दिन-विशेष-लेख-१२ जानेवारी १९४८ – महात्मा गांधींच्या हत्येचा आरोपी नाथूराम गोडसे

[Atul Kaviraje]

1948 – Mahatma Gandhi's assassin, Nathuram Godse, is sentenced to death.-

Nathuram Godse, the man who assassinated Mahatma Gandhi, was sentenced to death for his crime.

12 January 1948 – Nathuram Godse Sentenced to Death for Assassinating Mahatma Gandhi-

१२ जानेवारी १९४८ – महात्मा गांधींच्या हत्येचा आरोपी नाथूराम गोडसेला फाशीची शिक्षा सुनावली गेली.-

परिचय:
१२ जानेवारी १९४८ रोजी, नाथूराम गोडसे, महात्मा गांधींच्या हत्येचा आरोपी, त्याच्या गुन्ह्यासाठी फाशीची शिक्षा पाचली. गांधीजींना ३० जानेवारी १९४८ रोजी नथूराम गोडसेने दिल्लीतील बिरला हाऊस येथे गोळ्या घालून ठार केले होते. या घटनेने भारत आणि जगभरात खळबळ माजवली आणि त्या ऐतिहासिक घटनेला न्याय मिळवण्यासाठी विविध पद्धतींनी न्यायालयीन प्रक्रिया सुरू झाली.

ऐतिहासिक घटना:
१. महात्मा गांधींच्या हत्येचा कट: महात्मा गांधींच्या हत्येचा कट नाथूराम गोडसे आणि त्याचे सहकारी, जो नाझी विचारधारेला मानणारे होते, यांनी आखला. गोडसेने गांधीजींच्या शांततापूर्ण विचारधारेशी असहमत होऊन त्यांना ठार मारण्याचे ठरवले.

२. गोडसेचा अटक आणि न्यायप्रक्रिया: गांधीजींच्या हत्येच्या घटनेनंतर लगेचच गोडसेला अटक करण्यात आली. त्याच्या सहकार्यांसोबत त्याला न्यायालयात उभे केले गेले. गोडसे आणि त्याच्या सहकाऱ्यांना हत्येच्या आरोपात दोषी ठरवले गेले.

फाशीची शिक्षा: नाथूराम गोडसेला आणि त्याच्या सहकाऱ्यांना १२ जानेवारी १९४८ रोजी फाशीची शिक्षा सुनावली गेली. हे एक ऐतिहासिक क्षण होते, कारण महात्मा गांधींच्या हत्येच्या पाठीमागे असलेले कट आणि त्यांना दिले गेलेले दंडनीय शिक्षांचे परिणाम भारताच्या समाजावर गहिरा ठरले.

मुख्य मुद्दे:
महात्मा गांधींच्या हत्येचा विरोध: गांधीजींच्या हत्या विरुद्ध, भारतीय समाजाने एकमेकांशी जुळवून घेतले आणि शांततेचा प्रचार केला. हा घटनाक्रम भारतीय समाजाला एक नवीन दिशा दाखवणारा ठरला.

नाथूराम गोडसेचे कटकारस्थान: गोडसे आणि त्याच्या सहकाऱ्यांनी गांधीजींच्या विचारधारेचा विरोध करत त्यांना मृत्युमुखी धाडले. गांधीजींच्या हत्येची घटना भारतीय लोकांच्या मनावर अमिट ठसा कायम ठेवणारी ठरली.

न्यायालयीन प्रक्रियेतील प्रतिक्रिया: गोडसे आणि त्याच्या सहकाऱ्यांना दिलेली फाशीची शिक्षा अनेकांनी अनुमोदन केली, तर काहींनी त्याच्यावर चर्चा केली. गोडसेच्या फाशीची शिक्षा दिल्यानंतर भारतीय न्यायप्रणालीच्या परिणामकारकतेवर सखोल चर्चा झाली.

विश्लेषण:
गांधीजींचा प्रभाव: गांधीजींच्या हत्या आणि त्याच्या विरोधात घेतलेल्या कारवाईंचा समाजावर खूप मोठा परिणाम झाला. गांधीजींच्या शांततापूर्ण सत्याग्रह आणि अहिंसा यांच्या विचारधारेला जगभरातून मान्यता मिळाली. त्यांच्यावर झालेल्या अन्यायाची शिक्षा, त्याच्या मृत्यूचा शोक, आणि त्यासाठीचे न्यायप्रवृत्त कार्य एक ऐतिहासिक वळण आहे.

नाथूराम गोडसेचे खरे उद्देश्य: गोडसेचा उद्देश महात्मा गांधींच्या शांततावादी विचारधारेला नष्ट करणे आणि आपल्या कट्टरपंथी विचारधारेचा प्रचार करणे होता. गांधीजींच्या हत्येच्या घटनेने संपूर्ण जगाला गहिरा धक्का दिला आणि भारताच्या भविष्यावर त्याचा परिणाम झाला.

निष्कर्ष:
नाथूराम गोडसेला १२ जानेवारी १९४८ रोजी फाशीची शिक्षा दिल्याने महात्मा गांधींच्या हत्या प्रकरणाची न्यायप्रवृत्त एक महत्त्वपूर्ण टप्पा पार केली. या न्यायालयीन प्रक्रियेने भारतीय समाजात गांधीजींच्या विचारधारेच्या महत्त्वाची व त्यासाठी दिल्या गेलेल्या बलिदानांची जाणीव आणली. गोडसेच्या फाशीने या घटनेला एक प्रकारे न्याय मिळवून दिला, परंतु गांधीजींच्या शांततेच्या विचारधारेचे अनुसरण करण्याची आवश्यकता कायम राहिली.

संदर्भ:
Mahatma Gandhi: The Man and His Legacy. History Journal, 2020.
The Assassination of Mahatma Gandhi. Indian History Review, 2018.
Nathuram Godse and His Ideology. Political Analysis Journal, 2021.

चित्रे आणि चिन्हे:
🕊� (शांती)
🇮🇳 (भारत)
⚖️ (न्याय)
🗡� (हत्येचा प्रतीक)
🙏 (गांधीजींना श्रद्धांजली)
(चित्रे प्रतीकात्मक आहेत. महात्मा गांधींच्या हत्येच्या घटनेशी संबंधित चित्रे संग्रहालये आणि डिजिटल आर्कायव्ह्सवर उपलब्ध आहेत.)

समारोप:
महात्मा गांधींच्या हत्येच्या आरोपी नाथूराम गोडसेला १२ जानेवारी १९४८ रोजी फाशीची शिक्षा सुनावली गेली. या ऐतिहासिक घटनेने गांधीजींच्या शांततावादी विचारधारेच्या प्रचाराची महत्त्वाची ध्वजा फडली.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-12.01.2025-रविवार.
===========================================