१३ जानेवारी २०२५ - श्री भैरवनाथ यात्रा - कामन (चास), तालुका राजगुरुनगर, जिल्हा

[Atul Kaviraje]

श्री भैरवनाथ यात्रा-कामन (चास)-तालुका-राजगुरुनगर-जिल्हा-पुणे-

१३ जानेवारी २०२५ - श्री भैरवनाथ यात्रा - कामन (चास), तालुका राजगुरुनगर, जिल्हा पुणे-

श्री भैरवनाथ यात्रा – महत्त्व आणि धार्मिक दृषटिकोन

श्री भैरवनाथ यात्रा ही एक अत्यंत पवित्र आणि श्रद्धेने परिपूर्ण यात्रा आहे, जी पुणे जिल्ह्यातील राजगुरुनगर तालुक्यातील कामन (चास) गावात साजरी केली जाते. श्री भैरवनाथ हा एक प्रमुख देवता मानला जातो जो मुख्यतः दुष्ट शक्तींना नष्ट करणारा आणि भक्तांच्या सर्व इच्छांची पूर्तता करणारा म्हणून ओळखला जातो. या दिवशी श्री भैरवनाथ देवतेच्या मंदिरात मोठ्या उत्साहाने आणि भक्तिभावाने यात्रा काढली जाते.

भैरवनाथ हे भगवान शिवाचे एक रूप मानले जाते. त्याची पूजा करण्याची पद्धत विविध भक्तिरसाने भरलेली असते, आणि या यात्रा दरम्यान, भक्त आपल्या श्रद्धेने पूर्णपणे समर्पित होऊन, त्याच्या कृपेची आणि आशीर्वादाची प्राप्ती करतात. भैरवनाथाच्या पूजेची परंपरा, त्याच्या शक्तीचे प्रतीक आणि त्याच्या आशीर्वादाच्या विचारांनी, भक्तांना एक नवीन जीवनशक्ती आणि मानसिक शांती मिळवण्याचा मार्ग दाखवतो.

श्री भैरवनाथ यात्रा आणि तिचे धार्मिक महत्त्व

श्री भैरवनाथ यात्रा धार्मिक दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरते. या दिवशी, भक्त श्री भैरवनाथाच्या मंदिरात एकत्र येऊन प्रार्थना करतात, व्रत ठेवतात, हवन करतात आणि विविध धार्मिक कृत्य पार पाडतात. ही यात्रा भक्तांच्या जीवनात सन्मान, शांती आणि समृद्धी आणण्याचा एक महत्त्वपूर्ण पवित्र माध्यम आहे.

यात्रेची सुरूवात मंदिराच्या आवारातून होत असून, भक्त रथावर देवतेचे विस्मयकारक दर्शन घेतात. भक्त गजरात रथाच्या मागे चालत जातात, आणि या सर्व कृत्यांच्या माध्यमातून त्यांना भैरवनाथाच्या आशीर्वादांची प्राप्ती होते. या यात्रा दरम्यान विशेषत: मानसिक शांती आणि भक्तीभावाची साधना केली जाते.

यात्रेचे महत्त्व हे त्या देवतेच्या शक्तीच्या प्रतीकावर आधारित आहे. भक्त विविध प्रकारांनी आपल्या श्रद्धेचे प्रदर्शन करतात आणि देवतेच्या कृपेने त्यांचे जीवन समृद्ध होईल अशी आशा ठेवतात. या यात्रेच्या माध्यमातून स्थानिक आणि बाह्य भक्त एका ठिकाणी एकत्र येतात, सामूहिक पूजा केली जाते, आणि एकतेचा अनुभव घेतला जातो.

श्री भैरवनाथ यात्रा आणि सांस्कृतिक महत्त्व

श्री भैरवनाथ यात्रा केवळ धार्मिक दृष्टिकोनातूनच महत्त्वाची नाही, तर ती एक सांस्कृतिक उत्सव देखील आहे. यात्रेच्या दिवशी पारंपरिक काव्य, भजन, कीर्तन, नृत्य आणि संगीत कार्यक्रम आयोजित केले जातात. भक्त गजरात सामील होतात, आणि विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमांच्या माध्यमातून श्री भैरवनाथाशी जोडलेली श्रद्धा व्यक्त करतात.

