दिन-विशेष-लेख-२० जानेवारी, १६४९ – इंग्लंडचे राजा चार्ल्स I यांना फासावर चढवले-

[Atul Kaviraje]

1649 – King Charles I of England is executed.-

King Charles I was executed after being found guilty of treason, leading to the temporary abolition of the monarchy and the establishment of the Commonwealth of England under Oliver Cromwell.

२० जानेवारी, १६४९ – इंग्लंडचे राजा चार्ल्स I यांना फासावर चढवले-

महत्त्वपूर्ण ऐतिहासिक घटना: २० जानेवारी १६४९ रोजी इंग्लंडचे राजा चार्ल्स I यांना देशद्रोहाचा दोष ठरवून फासावर चढवले गेले. यामुळे इंग्लंडमधील राजेशाहीची तात्पुरती समाप्ती झाली आणि ओलिव्हर क्रॉमवेल यांच्या नेतृत्वाखाली कॉमनवेल्थ ऑफ इंग्लंड स्थापन करण्यात आले.

परिचय (Introduction):
राजा चार्ल्स I यांचा कारभार इंग्लंडमधील धार्मिक आणि राजकीय तणावांच्या संदर्भात महत्त्वाचा ठरला. त्यांची अधिनायकवादाची धोरणे आणि संसद सोडण्याची निर्णयशक्ती यामुळे इंग्लंडमधील नागरिक युद्ध सुरु झाले. अखेर, त्यांना देशद्रोहाचा दोष देण्यात आला आणि १६४९ मध्ये फासावर चढवले गेले. हा ऐतिहासिक क्षण इंग्लंडच्या इतिहासातील एक नवीन युगाची सुरूवात करतो, ज्यामध्ये राजशाहीला तात्पुरता निरसन केला गेला आणि लोकशाही व संसदशाहीचे आधार मजबूत झाले.

मुख्य मुद्दे (Main Points):

चार्ल्स I आणि त्यांचा कारभार:

राजा चार्ल्स I यांचे शासकीय धोरण आणि राजशाहीच्या अधिकारांचा दुरुपयोग इंग्लंडमध्ये तीव्र विरोध निर्माण करीत होते.
त्यांचे धार्मिक धोरण आणि संसद काढण्याचे निर्णय इंग्रजी लोकांमध्ये असंतोष निर्माण करत होते.

इंग्रजी क्रांती:

इंग्रजी क्रांती (English Civil War) यामध्ये चार्ल्स I यांचे समर्थक रॉयलिस्ट आणि त्यांना विरोध करणारे पार्लियामेंटरी यांच्यात संघर्ष झाला.
१६४२ मध्ये सुरू झालेल्या या संघर्षात ओलिव्हर क्रॉमवेल यांनी पार्लियामेंटच्या बाजूने लढत घेतली आणि रॉयलिस्ट सशस्त्र संघर्षाचा पराभव केला.

चार्ल्स I यांची अटक आणि खटला:

युद्धानंतर राजा चार्ल्स I यांना पार्लियामेंटने अटक केली आणि त्यांना देशद्रोह आणि राज्यविघातक कृत्य करण्याचा दोषी ठरवले.
१६४९ मध्ये त्यांना फासावर चढवले गेले, ज्यामुळे इंग्लंडमध्ये राजशाहीला तात्पुरते निरसन मिळाले आणि एक कॉमनवेल्थ (सामूहिक राज्यव्यवस्था) स्थापन करण्यात आली.

कॉमनवेल्थ ऑफ इंग्लंड:

चार्ल्स I यांच्या मृत्यूच्या नंतर, इंग्लंडमध्ये राजशाही हटवून ओलिव्हर क्रॉमवेल यांच्या नेतृत्वाखाली कॉमनवेल्थ ऑफ इंग्लंड स्थापन करण्यात आले.
ओलिव्हर क्रॉमवेल यांची सैन्य आणि प्रशासन यामध्ये लक्षवेधी बदल घडवले.

संदर्भ (References):
The English Civil War: A People's History – Diane Purkiss
Charles I: King and Martyr – Richard Cust
The English Revolution – Christopher Hill

चित्र आणि प्रतीक (Pictures and Symbols):
👑 राजा चार्ल्स I चे चित्र
⚖️ चार्ल्स I यांचा खटला आणि न्यायालयीन चित्र
🏛� इंग्लंड संसद आणि क्रॉमवेल
🪖 सैन्य आणि सैनिकांचे प्रतीक
💔 राजशाही आणि त्याचे समाप्तीचे प्रतीक

निष्कर्ष (Conclusion):
२० जानेवारी १६४९ हा दिवस इंग्लंडच्या इतिहासातील अत्यंत महत्त्वपूर्ण टप्पा ठरला. राजा चार्ल्स I यांची फासावर चढवलेली घटना इंग्लंडमधील राजशाही आणि लोकशाही यांच्यातील संघर्षाचे आणि राजकीय पुनर्निर्माणाचे प्रतीक बनली. यामुळे लोकशाहीच्या विचारांना वाव मिळाला आणि इंग्लंडमध्ये राजशाहीला तात्पुरती समाप्ती प्राप्त झाली. ओलिव्हर क्रॉमवेल यांच्या नेतृत्वाखालील कॉमनवेल्थने इंग्लंडमध्ये सामाजिक आणि राजकीय बदल घडवले.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-20.01.2025-सोमवार. 
===========================================