सर्वांनाच माहित होतं की हे अशक्य आहे-अल्बर्ट आइन्स्टाईन-1

[Atul Kaviraje]

सर्वांनाच माहित होतं की हे अशक्य आहे, तोपर्यंत एक मूर्ख जो ते नाही जाणत होता, आला आणि ते केले.

प्रत्येकाला माहित होते की ते अशक्य आहे, जोपर्यंत एक मूर्ख ज्याला माहित नव्हते तो सोबत येऊन ते करत नाही.
-अल्बर्ट आइन्स्टाईन

"प्रत्येकाला माहित होते की ते अशक्य आहे, जोपर्यंत एक मूर्ख ज्याला माहित नव्हते तो सोबत येऊन ते करत नाही." - अल्बर्ट आइन्स्टाईन

अल्बर्ट आइन्स्टाईनचे हे वाक्य उत्कृष्टपणे या कल्पनेला उलगडते की नवोपक्रम आणि प्रगती बहुतेकदा अशा लोकांमधून उद्भवते जे पारंपारिक ज्ञानाला आव्हान देण्यास आणि स्थापित सीमा ओलांडण्यास तयार असतात. हे विचार करायला लावणारे विधान सूचित करते की जे शक्य आहे त्याबद्दल लोकांचे दृष्टीकोन त्यांच्या स्वतःच्या ज्ञानाने आणि अनुभवांनी मर्यादित असतात. तथापि, जे लोक विद्यमान नियमांच्या बंधनात न पडता वेगळ्या पद्धतीने विचार करण्याचे धाडस करतात, ते पूर्वी अशक्य वाटलेल्या गोष्टी साध्य करू शकतात.

चला या वाक्यात खोलवर जाऊया आणि त्याचा अर्थ, परिणाम आणि उदाहरणे एक्सप्लोर करूया.

१. या वाक्याचे सार
मुख्यतः, हे वाक्य अज्ञानाच्या शक्तीबद्दल बोलते - अपमानास्पद अर्थाने नाही तर मर्यादांपासून मुक्ततेच्या संदर्भात. आइन्स्टाईन सांगतात की जेव्हा लोक एखादी गोष्ट अशक्य आहे असे मानतात तेव्हा ते बहुतेकदा त्यांना आधीच माहित असलेल्या गोष्टींद्वारे स्वतःला मर्यादित करतात. पारंपारिक ज्ञान बहुतेकदा लोकांना नवीन गोष्टी करण्याचा प्रयत्न करण्यापासून रोखते कारण ते स्थापित ज्ञानावर आणि पूर्वी साध्य केलेल्या गोष्टींवर खूप अवलंबून असते.

दुसरीकडे, कोटमध्ये वर्णन केल्याप्रमाणे मूर्ख अशा व्यक्तीचे प्रतिनिधित्व करतो ज्यावर अशा निर्बंधांचे ओझे नसते. त्यांना काहीतरी का करता येत नाही याचे ज्ञान किंवा जाणीव नसते आणि परिणामी, ते प्रयोग करण्यास, नवोन्मेष करण्यास आणि धाडसी जोखीम घेण्यास मोकळे असतात. ही भोळीपणा एक शक्तिशाली शक्ती असू शकते - कधीकधी, काहीतरी "अशक्य" आहे असा विश्वास दृष्टिकोनाच्या अभावामुळे किंवा कालबाह्य विचारसरणीमुळे येतो आणि ज्यांना या समजुतींमुळे अडथळा येत नाही ते कधीकधी असाधारण परिणाम साध्य करू शकतात.

२. "अशक्य" ची संकल्पना
अशक्य हा शब्द बहुतेकदा मानवी आकलनाचे प्रतिबिंब असतो, परिपूर्ण सत्य नाही. आज जे अशक्य वाटते ते उद्या योग्य मानसिकता, सर्जनशीलता आणि प्रयत्नांनी शक्य होऊ शकते.

अशक्य शक्य होण्याची उदाहरणे:
राईट ब्रदर्स आणि उड्डाण: १९०३ मध्ये राईट ब्रदर्सनी पहिले पॉवर विमान यशस्वीरित्या उडवण्यापूर्वी, लोकांना मानवी उड्डाण अशक्य वाटत होते. अनेकांना असे वाटत होते की ते कधीही साध्य होणार नाही. तथापि, विद्यमान विश्वासांमुळे आणि कुतूहलाने प्रेरित होऊन, राईट ब्रदर्सने ते साध्य केले, वाहतुकीत क्रांती घडवून आणली.

