आधुनिक जीवनशैलीतील व्यसनांची समस्या-1

[Atul Kaviraje]

आधुनिक जीवनशैलीतील व्यसनांची समस्या-

आधुनिक जीवनशैलीमुळे जीवन सोयीस्कर आणि जलद झाले आहे, परंतु त्यामुळे अनेक समस्याही निर्माण झाल्या आहेत. यातील सर्वात गंभीर समस्या म्हणजे व्यसन. व्यसन ही एक मानसिक आणि शारीरिक स्थिती आहे ज्यामध्ये एखादी व्यक्ती एखाद्या पदार्थाचा किंवा क्रियाकलापाचा अतिरेकी वापर करते, ज्यामुळे त्यांच्या जीवनशैलीवर, आरोग्यावर आणि नातेसंबंधांवर परिणाम होतो. व्यसनाचा परिणाम केवळ वैयक्तिक पातळीवरच नाही तर समाज आणि कुटुंबावरही होतो.

व्यसनांचे प्रकार

व्यसनांचे अनेक प्रकार आहेत, त्यापैकी मुख्य आहेत:

पदार्थांचे सेवन - दारू, सिगारेट, तंबाखू, ड्रग्ज इ. या प्रकाराचा मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर गंभीर परिणाम होतो.

ऑनलाइन गेम आणि इंटरनेट - डिजिटल जगाचा अतिरेकी वापर, जसे की इंटरनेटवर वेळ घालवणे, ऑनलाइन गेम खेळणे, सोशल मीडियावर जास्त व्यस्त राहणे इ. यामुळे सामाजिक संबंध बिघडू शकतात आणि मानसिक आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.

अन्नाचे व्यसन - जास्त जंक फूड, गोड पदार्थ, तळलेले अन्न इ. हे आरोग्यासाठी हानिकारक असू शकते आणि वजन वाढण्यासारख्या समस्या निर्माण करू शकते.

खरेदी आणि उपभोगाच्या प्रवृत्ती - जास्त खरेदी करणे किंवा सवय म्हणून खर्च करणे हे देखील व्यसनाचे एक प्रकार असू शकते, जे मानसिक शांतीवर परिणाम करते.

आधुनिक जीवनशैलीतील व्यसनाची कारणे

मानसिक ताण आणि दबाव - आधुनिक जीवनशैलीत, कामाचा ताण, कौटुंबिक जबाबदाऱ्या आणि वैयक्तिक संघर्षांमुळे लोक मानसिक ताणाचे बळी बनतात, ज्यामुळे ते व्यसनाकडे आकर्षित होतात.

स्मार्टफोन आणि इंटरनेटचा प्रभाव - मोबाईल फोन आणि इंटरनेटने लोकांना एका नवीन जगात बुडवून टाकले आहे. सोशल मीडिया, गेम आणि इतर ऑनलाइन क्रियाकलाप लोकांना वास्तवापासून दूर नेतात आणि यामुळे व्यसन लागते.

सामाजिक दबाव - कधीकधी लोक सामाजिक दबाव आणि फॅशनमुळे ड्रग्जचे व्यसन करतात जेणेकरून ते समाजात एक वेगळी ओळख निर्माण करू शकतील.

कुटुंबातील अव्यवस्था - घरात प्रेम आणि समजुतीच्या अभावामुळे लोक दारू, धूम्रपान किंवा इतर व्यसनांकडे वळतात.

उदाहरण:
मद्य सेवन: मद्यपान ही अनेक व्यक्तींसाठी एक सामान्य सवय बनली आहे, जी सुरुवातीला मनोरंजनासाठी सुरू होते परंतु हळूहळू ती त्यांच्या जीवनाचा भाग बनते. जास्त प्रमाणात मद्यपान केल्याने यकृताचे आजार, मानसिक विकार आणि कौटुंबिक वाद यासारख्या आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात.

डिजिटल व्यसन: आजकाल मुले आणि तरुण तासन्तास मोबाईल फोन किंवा संगणकावर गेम खेळतात, ज्यामुळे त्यांच्या शारीरिक आणि मानसिक विकासावर परिणाम होतो. काही काळापूर्वी, एका अहवालात असे दिसून आले होते की १० ते १८ वर्षे वयोगटातील ५०% पेक्षा जास्त मुले मोबाईल फोनवर वेळ घालवतात, ज्यामुळे त्यांच्या शारीरिक आरोग्यावर आणि सामाजिक जीवनावर परिणाम होत आहे.

छोटी कविता-

"व्यसनापासून मुक्तता"

हे प्रभू, आम्हाला व्यसनाच्या बंधनातून वाचव.
तुमच्या मनावर दृढ विश्वास ठेवा, तो सर्व धक्के दूर करेल.
सत्याच्या मार्गावर चाल आणि सर्व वाईट गोष्टी मागे सोडून दे,
जीवनात नवीन प्रकाश आणा, चला तो एकत्र निर्माण करूया.

कवितेचा अर्थ:
ही कविता व्यसनापासून मुक्ततेचा संदेश देते. हे दर्शवते की केवळ मजबूत नेतृत्व, आत्मविश्वास आणि योग्य मार्गाचे अनुसरण केल्यासच आपण आपले जीवन ड्रग्ज आणि व्यसनांपासून मुक्त करू शकतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-19.01.2025-रविवार.
===========================================