इंटरनेटचा प्रभाव आणि गोपनीयतेचे महत्त्व-1

[Atul Kaviraje]

इंटरनेटचा प्रभाव आणि गोपनीयतेचे महत्त्व-

प्रस्तावना: आजच्या डिजिटल युगात इंटरनेटने आपले जीवन अनेक पैलूंमध्ये बदलले आहे. इंटरनेटने आपण ज्या पद्धतीने संवाद साधतो आणि माहिती मिळवतो त्यात पूर्णपणे बदल घडवून आणला आहे, ज्यामुळे जगभरातील लोक त्वरित एकमेकांशी जोडले जाऊ शकतात. या विकासाचा परिणाम केवळ आपल्या वैयक्तिक जीवनावरच होत नाही तर व्यवसाय, सरकार आणि समाजांसाठी अनेक नवीन संधी आणि आव्हाने देखील आणतो. इंटरनेटने आपल्याला अधिक संवादात्मक आणि ज्ञानी बनवले आहे, परंतु त्यामुळे काही महत्त्वाच्या समस्याही निर्माण झाल्या आहेत, ज्यामध्ये गोपनीयतेचे महत्त्व सर्वात प्रमुख आहे. इंटरनेट वापरताना वैयक्तिक माहितीची सुरक्षा आणि गोपनीयता राखणे हे आजच्या काळात एक मोठे आव्हान बनले आहे.

इंटरनेटचा प्रभाव:

इंटरनेटने आपल्या जीवनाच्या प्रत्येक पैलूवर परिणाम केला आहे. त्याद्वारे आपण जगभरातील माहिती मिळवू शकतो, शैक्षणिक संधींचा फायदा घेऊ शकतो, मित्र आणि कुटुंबाशी संपर्कात राहू शकतो आणि मनोरंजनाच्या अनेक स्रोतांचा आनंद घेऊ शकतो. याव्यतिरिक्त, इंटरनेटद्वारे व्यावसायिक व्यवहार, सरकारी सेवा, वैद्यकीय सेवा आणि सामाजिक जागरूकता मोहिमा देखील आयोजित केल्या जातात. परंतु त्याच्या सकारात्मक पैलूंसोबतच त्याचे काही नकारात्मक परिणाम देखील आहेत, त्यापैकी सर्वात महत्वाचे म्हणजे गोपनीयतेचे उल्लंघन.

आजकाल, जेव्हा आपण इंटरनेटवर कोणत्याही प्रकारची माहिती शेअर करतो तेव्हा आपली वैयक्तिक माहिती इंटरनेट कंपन्या, सायबर गुन्हेगार आणि इतर अज्ञात स्त्रोतांच्या हाती पडू शकते. ज्यामुळे आमच्या गोपनीयतेचे उल्लंघन होऊ शकते. जेव्हा आपण सोशल मीडिया, ईमेल, ऑनलाइन शॉपिंग आणि इतर इंटरनेट सेवा वापरतो तेव्हा आपण आपला वैयक्तिक आणि आर्थिक डेटा शेअर करतो आणि हा डेटा आपल्याला धोका देऊ शकतो.

गोपनीयतेचे महत्त्व:

गोपनीयतेचे महत्त्व केवळ आपल्या वैयक्तिक जीवनाचे रक्षण करण्यासाठी नाही तर ते आपल्या हक्कांचे देखील रक्षण करते. जेव्हा आपण इंटरनेटवर आपली माहिती शेअर करतो तेव्हा आपण हे समजून घेतले पाहिजे की ही माहिती आपल्या वैयक्तिक आयुष्याशी, सुरक्षिततेशी आणि ओळखीशी जोडलेली आहे. जर ही माहिती चुकीच्या हातात गेली तर ती आपल्या जीवनावर परिणाम करू शकते.

गोपनीयतेचे उल्लंघन केल्याने ओळख चोरी, सायबर गुन्हे, फिशिंग हल्ले आणि डेटा उल्लंघन यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. या समस्या टाळण्यासाठी आपण आपल्या वैयक्तिक डेटाच्या सुरक्षिततेबद्दल जागरूक असले पाहिजे.

उदाहरण - गोपनीयतेचे उल्लंघन:

सोशल मीडिया आणि गोपनीयता:
आजकाल जवळजवळ प्रत्येकजण फेसबुक, इंस्टाग्राम, ट्विटर इत्यादी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म वापरतो. आम्ही आमची वैयक्तिक माहिती, फोटो आणि विचार या प्लॅटफॉर्मवर शेअर करतो. हे आपल्याला जोडण्याची आणि आपले आवाज सामायिक करण्याची संधी देते, परंतु ते आपली गोपनीयता देखील धोक्यात आणू शकते. बऱ्याचदा आपण सोशल मीडियावर शेअर केलेली माहिती आपल्या परवानगीशिवाय इतर लोकांपर्यंत किंवा कंपन्यांपर्यंत पोहोचू शकते, ज्यामुळे आपला डेटा चोरीला जाऊ शकतो.

फिशिंग हल्ले:
फिशिंग हल्ल्यांमध्ये, सायबर गुन्हेगार एखाद्या व्यक्तीला फसवतात आणि त्याची/तिची वैयक्तिक माहिती, जसे की बँक खाते तपशील, क्रेडिट कार्ड क्रमांक इत्यादी मिळवतात. हे हल्लेखोर एका विश्वासार्ह संस्थेचे भासवून एखाद्या व्यक्तीकडे वैयक्तिक माहिती मागतात आणि तिचा वापर फसवणूक करण्यासाठी करतात.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-12.02.2025-बुधवार.
===========================================