दिन-विशेष-लेख-फेब्रुवारी ५, १९१७ – अमेरिकेने पहिल्या महायुद्धात प्रवेश केला-

[Atul Kaviraje]

FEBRUARY 5TH, 1917 – THE UNITED STATES ENTERED WORLD WAR I, DECLARING WAR ON GERMANY-

फेब्रुवारी ५, १९१७ – अमेरिकेने पहिल्या महायुद्धात प्रवेश केला आणि जर्मनीला युद्धाची घोषणा केली-

परिचय: ५ फेब्रुवारी १९१७ रोजी, अमेरिकेने पहिले महायुद्ध (World War I) सुरू केले आणि जर्मनीला युद्धाची अधिकृत घोषणा केली. हा निर्णय अमेरिकेने जर्मनीच्या अनुकूल नीतिंच्या विरोधात घेतला, विशेषतः जर्मनीने अज्ञेय युद्ध (unrestricted submarine warfare) धोरण स्वीकारल्यामुळे. जर्मनीच्या भूमिगत हल्ल्यांनी अमेरिकेच्या नागरिकांना तडजोड करण्यास भाग पाडले आणि यामुळे अमेरिकेचा युद्धातील प्रवेश अनिवार्य झाला.

इतिहासिक संदर्भ: अमेरिका, सुरूवातीला पहिल्या महायुद्धात निष्कलंक राहिला, कारण त्या काळातील राष्ट्रपती वुडरो विल्सन यांचा या संघर्षात नसण्याचा पक्ष होता. तरीही, जर्मनीच्या युद्ध धोरणामुळे, अमेरिकेच्या नागरिकांची सुरक्षा धोक्यात आली आणि राष्ट्रपती विल्सन यांनी जर्मनीवर युद्धाची घोषणा केली. या निर्णयाने युद्धाच्या मोर्चावर अमेरिकेची भागीदारी सुनिश्चित केली आणि जगातील सर्वोत्तम सैन्य शक्ती म्हणून अमेरिका उभी राहिली.

मुख्य मुद्दे आणि महत्त्वाचे घटक:

जर्मनीच्या अनियंत्रित पाणबुडी युद्ध धोरणामुळे अमेरिकेचा प्रवेश: जर्मनीने 'अनियंत्रित पाणबुडी युद्ध' (unrestricted submarine warfare) धोरण स्वीकारले होते, ज्यात जर्मनीने अमेरिकेच्या वाणिज्य जहाजांना हल्ले केले. या हल्ल्यांमध्ये अमेरिकेच्या नागरिकांचा मृत्यू झाला, विशेषतः 'लुसिटानिया' जहाजाच्या दुर्घटनेने अमेरिकेच्या आक्रोशात भर घातली. जर्मनीच्या या धोरणामुळे अमेरिकेला आपली भूमिका बदलावी लागली आणि युद्धात भाग घेणं आवश्यक ठरलं.

युद्धाची घोषणा: ५ फेब्रुवारी १९१७ रोजी, अमेरिकेने जर्मनीला युद्धाची घोषणा केली. या घोषणेशी अमेरिकेच्या तटस्थतेचा समारंभिक अंत झाला आणि देशाच्या सैन्याने युरोपमध्ये पाठवले. या निर्णयामुळे युद्धाचा चेहरा बदलला, आणि पश्चिम फ्रंटवर अमेरिकेच्या सैन्याने महत्त्वाची भूमिका घेतली.

अमेरिकेच्या सैन्याचा युरोपमधील प्रवेश: अमेरिकेने युद्धात भाग घेतल्याने, युरोपातील संघर्षाचे प्रमाण आणि गती पूर्णपणे बदलली. अमेरिकेच्या सैन्याच्या नवे सहाय्य आणि सामग्री पोहोचवल्याने, युरोपीय राष्ट्रांच्या लढायांमध्ये महत्त्वपूर्ण बदल घडले. यामुळे जर्मनीला सामना करणे कठीण झाले.

वुडरो विल्सन यांचे नेतृत्व: वुडरो विल्सन, जो अमेरिकेचा राष्ट्रपती होता, त्याचे नेतृत्व आणि मार्गदर्शन हे निर्णायक ठरले. त्याने अमेरिकेच्या प्रवेशाच्या निर्णयावर ठाम भूमिका घेतली. विल्सनने 'सुरक्षितता आणि शांतता' यांचा संदेश दिला आणि जगातील एक महत्त्वाचा नेता म्हणून उभा राहिला. युद्धाच्या अखेरीस, त्याने 'चौदहा बिंदू' (Fourteen Points) सादर केले, ज्यामध्ये युद्धाच्या शेवटी शांततेच्या स्थापनेसाठी मार्गदर्शन केले.

युद्धाची जागतिक परिणाम: अमेरिकेचा प्रवेश महायुद्धात, तसेच युद्धाच्या वाढीव प्रभावामुळे, संघर्षाच्या इतर राष्ट्रांना अमेरिकेची मदत मिळाली. यामुळे जर्मनीला महत्त्वपूर्ण पराभवास सामोरे जावे लागले. हे युद्ध लवकर संपले आणि १९१८ मध्ये युद्धविराम झाला, ज्याचा परिणाम म्हणून व्हर्साय संधि (Treaty of Versailles) साइन केली गेली, जिचा परिणाम दुसऱ्या महायुद्धाच्या सुरुवातीच्या परिस्थितीवर पडला.

निष्कर्ष: ५ फेब्रुवारी १९१७ रोजी अमेरिकेने जर्मनीला युद्धाची घोषणा केली आणि पहिल्या महायुद्धात प्रवेश केला. अमेरिकेचा या संघर्षात प्रवेश, युरोपातील युद्धाच्या यशस्वी पुनर्निर्माणासाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरला. अमेरिकेने हे दाखवून दिले की, त्यांचे सामर्थ्य आणि संसाधनं एक निर्णायक घटक बनू शकतात. युरोपातील युद्धामध्ये भाग घेणं अमेरिकेसाठी एक ठोस निर्णय ठरला, ज्याचा व्यापक परिणाम नंतरच्या शतकात जगावर झाला.

संकेत (इमोजी आणि चित्रे): 🇺🇸⚔️🌍
🚢💥💣

संदर्भ: अमेरिकेचा प्रवेश, पहिले महायुद्ध, वुडरो विल्सन, जर्मनी, अनियंत्रित पाणबुडी युद्ध, लुसिटानिया.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-05.02.2025-बुधवार
===========================================