यात्रा साजरी करतांना स्थानिक कवी आणि कलाकार विविध धार्मिक आणि भक्तिरसाने भरलेली गाणी सादर करतात. यामुळे सामाजिक समजुतीचा प्रसार होतो आणि समाजातील एकता, प्रेम आणि सद्भावना वाढवते. शिवाय, विविध सामाजिक उपक्रम जसे की अन्नदान, वस्त्रदान आणि उपास्य देवतेच्या पूजेची प्रसाराची क्रिया यामुळे स्थानिक समाजामध्ये सहकार्य आणि परस्पर मदतीचा अनुभव घेतला जातो.

भक्तिभावपूर्ण लघु कविता-

श्री भैरवनाथ, तुझ्या चरणी वंदन,
तुझ्या कृपेने जीवन, होईल समृद्ध आणि  सधन।
मनात ठेवून श्रद्धा, प्रेमाने तुला पुजले ,
तुच आम्हाला मार्ग दाखवशील,
ध्यानात तुला ठेवून  कृतज्ञ होऊन व्रत करतो,
शिवशक्तीने भरून, जीवनात शांती आणतो।

श्री भैरवनाथ यात्रा आणि समाजातील एकता

श्री भैरवनाथ यात्रा, एकता आणि सामाजिक समरसतेचा एक प्रमुख आदर्श प्रस्तुत करते. या यात्रेद्वारे, विविध सामाजिक, सांस्कृतिक आणि धार्मिक गट एकत्र येतात आणि एकमेकांसोबत सहकार्य करतात. या यात्रेच्या मुख्य उद्देशांमध्ये एकता, प्रेम, विश्वास आणि आस्था या मूल्यांची प्रतिष्ठा आहे.

यात्रेच्या वेळी, भक्त एकत्र येऊन देवतेच्या समोर आपले श्रद्धेचे अर्पण करतात. यामध्ये स्थानिक आणि बाह्य भक्त सामील होतात, आणि विविध लोकांनी सामूहिक रूपात परंपरेच्या व्रतांची पूर्तता केली जाते. त्यामुळे स्थानिक समाजातील एकता, प्रेम आणि सहकार्याचा अनुभव एका विशेष उंचीवर पोहोचतो.

यात्रेच्या दिवशी, हे सर्व सामाजिक उपक्रम एकत्र येऊन, लोकांनी एकमेकांच्या मदतीसाठी हातभार लावला जातो. अन्नदान, वस्त्रदान, आणि धार्मिक पूजेच्या रूपात एकत्रित केलेले प्रयत्न समाजाची एकजुटी आणतात. हे सर्व एकतेचे प्रतीक मानले जाते आणि यात्रेचा उद्देश म्हणजे एक आदर्श समाज निर्माण करणे आहे.

निष्कर्ष

श्री भैरवनाथ यात्रा एक अत्यंत पवित्र आणि भक्तिरसाने भरलेली यात्रा आहे, जी स्थानिक समाजाला एकत्र आणून एकता, प्रेम आणि श्रद्धेचे प्रतीक बनवते. भैरवनाथाच्या पूजेने भक्तांना आशीर्वाद, शांती आणि समृद्धी प्राप्त होते, आणि यामुळे समाजातील अडचणींवर मात करण्याची शक्ती मिळवता येते. याच्या माध्यमातून एक सामाजिक आणि धार्मिक एकता प्रस्थापित केली जाते, जी समाजात प्रेम आणि सद्भावना निर्माण करते. यामुळे श्री भैरवनाथ यात्रा एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण धार्मिक आणि सांस्कृतिक उत्सव बनते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-13.01.2025-सोमवार.
===========================================