श्री निशाणाई देवी यात्रा - पांगारे, पुणे-

[Atul Kaviraje]

श्री निशाणाई देवी यात्रा - पांगारे, पुणे-

पुणे जिल्ह्यातील पांगारे गावात आयोजित होणारा श्री निशाणाई देवी यात्रा हा एक महत्त्वाचा धार्मिक आणि सांस्कृतिक उत्सव आहे. ही यात्रा दरवर्षी २ फेब्रुवारी रोजी आयोजित केली जाते आणि या दिवशी होणारी पूजा भाविकांसाठी विशेष महत्त्वाची असते. निशाणाई देवीच्या पूजेशी आणि तिच्या प्रवासाशी संबंधित या कार्यक्रमात दूरदूरचे भाविक सहभागी होतात आणि ते धार्मिक श्रद्धेचे आणि भक्तीचे प्रतीक बनते. या दिवशी, भक्त विशेषतः भक्ती आणि श्रद्धेने देवी निशाणाईची पूजा करण्यासाठी स्वतःला समर्पित करतात.

श्री निशाणाई देवीचे धार्मिक महत्त्व
पुणे जिल्ह्यातील पांगारे गावाची मुख्य देवता श्री निशाणाई देवी मानली जाते. ही देवी धार्मिक दृष्टिकोनातून अत्यंत पूजनीय आहे आणि गावकऱ्यांमध्ये तिचा खूप आदर केला जातो. निशाणाई देवीची पूजा संकटांपासून मुक्ती देणारी आणि आशीर्वाद देणारी देवी म्हणून केली जाते. भक्त देवीची पूजा करतात आणि तिच्याकडून आनंद, समृद्धी आणि आशीर्वाद मिळावा म्हणून प्रार्थना करतात.

निशाणाई देवीची पूजा करण्याचा उद्देश केवळ भौतिक सुख मिळवणे नाही तर जीवनात मानसिक शांती, आध्यात्मिक संतुलन आणि सकारात्मकता स्थापित करणे देखील आहे. देवीची पूजा केल्याने भक्तांना त्यांच्या समस्यांचे निराकरण होते आणि त्यांच्या जीवनात समृद्धी येते. या दिवशी गावातील मंदिरांमध्ये विशेष प्रार्थना केली जातात, कीर्तने केली जातात आणि भक्त हा दिवस देवीच्या भक्तीत समर्पित करतात.

श्री निशाणाई देवी यात्रेचे आयोजन
श्री निशाणाई देवी यात्रा ही एक अतिशय पवित्र घटना आहे जी पांगारे गाव आणि आजूबाजूच्या परिसरात मोठ्या थाटामाटात साजरी केली जाते. ही यात्रा सहसा सकाळी आयोजित केली जाते आणि त्यात मोठ्या संख्येने भाविक उपस्थित असतात. यात्रेदरम्यान, लोक देवीच्या मंदिराकडे चालत जातात, जिथे भक्त त्यांच्या भक्तीने प्रार्थना करतात. यात्रेत सहभागी होणाऱ्या भाविकांच्या चेहऱ्यावर एक विशेष प्रकारची श्रद्धा आणि भक्तीची चमक असते.

ही यात्रा धार्मिक विधी आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांनी आयोजित केली जाते. यात्रेदरम्यान, विशेष भजन आणि कीर्तन असतात ज्यामध्ये भाविक सहभागी होतात आणि मंत्रांचा जप करून वातावरण भक्तीने भरतात. या काळात देवीचे भक्त प्रार्थना करतात आणि प्रसाद स्वीकारतात आणि त्याच वेळी समाजात एकता आणि प्रेमाचे वातावरण निर्माण होते. या यात्रेचा आणखी एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे यामध्ये जवळपासच्या गावातील लोक देखील सहभागी होतात, जे विशेषतः त्यांच्या जीवनात समृद्धी आणि आनंद मिळविण्यासाठी ही यात्रा करतात.

सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व
श्री निशाणाई देवी यात्रेचे आयोजन केवळ धार्मिक दृष्टिकोनातूनच महत्त्वाचे नाही तर सामाजिक आणि सांस्कृतिक दृष्टिकोनातूनही ते खूप प्रभावी आहे. या दिवशी लोक प्रेम आणि बंधुत्वाची देवाणघेवाण करण्यासाठी आणि एकतेचा संदेश देण्यासाठी एकमेकांना भेटतात. ग्रामीण समाजातील प्रत्येक घटकातील लोक या यात्रेत सहभागी होतात आणि एकत्रितपणे देवीची पूजा करतात. हा कार्यक्रम समाजात बंधुता आणि प्रेमाची भावना वाढवतो आणि समाजातील विविध घटकांना एकत्र आणतो.

या यात्रेदरम्यान आयोजित केलेल्या भक्ती संगीत, कीर्तन आणि लोकगीतांनी गावातील वातावरण धार्मिक आणि सांस्कृतिक रंगांनी भरलेले आहे. तसेच, या दिवशी गावात नृत्य, नाटक आणि लोकसंगीत असे विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित केले जातात जे या सहलीला आणखी भव्य आणि संस्मरणीय बनवतात.

छोटी कविता-

"श्री निशाणाई देवी यात्रा"

पांगारेंच्या भूमीवर एक शुभ क्षण आला आहे,
निशाणाई देवीच्या प्रवासात सगळेच व्यस्त आहेत,
प्रत्येक मार्ग भक्तीने सजवलेला आहे,
सर्वांनी एकत्र येऊन भक्तीची भावना दाखवली.

देवीच्या चरणांचे आशीर्वाद,
प्रत्येक हृदय प्रेम आणि भक्तीच्या रंगांनी भरून जावो,
ध्येयाच्या शक्तीने जीवन समृद्ध होवो,
प्रत्येकाचे जीवन आनंदी असले पाहिजे, हा विश्वास खरा असला पाहिजे.

निष्कर्ष
पुण्यातील पांगारे येथे श्री निशाणाई देवी यात्रा हा एक धार्मिक आणि सांस्कृतिक उत्सव आहे जो खूप महत्त्वाचा आहे. ही यात्रा धार्मिक दृष्टिकोनातून भाविकांच्या जीवनात श्रद्धा आणि भक्तीचा उत्सव आहे आणि सामाजिक एकता, प्रेम आणि बंधुत्वाचे प्रतीक आहे. हा दिवस साजरा करण्याचा उद्देश केवळ देवीची पूजा करणे नाही तर समाजात सकारात्मकता आणि एकता वाढवणे देखील आहे.

या प्रवासातून भक्तांना केवळ देवीचे आशीर्वाद मिळत नाहीत तर त्यांना जीवनात आनंद, मानसिक शांती आणि संतुलन प्राप्त करण्याची संधी देखील मिळते. निशाणाई देवीची ही भक्ती केवळ पांगारेच्या लोकांसाठीच नाही तर आजूबाजूच्या परिसरातील सर्व भक्तांसाठी जीवनदायी शक्तीचे प्रतीक आहे.

श्री निशाणाई देवी यात्रेच्या तुम्हाला खूप खूप शुभेच्छा!

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-02.02.2025-रविवार.
===========================================