15 जानेवारी 2025 – संक्रांत करीदिन (मकर संक्रांत)-

[Atul Kaviraje]

संक्रांत करीदिन-

15 जानेवारी 2025 – संक्रांत करीदिन (मकर संक्रांत)-

संक्रांत हा एक अत्यंत महत्त्वाचा आणि धार्मिक दृष्टिकोनातून अत्यंत पवित्र दिवस आहे, जो प्रतिवर्षी 14 किंवा 15 जानेवारीला साजरा केला जातो. संक्रांत दिन विशेषतः सूर्याच्या मकर राशीमध्ये प्रवेश करण्याच्या वेळेला साजरा केला जातो. हिंदू धर्मात संक्रांत दिनाचे महत्त्व अत्यधिक आहे कारण या दिवशी सूर्य उत्तरायण सुरू होतो आणि यामुळे आयुष्यात नव्या उर्जेचा संचार होतो. संक्रांत हा केवळ एक पौराणिक सण नाही, तर याला शारीरिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक दृष्टिकोनातून देखील महत्त्व आहे.

संक्रांत दिनाचे महत्त्व:
संक्रांत दिन सूर्याच्या उत्तरायणात प्रवेशाचा दिवस मानला जातो. याच्या आध्यात्मिक आणि तात्त्विक महत्त्वामुळे हा दिवस शुभ मानला जातो. सूर्याच्या उत्तरायण प्रवेशामुळे प्रकाश आणि उष्णता वाढते, आणि वातावरणात नवे सामर्थ्य उत्पन्न होते. हिवाळ्याच्या थंड वातावरणानंतर हा सूर्याचा प्रवेश जीवनात नवी ऊर्जा आणि आशा आणतो.

संक्रांत हा दिवस सर्वसामान्य लोकांसाठी एक विशेष पर्व असतो. ह्या दिवशी आपल्या कुटुंबीयांसोबत, मित्रांसोबत उत्सव साजरा केला जातो. घराघरात तिळगुळ, पोहे, वडी, लोणी-तिळ यांचा प्रसाद दिला जातो, कारण तिळ आणि गुळ हे आरोग्यदायक आणि समृद्धी आणणारे मानले जातात. या दिवशी विशेषतः उंचवट्यावर किंवा तलावाजवळ असलेल्या ठिकाणी सूर्याची पूजा केली जाते.

उदाहरणे:
मकर संक्रांती – मकर संक्रांती हा भारतातील एक प्रमुख सण आहे जो विविध राज्यांमध्ये विविध पद्धतींनी साजरा केला जातो. महाराष्ट्रात ह्या दिवशी विशेष तिळगुळाचे प्रमाण दिले जाते आणि एकमेकांना 'तिळगुळ घ्या, गोड बोला' असा संदेश दिला जातो. दक्षिण भारतात या दिवशी 'पोंगल' उत्सव साजरा होतो. संक्रांतीचा दिवस शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण असतो, कारण याच दिवशी नवीन कापूस आणि धान्याची काढणी सुरू होतो.

गुरु नानक देवजींचा संदेश – गुरू नानक देवजींनी मकर संक्रांतीच्या दिवशी समाजातील एकता आणि भलाईचा संदेश दिला. त्यांचं शिष्यत्व आणि प्रेमाच्या विचारांनी संक्रांत दिवसाचे महत्त्व अधिक वाढवले.

भक्तिभावपूर्ण संदेश:
संक्रांत केवळ एक सांस्कृतिक उत्सव नाही, तर तो एक भक्तिरसाचा दिवस आहे. संक्रांत दिवशी विशेषतः सूर्याची पूजा करून आणि तिळ-गुळ खाऊन, भक्त एक दुसऱ्याशी गोड बोलण्याचा, कुटुंबातील एकतेला प्रोत्साहन देण्याचा आणि समाजातील भेदभाव नष्ट करण्याचा संकल्प करतात.

संदेश:

"संक्रांत हा दिवशी नवीन आरंभ करा, आपल्या जीवनात नवे सूर्याची किरणे सोडून. गोड गोड बोलून, एकतेचे आणि शांततेचे प्रचार करा. सूर्याच्या प्रखरतेसह तुमच्या जीवनातील अंधकार दूर होईल."

लघु कविता:

तिळगुळ घ्या, गोड गोड बोला,
सूर्याची किरणे तुमच्यावर पडो।
संक्रांतीच्या या शुभ दिवशी,
नवीन आशा तुमच्यात जागो।

संक्रांत हा दिवस एक शक्तीशाली संकेत देतो की आपल्याला एक नवा प्रारंभ करावा आणि जीवनातील प्रत्येक गोष्टीला गोड बनवावे. गोड बोलणे, एकमेकांशी प्रेमाने वागणे आणि वाईटाच्या विरोधात लढणे हेच जीवनाचे खरं महत्त्व आहे.

संपूर्ण विवेचन:
संक्रांत किंवा मकर संक्रांती हा केवळ एक सण नाही, तर हा दिवस एक नव्या सुरुवातीचा प्रतीक आहे. सूर्याच्या उत्तरायण प्रवेशामुळे वातावरणात एक नवीन ऊर्जा निर्माण होते. तसेच, या दिवशी भगवान सूर्याची पूजा करण्याची परंपरा आहे, ज्यामुळे जीवनात सकारात्मक उर्जा येते. संक्रांतच्या दिवशी तिळ आणि गुळ खाल्ल्याने शारीरिक आणि मानसिक शुद्धता प्राप्त होण्याची विश्वास आहे. हे दिवस जीवनातील नवा उत्साह आणि स्फुर्ती देतात.

आध्यात्मिक दृष्टिकोनातून संक्रांत हा दिवस महत्त्वपूर्ण आहे कारण याच्या माध्यमातून आपल्याला आंतरिक शांति आणि संतुलन प्राप्त होऊ शकते. तसेच, या दिवशी तिळगुळ खाणे आणि गोड बोलणे हे समाजाच्या एकतेचे आणि प्रेमाचे प्रतीक ठरते. संक्रांत म्हणजे फक्त सूर्याच्या स्थितीतील बदलच नाही, तर ते आपल्या जीवनातील परिस्थितींमध्ये आणि विचारांमध्ये होणारा सकारात्मक बदल आहे.

यामुळे संक्रांत हा केवळ एका पर्वाचा हिस्सा नसून, तो आपल्याला सामाजिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक दृष्टिकोनातून सुधारण्याची आणि प्रगती करण्याची प्रेरणा देतो.

शुभ संक्रांत!
🌞🎉💫
🕉�🙏🌸
💛🎋🌾

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-15.01.2025-बुधवार.
===========================================