दिन-विशेष-लेख-फेब्रुवारी ६, १९४३ – स्टॅलिनग्राडची लढाई दुसऱ्या महायुद्धात-

[Atul Kaviraje]

FEBRUARY 6TH, 1943 – THE BATTLE OF STALINGRAD ENDED WITH A SOVIET VICTORY IN WORLD WAR II-

फेब्रुवारी ६, १९४३ – स्टॅलिनग्राडची लढाई दुसऱ्या महायुद्धात सोव्हिएत विजयाने संपली-

राजकीय, सामाजिक आणि ऐतिहासिक संदर्भ:

स्टॅलिनग्राडची लढाई दुसऱ्या महायुद्धातील एक अत्यंत महत्त्वाची आणि ऐतिहासिक घटना होती. २७ ऑगस्ट १९४२ ते २ फेब्रुवारी १९४३ पर्यंत चाललेल्या या लढाईत सोव्हिएत युनियनने नाझी जर्मन सैनिकांना पराभूत केले आणि या विजयाने महायुद्धाच्या दिशा बदलल्या. ६ फेब्रुवारी १९४३ रोजी जर्मन सैन्याने स्टॅलिनग्राडमध्ये आत्मसमर्पण केल्यामुळे या लढाईचा समारोप झाला आणि सोव्हिएत युनियनने ऐतिहासिक विजय मिळवला.

मुख्य मुद्दे आणि महत्त्व:

१. लढाईचा प्रारंभ आणि परिस्थिती:
१९४२ मध्ये, जर्मन फौजेने सोव्हिएत युनियनच्या स्टॅलिनग्राड शहरावर हल्ला करण्यासाठी आपले सैनिक पाठवले होते. स्टॅलिनग्राड शहर हे तेल आणि खनिज स्रोतांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे होते, आणि जर्मनीला या शहरावर विजय मिळवणे आवश्यक होते. जर्मन सैन्याने हे शहर ताब्यात घेण्याचे ठरवले, परंतु सोव्हिएत सैनिकांनी अडथळा निर्माण केला.

२. सोव्हिएत युनियनचे रणनीतिक विजय:
सोव्हिएत सैनिकांनी जर्मन सैन्याच्या हल्ल्याला अत्यंत शूरतेने प्रतिकार केला. त्याचबरोबर, सोव्हिएत जनरल झुकोव्ह यांच्या नेतृत्वाखाली जर्मन फौजेच्या पाठलागाची सुरूवात झाली. १९४२ च्या हिवाळ्यात सोव्हिएतांनी जर्मन सैन्याला शहराच्या बाहेर वेढले आणि २ फेब्रुवारी १९४३ रोजी जर्मन सैनिकांनी आत्मसमर्पण केले.

३. लढाईतील महत्त्वपूर्ण घटना:
स्टॅलिनग्राडमध्ये लढाई सुरू असताना, दोन्ही बाजूंनी प्रचंड माणसांचे प्राण गेले आणि कधी कधी लढाईतील अत्यंत हिंसक आणि क्रूर घटनाही घडल्या. शहराची मोठ्या प्रमाणात नासधूस झाली आणि हिवाळ्याच्या कडक थंडीत सैनिकांना तुफान परिस्थितीला तोंड द्यावे लागले.

४. वैश्विक महत्त्व:
स्टॅलिनग्राडच्या विजयाने जर्मन फौजांच्या नैतिकतेला आणि सामर्थ्याला जबर धक्का दिला. या विजयाने सोव्हिएत युनियनच्या संघर्षशक्तीला एक नवा विश्वास दिला, आणि दुसऱ्या महायुद्धात जर्मन सैन्याच्या पराभवाची शरुवात झाली. ही लढाई दुसऱ्या महायुद्धातल्या निर्णायक वळणांपैकी एक ठरली.

संदर्भ व विश्लेषण:

स्टॅलिनग्राडच्या लढाईत सोव्हिएत युनियनने जर्मन फौजांच्या सामर्थ्याला हरवले, परंतु यामध्ये दोन्ही बाजूंनी प्रचंड मृत्यू आणि ध्वस्तता झाली. स्टॅलिनग्राडला जर्मन फौजांसाठी एक "विनाशकारी शहर" म्हणून ओळखले जाते. या लढाईचा महत्त्वपूर्ण परिणाम असा झाला की, जर्मनीच्या आक्रमकतेचा थांबवला आणि युरोपातील युद्धाचे समीकरण बदलले.

निष्कर्ष:

स्टॅलिनग्राडची लढाई दुसऱ्या महायुद्धाच्या पार्श्वभूमीवर एक निर्णायक टप्पा ठरली. सोव्हिएत युनियनच्या विजयामुळे युद्धाच्या पुढील भागावर मोठा प्रभाव पडला. हे युद्ध फक्त सैन्याची क्षमता दर्शवणारे नव्हते, तर त्यात जर्मन फौजांची तणाव आणि सोव्हिएत सैनिकांची शौर्य व त्याग यांचे प्रतीक बनले.

📅 महत्त्वाच्या तारखा:

२७ ऑगस्ट १९४२ – स्टॅलिनग्राडच्या लढाईला सुरुवात.
२ फेब्रुवारी १९४३ – स्टॅलिनग्राड लढाई समाप्त, सोव्हिएत विजय.
⚔️ प्रतीक व चिन्हे:

स्टॅलिनग्राडच्या लढाईसाठीचे प्रतीक म्हणजे शूरतेचे, संघर्षाचे, आणि संकल्पशक्तीचे. सोव्हिएत युनियनच्या शौर्याचे प्रतीक म्हणून लाल झेंडा आणि सोव्हिएत सैनिकांच्या संघर्षाची प्रतीकात्मक चित्रे असू शकतात.

🪖 चित्रण:

चित्रणांमध्ये स्टॅलिनग्राडच्या शहराच्या नासधूस झालेल्या दृश्यांचा समावेश असतो, तसेच सोव्हिएत सैनिकांचे शौर्य आणि जर्मन सैन्याची पराभवाची प्रतिमा.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-06.02.2025-गुरुवार.
===========================================