विठोबा रुक्मिणी विवाह सोहळा - वढे, सातारा:-

[Atul Kaviraje]

विठोबा रुक्मिणी विवाह सोहळा - वढे, सातारा:-

विठोबा रुक्मिणी विवाह सोहळा हा एक अतिशय पवित्र आणि भव्य धार्मिक कार्यक्रम आहे जो विशेषतः महाराष्ट्रातील वाढे गावात साजरा केला जातो. विठोबा आणि रुक्मिणीच्या लग्नाच्या इतिहासाचे स्मरण करण्यासाठी हा उत्सव साजरा केला जातो. दरवर्षी माघ महिन्याच्या शुक्ल पंचमी, २ फेब्रुवारी रोजी आयोजित केला जाणारा विवाह सोहळा हा एक प्रमुख धार्मिक आणि सांस्कृतिक उत्सव आहे. सातारा जिल्ह्यातील वाढे तालुक्यात हा कार्यक्रम मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. या दिवशी, वाढे गावातील लोक विठोबा आणि रुक्मिणीचा विवाह साजरा करतात आणि भगवान विठोबांप्रती त्यांची श्रद्धा आणि भक्ती व्यक्त करतात.

विठोबा रुक्मिणी विवाहाचे धार्मिक महत्त्व:
विठोबा आणि रुक्मिणीचा विवाह हिंदू धर्मात प्रेम आणि भक्तीचे प्रतीक आहे. हे लग्न विशेषतः त्या काळाचे स्मरण करते जेव्हा द्वारकेचा राजा भीष्मक याची कन्या रुक्मिणीने भगवान श्रीकृष्णाला आपला जीवनसाथी म्हणून निवडले. रुक्मिणीचे भगवान श्रीकृष्णावरील प्रेम आणि श्रद्धा अढळ होती आणि तिला स्वतःच्या इच्छेने त्याच्याशी लग्न करायचे होते. भगवान श्रीकृष्णाने रुक्मिणीच्या इच्छेचा आदर केला आणि तिला तिचा भाऊ शिशुपालपासून वाचवले आणि त्यांचे पंढरपूरमध्ये लग्न झाले. विठोबा आणि रुक्मिणीचे लग्न ही एक अलौकिक प्रेमकथा आहे, जी भक्तांना खऱ्या प्रेमाचा, श्रद्धाचा आणि भक्तीचा धडा शिकवते.

दरवर्षी वढे येथे हा विवाह सोहळा आयोजित केला जातो ज्यामध्ये स्थानिक लोक आणि इतर भाविक सहभागी होतात. हा कार्यक्रम विशेषतः भक्ती, पूजा, कीर्तन आणि धार्मिक विधींनी भरलेला असतो. येथे, लोक त्यांच्या घरी देवदेवतांची पूजा केल्यानंतर, गावातील मंदिरांमध्ये विठोबा आणि रुक्मिणीची पूजा करतात आणि त्यांचे लग्न साजरे करतात.

सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व:
विठोबा रुक्मिणी विवाह सोहळा हा केवळ एक धार्मिक उत्सव नाही तर तो सामाजिक आणि सांस्कृतिक एकतेचे प्रतीक देखील आहे. या प्रसंगी गावातील लोक एकत्र येतात आणि आपापसात प्रेम आणि बंधुत्वाचा संदेश देतात. लोक त्यांच्या धार्मिक भावना आणि सांस्कृतिक वारशाचा सन्मान करण्यासाठी हा दिवस साजरा करतात.

या उत्सवादरम्यान विविध प्रकारचे भजन, कीर्तन, नृत्य आणि संगीत सादर केले जाते, ज्यामुळे वातावरण भक्ती आणि आनंदाने भरून जाते. गावातील लोक पारंपारिक पोशाख परिधान करून मंदिरांना भेट देतात आणि विठोबा रुक्मिणीची पूजा करतात. या दिवशी वडे कुटुंबातील प्रत्येक घरात उत्सवाचे वातावरण निर्माण होते आणि सर्वजण एकमेकांना भेटून आनंद साजरा करतात.

