दिन-विशेष-लेख-21 जानेवारी 1853 रोजी अमेरिकेने जपानसाठी पहिले शास्त्रज्ञान मिशन

[Atul Kaviraje]

1853 – The first American expedition to Japan was sent by President Millard Fillmore, led by Commodore Matthew Perry.-

21 जानेवारी 1853 – अमेरिकेने जपानसाठी पहिले शास्त्रज्ञान मिशन पाठवले, ज्याचे नेतृत्व कमोडोर मॅथ्यू पेरी यांनी केले, प्रेसिडेंट मिलार्ड फिलमोर यांच्या आदेशानुसार

संदर्भ:
21 जानेवारी 1853 रोजी अमेरिकेने जपानसाठी पहिले शास्त्रज्ञान मिशन पाठवले. हा मिशन अमेरिकेचे प्रेसिडेंट मिलार्ड फिलमोर यांनी पाठवला होता आणि त्याचे नेतृत्व कमोडोर मॅथ्यू पेरी यांनी केले. या मिशनचे मुख्य उद्दिष्ट जपानसह अमेरिकेच्या कूटनीतिक आणि व्यापारी संबंधांची स्थापना करणे होते. जपान त्या काळी एकटं आणि बंद केलेलं राष्ट्र होते, त्यांच्यावर बाहेरील संपर्कांवर अनेक बंधने होती. कमोडोर मॅथ्यू पेरीचे जपानमधील आगमन आणि त्यांचे दबावाचे प्रयत्न यामुळे जपानच्या दाराला बाह्य जगासाठी उघडण्यासाठी मार्ग तयार झाला.

परिचय:
19व्या शतकाच्या मध्यात, जपान नेहमीच आपल्या बंद दरवाजापुढे उभं राहिलं होतं. जपानने, पश्चिमी जगाच्या संपर्कावर अनेक शतकांपासून बंदी घातली होती. पण 1853 मध्ये अमेरिकेने जपानच्या दरवाज्यांना बळ वापरून उघडण्याची योजना केली. कमोडोर मॅथ्यू पेरी यांच्या नेतृत्वाखाली एक अमेरिकन दल जपानच्या तटावर पोहोचले आणि त्या देशाच्या स्वातंत्र्याची आणि बंद दरवाजाची झलक बदलली.

मुख्य मुद्दे:

पृष्ठभूमी आणि उद्दिष्ट:

1850 च्या दशकात अमेरिकेला जपानला व्यापाराच्या संधींविषयी सांगायचं होतं.
जपान पश्चिमी जगाच्या ताब्यात नाही असं समजत होता. त्यामुळं अमेरिकेला त्यांच्याशी कूटनीतिक संबंध स्थापण्याची आवश्यकता होती.
मिलार्ड फिलमोर, अमेरिकेचे प्रेसिडेंट, यांना जपानला व्यावसायिक दृष्टीकोनातून उघडण्याची आवश्यकता वाटत होती.

कमोडोर मॅथ्यू पेरी आणि मिशन:

कमोडोर मॅथ्यू पेरी यांचे नेतृत्व आणि अमेरिकेचे मजबूत नौसेना दल या मिशनचे एक महत्त्वाचे भाग होते.
1853 च्या जानेवारीत, पेरी आपल्या फ्लीटसह जपानच्या तटावर पोहोचले आणि त्यांनी जपानच्या शासकांना अमेरिकेच्या बाजूने एक पत्र दिलं.
या पत्रात, अमेरिकेने जपानला बंद दरवाजे उघडण्यासाठी आग्रह केला होता. पेरीने जपानच्या शासकांना धमकी दिली की, जर जपानने व्यापार संधी स्वीकारली नाही, तर अमेरिकेची सैनिकी ताकद वापरली जाईल.

महत्त्वाचे घटक:

सैनिकी दबाव: पेरीच्या फ्लीटच्या आगमनामुळे जपानला अमेरिकेच्या सैनिकी ताकदीचा अनुभव झाला, ज्यामुळे जपानला बाहेरील जगासाठी आपले दरवाजे उघडण्याची आवश्यकता भासली.
कूटनीतिक यश: पेरीच्या मिशनने जपानला व्यापार उघडण्यासाठी ठराविक शर्तांवर सहमत करून त्यांना 1854 मध्ये कॅनागावा करारावर स्वाक्षरी केली.

परिणाम:

जपानने 1854 मध्ये कॅनागावा करारावर स्वाक्षरी केली, ज्याद्वारे जपानने अमेरिकेच्या जहाजांना आपल्या बंदरांमध्ये प्रवेश देण्यास अनुमती दिली.
या कराराने जपानमधील पश्चिमी प्रभावाचा मार्ग उघडला आणि त्यानंतर जपान आधुनिकतेकडे वळला.
यामुळे जपानची आर्थिक आणि राजकीय दिशा बदलली आणि ते देशाच्या एक्झिसटिंग नीतिसंस्कारावर अधिक खुले झाले.

विष्लेषण:
कमोडोर मॅथ्यू पेरीने आपल्या सैनिकी सामर्थ्याचा वापर करून जपानच्या बंद दरवाजांची झलक उघडली. अमेरिकेचे मिशन जपानला एक नविन कूटनीतिक दृष्टीकोन दाखवत होतं, ज्यामुळे जपानला बंदी घालण्याऐवजी व्यापारी संपर्कांचा स्वीकार करण्याची प्रेरणा मिळाली. यामुळे जपानच्या आधुनिकतेचा आरंभ झाला आणि त्याच्या आंतरराष्ट्रीय संबंधांमध्ये महत्त्वाचा बदल झाला.

निष्कर्ष:
21 जानेवारी 1853 च्या घटनेने जपानच्या बंद राष्ट्रापासून एक खुल्या, जागतिक संपर्क असलेल्या राष्ट्राकडे वळवले. पेरीच्या नेतृत्वाखाली असलेल्या अमेरिकन मिशनने जपानच्या इतिहासाला नवीन वळण दिलं. जपानच्या दरवाजाच्या उघडणीनंतर त्याचं औद्योगिकीकरण आणि पश्चिमी तंत्रज्ञानाची स्वीकृती यामुळे ते पुढे अधिक खुलं आणि विकसित झालं. या मिशनचा परिणाम आजच्या आधुनिक जपानच्या चांगल्या स्थितीला कारणीभूत ठरला.

समारोप:
कमोडोर मॅथ्यू पेरीच्या मिशनने जपानमधील बंदीनंतरच्या काळात महत्त्वपूर्ण ऐतिहासिक परिवर्तन घडवले. यामुळे जपान एक खुलं राष्ट्र बनलं, त्याचे राजकारण, समाज आणि अर्थव्यवस्था आधुनिकतेच्या मार्गावर चालले.

चित्र आणि इमोजी:
🚢🌏 (पेरीचा मिशन)
📝🇯🇵 (कॅनागावा करार)
⚓🌸 (जपानचे औद्योगिकीकरण)

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-21.01.2025-मंगळवार.
===========================================