१६ जानेवारी २०२५ - चंद्रभागा माता यात्राोत्सव - कुणभार्गव-अंजनगाव सुर्जी-अमरावती

[Atul Kaviraje]

चंद्रभागा माता यात्राोत्सव-कुणभार्गव-अंजनगाव  सुर्जी-अमरावती-

१६ जानेवारी २०२५ - चंद्रभागा माता यात्राोत्सव - कुणभार्गव-अंजनगाव सुर्जी-अमरावती-

चंद्रभागा माता यात्राोत्सव एक अत्यंत पवित्र आणि महत्त्वपूर्ण धार्मिक सोहळा आहे, जो महाराष्ट्रातील अमरावती जिल्ह्यातील कुणभार्गव व अंजनगाव सुर्जी येथील चंद्रभागा नदीच्या किनाऱ्यावर साजरा केला जातो. हा उत्सव दरवर्षी १६ जानेवारी रोजी आयोजित केला जातो आणि त्याला लाखोंच्या संख्येने भक्त एकत्र येऊन आपल्या श्रद्धेचा व उत्सवाचा भाग बनतात. चंद्रभागा नदीला भारतातील एक अत्यंत पवित्र नदी म्हणून मान्यता आहे, आणि त्या नदीच्या किनाऱ्यावर असलेल्या चंद्रभागा माता मंदिराला असलेल्या भक्तीभावात येणारी भक्तांची गर्दी ही अनोखी असते.

चंद्रभागा माता यात्राोत्सवाचे महत्त्व

चंद्रभागा माता यात्राोत्सव हिंदू धर्मातील एक महत्त्वपूर्ण धार्मिक उत्सव आहे, जो मुख्यतः भक्तांची श्रद्धा, एकता आणि समर्पण यांचे प्रतीक आहे. प्रत्येक वर्षी लाखो भक्त चंद्रभागा माता मंदिराच्या दर्शनासाठी येतात. चंद्रभागा नदी, जी भगवान श्रीविष्णूच्या चरणामृताप्रमाणे पवित्र मानली जाते, त्या नदीत स्नान केल्याने पापांचे निवारण होऊन मोक्ष प्राप्त होतो, अशी श्रद्धा आहे.

सध्याच्या युगात, हा उत्सव धार्मिकतेच्या पलीकडे जाऊन एक सांस्कृतिक आणि सामाजिक समारंभ बनला आहे. यावेळी भक्तगण फड, हरिपाठ, कीर्तन, भजन, आणि विविध धार्मिक कार्ये पार करतात. संप्रदायाच्या या महत्वपूर्ण सोहळ्याला गावच्या लोकांचं सामूहिक योगदान आणि विविध समाजबांधवांची एकजूट पाहायला मिळते. या उत्सवामुळे भक्तांमध्ये एक प्रकारची अध्यात्मिक उर्जा निर्माण होते, जी त्यांना जीवनातील ताणतणावापासून मुक्त होण्यास मदत करते.

चंद्रभागा माता यात्राोत्सवाचे उदाहरण

कुणभार्गव आणि अंजनगाव सुर्जी येथील चंद्रभागा माता यात्रा आज केवळ एक धार्मिक उत्सव नाही, तर ते एक सामाजिक संमेलन, ऐतिहासिक महत्त्व आणि लोकसंस्कारांचा प्रतीक ठरले आहे. प्रत्येक वर्षी लाखो श्रद्धाळू या उत्सवामध्ये सहभागी होतात आणि त्या अनुषंगाने अनेक धार्मिक कार्ये पार पडतात. इथे होणारे भजन-कीर्तन, आरती आणि चंद्रभागा नदीत स्नान हे अनुष्ठान आपल्या आध्यात्मिक उन्नतीसाठी महत्वाचे समजले जातात.

उदाहरण:
उदाहरणार्थ, किव्हा एक भक्त त्याच्या घरात किंवा वाड्यात आपल्या कुटुंबाला समर्पित जीवन व्यतित करत असताना चंद्रभागा माता यात्रा उत्सवाच्या निमित्ताने ह्या देवतेच्या दर्शनासाठी जातो. हा भक्त त्याच्या जीवनातील समस्या, ताण-तणाव, दु:ख आणि व्यथा या सर्व गोष्टी मागे टाकून, एक नवा उत्साह आणि समर्पणभाव घेऊन आपल्या जीवनाची धारा नवीन दृषटिकोनापासून सुरू करतो. भक्तांची ही एकता आणि तीव्र भक्तिभाव हा उत्सवाचा मुख्य आधार आहे.

लघु कविता-

चंद्रभागेच्या पाण्यातून स्नान करून ,
पाप निवारण होईल आता,
श्रद्धेच्या या अखंड प्रवासात,
आध्यात्मिक उन्नती होईल जाता जाता ।

भगवंताच्या चरणी नतमस्तक होऊन,
भक्तिभाव घेऊन जो जीवन चालवतो,
चंद्रभागा माता तुझ्या कृपेनं,
त्याचा आत्मा आनंदी होतो।

अर्थ:
या कवितेत चंद्रभागा माता नदीत स्नान करताना एका भक्ताचे अनुभव आणि श्रद्धा व्यक्त केली आहे. चंद्रभागा माता यांच्या कृपेमुळे पापांचे निवारण आणि आध्यात्मिक उन्नती साधता येते, हे या कवितेचा मुख्य आशय आहे. भक्ताने त्या पवित्र नदीत स्नान करून पापमुक्त होण्याची आस्था व्यक्त केली आहे. त्याचप्रमाणे त्याच्या जीवनातील सर्व दुःख आणि समस्यांना मागे टाकून तो आपल्या पवित्र मार्गावर लक्ष केंद्रित करत आहे.

निष्कर्ष
चंद्रभागा माता यात्रा उत्सव हे भारतीय धर्म आणि संस्कृतीचे महत्त्वपूर्ण भाग आहेत. प्रत्येक वर्षी हा उत्सव लाखो भक्तांना एकत्र आणतो, आणि त्यांच्या श्रद्धेचे आणि भक्‍तीचे उन्नतीकरण करतो. भक्तांच्या हृदयातील भक्तिभाव आणि आध्यात्मिकता यांचा एक अद्भुत मिलाफ घडतो, जो आपल्या जीवनातील ताणतणाव आणि दु:खातून एक नवीन दिशा प्राप्त करण्यास मदत करतो. चंद्रभागा माता यांचा हा उत्सव समर्पण, भक्ती, आणि समाजातील एकतेचा संदेश देतो.

चंद्रभागा माता यात्रा उत्सवाच्या निमित्ताने आपण सर्वांनी आपल्या जीवनात आणखी भक्तिभावाने आणि समर्पणाने जीवन जगण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. चंद्रभागा माता जय!

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-16.01.2025-गुरुवार.
===========================================