१३ जानेवारी २०२५ - थापलिंग यात्रा - शिंगवे, तालुका आंबेगाव, जिल्हा पुणे-

[Atul Kaviraje]

थापलिंग यात्रा-शिंगवे-तालुका-आंबेगाव-जिल्हा-पुणे-

१३ जानेवारी २०२५ - थापलिंग यात्रा - शिंगवे, तालुका आंबेगाव, जिल्हा पुणे-

थापलिंग यात्रा – महत्त्व आणि धार्मिक दृष्टिकोन

थापलिंग यात्रा पुणे जिल्ह्यातील आंबेगाव तालुक्यातील शिंगवे गावात आयोजित केली जाते. ही यात्रा स्थानिक आणि बाह्य भक्तांसाठी अत्यंत पवित्र आणि धार्मिक महत्त्वाची आहे. थापलिंग यात्रा मुख्यतः त्या देवीचे व्रत मानली जाते, जी भक्तांच्या जीवनातील अडचणी दूर करणारी आणि कल्याण करणारी आहे. शिंगवे गावातील थापलिंग देवी मंदिर हे एक प्रमुख धार्मिक स्थल आहे, जिथे प्रत्येक वर्षी श्रद्धाळू भक्त मोठ्या उत्साहाने आणि भक्तिभावाने एकत्र येऊन देवीच्या दर्शनासाठी, पूजा अर्चनेसाठी आणि आशीर्वादासाठी उपस्थित राहतात.

थापलिंग देवी ही शंकराची शक्ती मानली जाते आणि तिची पूजा विशेषत: भक्तांच्या समस्यांवर मात करण्यासाठी, तसेच मानसिक आणि शारीरिक शांतीसाठी केली जाते. या दिवशी, देवतेच्या मंदिरात विविध धार्मिक कार्ये पार पडतात आणि भक्त थापलिंग देवीच्या आशीर्वादासाठी प्रार्थना करतात.

थापलिंग यात्रा आणि तिचे धार्मिक महत्त्व

थापलिंग यात्रा केवळ एक धार्मिक उत्सव नाही, तर ती भक्तांसाठी एक मानसिक आणि आध्यात्मिक शुद्धतेची प्रक्रिया आहे. या दिवशी, भक्त त्यांचा रोजचा कार्यभार थांबवून देवीच्या दर्शनासाठी आणि प्रार्थनेसाठी एकत्र येतात. देवीच्या दर्शनाने भक्तांचे जीवन अधिक सुखद आणि समृद्ध होते, असे मानले जाते.

थापलिंग देवीच्या मंदिरात विविध पूजा अर्चना, मंत्रोच्चारण आणि हवन केले जाते, जे त्या स्थानिक समाजाचे धार्मिक जीवन दृढ करतात. भक्त देवीच्या समोर व्रत ठेवून त्यांचे जीवन सुखमय आणि निर्विघ्न होईल अशी प्रार्थना करतात. यामध्ये विशेषत: मानसिक शांती, आध्यात्मिक साधना आणि जीवनातील अडचणींवर मात करण्याचे उद्दिष्ट आहे.

थापलिंग यात्रा आणि सांस्कृतिक महत्त्व

थापलिंग यात्रा एक धार्मिक उत्सव असतानाही, ती एक सांस्कृतिक परंपरेचे प्रतीक म्हणून साजरी केली जाते. या दिवशी, शिंगवे गावात विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. स्थानिक लोक विविध पारंपरिक नृत्य, संगीत, भजन, आणि कीर्तन सादर करतात. यातून भक्तांना एक नवीन ऊर्जा मिळते, आणि त्यांचे धार्मिक अनुभव अधिक समृद्ध होतात.

यात्रेच्या वेळी, स्थानिक कवी, कलाकार आणि संगीतकार विविध भक्तिरसाने भरलेली गाणी सादर करतात, ज्यामुळे भक्तांचे हृदय प्रसन्न होते आणि त्यांना देवीच्या कृपेची प्राप्ती होईल अशी श्रद्धा बळकट होते. याच्या माध्यमातून, शिंगवे गावातील समाज एकत्र येतो, आपापसात प्रेम, सहकार्य आणि समर्पणाची भावना वाढवतो.

तसेच, यात्रेदरम्यान अन्नदान, वस्त्रदान आणि अन्य सामाजिक उपक्रमांची सुद्धा तयारी केली जाते. यातून स्थानिक समाजामध्ये एकजुटीचा, सहकार्याचा आणि प्रेमाचा प्रसार होतो.

भक्तिभावपूर्ण लघु कविता-

थापलिंग मातेची शक्ती अनंत, भक्तांच्या हृदयात गजर,
तिच्या चरणी व्रत ठेवून, जीवनाचा मार्ग उजळला, आशीर्वादाचा आधार।
आदरणीय देवी, कृपेने जीवन फुलले,
शांती आणि सुखाने ह्रदय गलबलले ।
निराधार मी  तिच्या शरण येऊन राहिलो ,
थापलिंग मातेचा आशीर्वाद, जीवनाचा बनला मंत्र।

थापलिंग यात्रा आणि समाजातील एकता

थापलिंग यात्रा ही केवळ धार्मिक उत्सव नाही, तर ती एक सामाजिक एकतेचे प्रतीक आहे. यामध्ये एकत्र आलेले सर्व भक्त विविध धर्म, जात, आणि पंथ यांचा विसर ठेवून एकच हेतू पूर्ण करण्यासाठी एकत्र येतात - ते म्हणजे देवीच्या आशीर्वादाची प्राप्ती आणि जीवनात शांती व समृद्धीची स्थापना. या यात्रेद्वारे, स्थानिक समाजातील एकता, प्रेम आणि साहचर्य यांची भावना अधिक प्रगल्भ होते.

यात्रेदरम्यान, स्थानिक आणि बाह्य भक्त एकत्र येऊन देवीच्या व्रतामध्ये सहभागी होतात, पूजा अर्चना करतात, आणि एकमेकांना मदतीचा हात देऊन सामाजिक सहभाग दाखवतात. विविध सामाजिक उपक्रम जसे की अन्नदान, वस्त्रदान, आणि सार्वजनिक सेवेचे कार्य यामुळे एक प्रकारे समर्पण आणि सहयोगाची भावना निर्माण होते.

निष्कर्ष

थापलिंग यात्रा एक अत्यंत पवित्र धार्मिक उत्सव आहे, जो भक्तांना मानसिक, शारीरिक आणि आध्यात्मिक शांती देतो. ही यात्रा भक्तांच्या श्रद्धेचा, एकतेचा आणि समर्पणाचा उत्सव आहे. थापलिंग देवीच्या आशीर्वादाने भक्तांचे जीवन अधिक समृद्ध आणि शांतिपूर्ण बनते. यात्रेचा उद्देश केवळ धार्मिक नाही, तर तो एक सामाजिक समरसता, एकता आणि प्रेम निर्माण करतो. शिंगवे गावातील ही यात्रा एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण सांस्कृतिक आणि धार्मिक घटनास्थळ आहे, जी स्थानिक समुदायाला एकत्र आणून प्रेम, सहकार्य आणि समृद्धीच्या मार्गावर नेत आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-13.01.2025-सोमवार.
===========================================