विठोबा रुक्मिणी विवाह सोहळा साजरा करणे:
वाढे गावात हा विवाह सोहळा मोठ्या थाटामाटात आणि भव्यतेने आयोजित केला जातो. येथील मंदिरांमध्ये विशेष पूजा आयोजित केल्या जातात, जिथे भाविक भगवान विठोबा आणि रुक्मिणीची पूजा करतात. या दिवशी, गावात विविध धार्मिक विधी, कीर्तन आणि भजन आयोजित केले जातात आणि भाविक त्यात सहभागी होतात.

सोहळ्याच्या सुरुवातीला लोक मंदिरात जातात आणि विधीपूर्वक प्रार्थना करतात आणि नंतर लग्नाच्या निमित्ताने विठोबा आणि रुक्मिणीच्या मूर्तींना विशेष सजवले जाते. नंतर, लग्नाच्या कार्यक्रमाचे संगीतमय सादरीकरण होते, ज्यामध्ये लोकनृत्य आणि पारंपारिक गाणी असतात. भाविक प्रसाद घेतात आणि एकमेकांमध्ये प्रेम वाटतात. हा दिवस साजरा करण्याचा उद्देश केवळ धार्मिक उपक्रमच नाही तर सामाजिक एकता आणि बंधुता वाढवणे देखील आहे.

छोटी कविता:-

"विठोबा रुक्मिणी विवाह"

बागेत एक उत्साही प्रवाह आला, भक्तीचा हंगाम आला,
विठोबाचे रुक्मिणीशी लग्न झाल्याने समृद्धी आली.
खऱ्या प्रेमात समर्पणाचा रंग असतो,
प्रेमाची ओढ प्रत्येक हृदयात असते.

वाढेची भूमी भक्तीच्या शक्तीने दुमदुमली,
उत्सवासाठी सर्व भक्तगण प्रत्येक दिशेने जमले.
विठोबा आणि रुक्मिणीचे लग्न आशीर्वादांनी भरलेले असो,
सर्व जीवनात आनंद, शांती आणि आशीर्वादांचा समारंभ.

विठोबा रुक्मिणी विवाहाची भक्ती:
सोहळा भक्तांसाठी हे लग्न खूप पवित्र आणि भावनिक अनुभव आहे. भगवान विठोबा आणि रुक्मिणीच्या लग्नात सहभागी होण्यासाठी भक्त या दिवशी आपले आत्मे शुद्ध करतात. पूजा, भजन, कीर्तन आणि इतर धार्मिक विधींद्वारे ते देवाप्रती असलेले त्यांचे प्रेम आणि भक्ती व्यक्त करतात. या दिवसाचा एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे भक्त केवळ समृद्धी आणि आशीर्वादासाठी देवाला प्रार्थना करत नाहीत तर त्यांच्या जीवनात खऱ्या प्रेमाची, श्रद्धा आणि भक्तीची शक्ती देखील ओळखतात.

विठोबा रुक्मिणी विवाह सोहळा भक्तांना आठवण करून देतो की देवावरील खरे प्रेम आणि भक्ती हाच जीवनाचा खरा उद्देश आहे. हा सण जीवनाच्या प्रत्येक पैलूमध्ये देवाप्रती आदर आणि भक्तीची आवश्यकता प्रतिबिंबित करतो.

निष्कर्ष:
सोहळा वढे गावात विठोबा रुक्मिणी विवाह हा धार्मिक आणि सांस्कृतिक वारसा म्हणून साजरा केला जातो. हा सण केवळ धार्मिक उपासनेचाच प्रसंग नाही तर तो एक सामाजिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम देखील आहे जो समाजात प्रेम, बंधुता आणि एकतेचा संदेश देतो. या दिवशी भगवान विठोबा आणि रुक्मिणीची पूजा केल्याने भक्तांना त्यांच्या जीवनात सकारात्मक ऊर्जा आणि आशीर्वाद प्राप्त होतात.

विठोबा रुक्मिणी लग्नाच्या शुभेच्छा!

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-02.02.2025-रविवार.
===========================================