विठ्ठल रुक्मिणी विवाह सोहळा - पंढरपूर:-

[Atul Kaviraje]

विठ्ठल रुक्मिणी विवाह सोहळा - पंढरपूर:-

भारतीय सांस्कृतिक वारशात विठोबा आणि रुक्मिणीचा विवाह हा एक अद्वितीय आणि अत्यंत पवित्र प्रसंग मानला जातो. दरवर्षी २ फेब्रुवारी रोजी पंढरपूरमध्ये हा विवाह मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. हा दिवस धार्मिक दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वाचा आहे आणि भाविक हा दिवस पूर्ण श्रद्धेने आणि भक्तीने साजरा करतात. भगवान श्रीकृष्णाचे एक रूप मानल्या जाणाऱ्या विठोबा किंवा विठ्ठल आणि त्यांची पत्नी रुक्मिणी यांचा विवाह पंढरपूरमध्ये विशेष साजरा केला जातो.

विठोबा आणि रुक्मिणीचा विवाह हा जीवनात सत्य आणि भक्तीचे महत्त्व दर्शविणारा एक रूपक आहे. या लग्नाशी संबंधित कथा आणि त्याचे आध्यात्मिक पैलू भक्तांना भक्ती, प्रेम आणि समर्पणाचे महत्त्वाचे धडे देतात.

विठोबा आणि रुक्मिणीच्या लग्नाची कहाणी:
विठोबा आणि रुक्मिणीचा विवाह एका अद्भुत आणि भक्तीपूर्ण कथेवर आधारित आहे. द्वारकेचा राजा भीष्मक याची कन्या रुक्मिणीला तिच्या वडिलांच्या इच्छेविरुद्ध भगवान श्रीकृष्णाशी लग्न करायचे होते. रुक्मिणीला भगवान श्रीकृष्णावर प्रेम होते आणि तिला खात्री होती की श्रीकृष्णच तिचा जीवनसाथी असेल. तिने भगवान श्रीकृष्णांना आपला जीवनसाथी म्हणून स्वीकारले आणि कृष्णाला संदेश पाठवला.

कृष्णाने रुक्मिणीचा संदेश स्वीकारला आणि आपल्या भक्तांसह रुक्मिणीला आणण्यासाठी निघाला. रुक्मिणीचा भाऊ शिशुपाल याने रुक्मिणीचे लग्न स्वतःशीच करण्याचा विचार केला होता, परंतु भगवान श्रीकृष्णाने रुक्मिणीला तिच्या इच्छेनुसार मिळवून दिले आणि त्यांचे लग्न पंढरपूरमध्ये झाले. हे लग्न प्रेम, विश्वास आणि भक्तीचे प्रतीक आहे.

विठोबा रुक्मिणी विवाहाचे धार्मिक आणि सामाजिक महत्त्व:
विठोबा आणि रुक्मिणीचा विवाह केवळ धार्मिक दृष्टिकोनातूनच महत्त्वाचा नाही तर तो महान भक्तीचे प्रतीक देखील आहे. हे लग्न भगवान श्रीकृष्णाच्या भक्ती मार्गाचे आणि देवावरील त्यांच्या अढळ श्रद्धेचे प्रतिबिंब आहे. हे लग्न आपल्याला शिकवते की जीवनात खरे प्रेम, विश्वास आणि समर्पण सर्वात महत्वाचे आहे. देवाप्रती भक्ती आणि श्रद्धा ठेवून आपण जीवनात शांती आणि आनंद मिळवू शकतो.

पंढरपूरमध्ये दरवर्षी हा विवाह सोहळा मोठ्या श्रद्धेने साजरा केला जातो आणि लाखो भाविक हा उत्सव विशेष भक्तीने साजरा करतात. या दिवशी विशेष पूजा, भजन, कीर्तन आणि इतर धार्मिक विधी केले जातात. भगवान विठोबा आणि रुक्मिणी यांच्या लग्नाचे साक्षीदार होण्यासाठी आणि त्यांचे आशीर्वाद घेण्यासाठी भाविक पंढरपूरला येतात.

छोटी कविता:-

"विठोबा रुक्मिणी विवाह"

विठोबा आणि रुक्मिणीचे लग्न प्रेमाने भरलेले आहे,
ध्यान, श्रद्धा आणि भक्तीचे रंग तिथे प्रचलित आहेत.
रुक्मिणीने तिचे हृदय कृष्णाच्या चरणी अर्पण केले,
अनेक जन्मांची साथ, हाच त्यांनी दिलेला प्रेमाचा संदेश होता.

रुक्मिणीचे विठोबाशी लग्न आशीर्वादांनी भरलेले आहे,
खऱ्या प्रेमावर विश्वास हाच जीवनाचा खरा रंग आहे.
ही बैठक दरवर्षी पंढरपूरमध्ये होते जी आश्चर्यकारक आहे,
भक्तांचे हृदय आनंदाने भरून जाते.

विठोबा रुक्मिणी विवाहाची पूजा आणि विधी:
विठोबा रुक्मिणीच्या लग्न समारंभात भाविक विशेष पूजा करतात. पंढरपूर येथील विठोबा मंदिरात विशेष कार्यक्रम आयोजित केले जातात, जिथे भगवान विठोबा आणि रुक्मिणीची पूजा केली जाते. या दिवशी भक्त त्यांची पूजा करतात आणि त्यांच्या आशीर्वादासाठी प्रार्थना करतात. विठोबा रुक्मिणी विवाहाच्या दिवशी विशेष कीर्तन, भजन आणि प्रसाद वाटप केले जाते. भक्त आपल्या भक्तीने स्वतःला देवाला समर्पित करतात.

भक्तीने भरलेला उत्सव:
हा उत्सव एक अनोखा भक्ती अनुभव देतो. या दिवशी लाखो भाविक पंढरपूरला येतात आणि भगवान विठोबाचे स्तवन करत त्यांचे दर्शन घेतात. विठोबा आणि रुक्मिणीच्या लग्नाचा उत्सव केवळ भक्तीचेच नव्हे तर सत्य, प्रेम आणि जीवनातील समर्पणाचेही प्रतीक आहे. हा सण आपल्याला जीवनात खऱ्या प्रेमाची आणि श्रद्धेची गरज ओळखून देतो आणि आपल्याला शिकवतो की आपण जीवनात पूर्ण भक्ती आणि श्रद्धेने आपल्या देवाला समर्पित राहिले पाहिजे.

निष्कर्ष:
विठोबा रुक्मिणी विवाह हा एक अतिशय पवित्र आणि धार्मिक उत्सव आहे, जो केवळ भक्ती वाढवत नाही तर जीवनात प्रेम, समर्पण आणि विश्वासाचे महत्त्व देखील शिकवतो. पंढरपूरमध्ये होणाऱ्या या उत्सवात लाखो भाविक एकत्र येतात आणि ते हा दिवस श्रद्धेने आणि भक्तीने साजरा करतात. हे लग्न आपल्याला संदेश देते की खऱ्या प्रेमाने आणि विश्वासाने आपण जीवनातील आपले ध्येय साध्य करू शकतो.

विठोबा रुक्मिणी विवाहाच्या खूप खूप शुभेच्छा!

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-02.02.2025-रविवार.
===========================================