे "देवी". म्हणजेच शाकंभरी देवी हे जीवनाच्या आहार व पोषणाचे प्रतीक आहेत. शाकंभरी देवीच्या पूजेचा उद्देश्य जीवनाच्या सर्व अंगांना शुद्ध व समृद्ध करण्याचा असतो. शाकंभरी देवीची उपासना केल्याने केवळ आहार संबंधी आशीर्वाद मिळत नाहीत, तर मानसिक व आध्यात्मिक उन्नती देखील साधता येते.

शाकंभरी देवी नवरात्रोत्सव:
शाकंभरी देवीचा नवरात्रोत्सव म्हणजे अंधकारातून प्रकाशाकडे, भेदभावातून एकतेकडे, अशा रूपाने तिचे पूजन आणि उपासना केली जाते. शाकंभरी देवीचे नवरात्र महाशक्तीचे प्रतीक आहे. या दिवशी देवीला शाक, फळे, वाण, आहार व इतर नैतिक पूजेसाठी दान दिले जातात. हे दिन व्रतधारक भक्तांची पूजा व उपासना ही साधकतेचे चिन्ह आहे.

नवरात्रोत्सवाचे भक्तिभावाने महत्त्व:-

१. आध्यात्मिक शुद्धता आणि समृद्धी:
नवरात्रोत्सव काळात शाकंभरी देवीच्या उपास्य रूपाचे भक्तिपूर्वक पूजन करून मानसिक शुद्धता, आध्यात्मिक उन्नती व सर्व प्रकारच्या शारीरिक विकारांच्या उपचाराची इच्छा केली जाते. भक्त देवीच्या चरणांमध्ये शरणागत होऊन, तिला मानसिक, शारीरिक व आध्यात्मिक पोषण देणाऱ्या प्रार्थना करतात.

२. समाजातील सकारात्मक बदल:
शाकंभरी देवीचा पूजन एक समाज सुधारक कृती म्हणून देखील ओळखला जातो. शाकंभरी देवीला पूजून भक्त आपले व्यक्तिगत जीवन पवित्र करतात, जे समाजावर सकारात्मक प्रभाव निर्माण करते. हे नवरात्रोत्सव समाजातील अंधश्रद्धा व विकृत प्रवृत्तींना दूर करण्याचे एक माध्यम होऊ शकते.

३. आरोग्य व समृद्धी प्राप्ति:
नवरात्राच्या कालावधीत शाकंभरी देवीची पूजा केल्यामुळे आहाराची शुद्धता, शारीरिक समृद्धी व मानसिक ताजगी प्राप्त होण्याची संधी मिळते. याचे कारण म्हणजे देवीने पृथ्वीवर आहाराच्या रूपात आपल्या दिव्य शक्तींचा प्रसार केला आहे. जे भक्त त्या शक्तींचा आदर करतात, त्यांना शारीरिक व मानसिक स्वास्थ्याची प्राप्ति होऊ शकते.

उदाहरण: शाकंभरी देवीचे काव्य व उपदेश
शाकंभरी देवीच्या आशीर्वादाने भक्तांची दररोजची जिंदगी सुसंगत होते. शाकंभरी देवीच्या भक्तांसाठी एक उदाहरण म्हणून, आम्ही एक लघु कविता देत आहोत, जी देवीच्या शक्तीचा व भक्तिपंथाचा आदर करते:

लघु कविता:

शाकंभरी देवी तुजला वंदन,
शक्तीच्या रूपात तुझा साक्षात्कार होवो,
संपूर्ण विश्वाला सरंक्षण देणारी,
आध्यात्मिक शुद्धता, आणि जीवनाचं सार्थक होवो!

तुझ्या चरणी सापडतील सुखे,
शाक, फळे, आहारातील तेज,
तुझ्या कृपाप्रसादाने जीवन सुगंधी होईल,
शाकंभरी देवी, तुला आमची  भक्ती अर्पित होईल!

निष्कर्ष:
शाकंभरी देवी नवरात्रोत्सव हे एक भक्तिपूर्वक पर्व आहे ज्यात भक्त त्यांची श्रद्धा आणि भक्तिभाव देवीच्या चरणांमध्ये अर्पित करतात. या दिवशी शाकंभरी देवीची पूजा केल्याने आहार व समृद्धीचा आशीर्वाद मिळवता येतो. त्याचप्रमाणे, भक्त जीवनातील एकतेचा, शुद्धतेचा, मानसिक आणि शारीरिक समृद्धतेचा अनुभव घेतात. हे नवरात्रोत्सव न केवळ आहाराच्या संदर्भात, तर समाजाच्या शुद्धतेसाठी देखील एक प्रेरणा देणारे पर्व आहे.

शाकंभरी देवीच्या पूजनाने निसर्गाशी आणि समाजाशी एक सुसंगत संबंध तयार होतो. तिच्या कृपेने भक्तांची जीवनशैली अधिक शुद्ध आणि पवित्र होते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-07.01.2025-मंगळवार.
===========================================