थॉमस एडिसन आणि लाइटबल्ब: शतकानुशतके, लोक विद्युत प्रकाशाशिवाय जगले. खोलीला विजेने प्रकाशित करण्याची कल्पना दूरच्या स्वप्नासारखी वाटत होती. थॉमस एडिसन व्यावहारिक इनकॅन्डेन्सेंट लाइट बल्ब विकसित करण्यात यशस्वी होण्यापूर्वी अनेक शोधकांनी प्रयत्न केले आणि ते अयशस्वी झाले. टीकाकारांना न जुमानता, एडिसन दृढनिश्चयी होते आणि या कल्पनेचा पाठपुरावा करण्यात त्यांच्या "मूर्खपणाने" शेवटी जग बदलले.

चंद्रावर उतरणे: १९६९ मध्ये अपोलो ११ च्या चंद्रावर उतरण्यापूर्वी, अनेकांना असे वाटले की अंतराळ प्रवास मानवी क्षमतेच्या पलीकडे आहे. तरीही, अशक्य गोष्टींचा शोध घेण्याच्या धाडसी महत्त्वाकांक्षेने प्रेरित अपोलो मोहिमेने हे सिद्ध केले की मानवता ताऱ्यांपर्यंत पोहोचू शकते. अंतराळवीर - ज्यांपैकी बरेच जण त्यावेळी तुलनेने अननुभवी होते - त्यांनी अशक्य वाटणारी गोष्ट साध्य केली, कारण त्यांनी ते केले जाऊ शकते यावर विश्वास ठेवण्याचे धाडस केले.

३. धाडस आणि नवोपक्रमाचे प्रतीक म्हणून मूर्ख
या संदर्भात "मूर्ख" म्हणजे पारंपारिक अर्थाने मूर्ख नसून, स्थापित मर्यादांना स्वतःला मागे ठेवू न देणारा असा व्यक्ती आहे. खरं तर, मूर्ख हा बहुतेकदा धाडस आणि अपारंपरिक विचारसरणीचे प्रतीक असतो. "मूर्ख" काहीतरी करण्याची कल्पना कधीकधी असाधारण गोष्टीचा शोध घेण्यास कारणीभूत ठरू शकते कारण ती नवीन शक्यतांना उदयास आणते.

मानसिक अडथळे तोडणे
आइन्स्टाईन जे सांगत आहेत ते म्हणजे भूतकाळातील अनुभवांवर आधारित जे शक्य आहे त्याचे हट्टी पालन केल्याने अनेकदा वाढ आणि प्रगती रोखता येते. या मानसिक अडथळ्यांमुळे ओझे नसलेला मूर्ख, कुतूहल, साहस आणि आशावादाच्या भावनेने पुढे जातो. या वृत्तीमुळे अनेकदा अशा कामगिरी होतात ज्या इतरांना अशक्य वाटत होत्या.

उदाहरण: स्टीव्ह जॉब्स आणि अॅपल
१९७० च्या दशकात स्टीव्ह जॉब्सने पहिल्यांदा अॅपल लाँच केले तेव्हा वैयक्तिक संगणकाची संकल्पना फारशी व्यापक नव्हती. अनेकांचा असा विश्वास होता की संगणक सामान्य व्यक्तीसाठी वापरण्यासाठी खूप जटिल आहेत. जॉब्सने त्यांच्या टीमसह, सद्यस्थितीचा विरोध केला आणि मॅकिंटॉश तयार केला, ग्राफिकल यूजर इंटरफेससह पहिला वैयक्तिक संगणक, ज्याने उद्योगात क्रांती घडवून आणली. त्यांच्या दृष्टिकोनासाठी त्यांना अनेकदा "मूर्ख" मानले जात असे, परंतु त्यांचा दृढनिश्चय आणि साचा तोडण्याची तयारी यामुळे अखेर जगातील सर्वात नाविन्यपूर्ण कंपन्यांपैकी एक असलेल्या अॅपलची निर्मिती झाली.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-13.02.2025-गुरुवार.
===========================================