डिजिटल लर्निंग दिन-गुरुवार १३ फेब्रुवारी २०२५-

[Atul Kaviraje]

Digital Learning Day-Thu Feb 13th, 2025-

डिजिटल लर्निंग दिन-गुरुवार १३ फेब्रुवारी २०२५-

१३ फेब्रुवारी २०२५ - डिजिटल लर्निंग डे-

डिजिटल लर्निंग डेचे महत्त्व

दरवर्षी १३ फेब्रुवारी रोजी डिजिटल शिक्षण दिन साजरा केला जातो आणि त्याचा उद्देश डिजिटल शिक्षणाचे महत्त्व ओळखणे आणि त्याचा प्रचार करणे आहे. या दिवशी, डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर शिक्षण घेण्याच्या प्रक्रियेचा सन्मान केला जातो आणि त्याद्वारे सर्वांना शिक्षण उपलब्ध करून देण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले जाते. डिजिटल शिक्षणाद्वारे, जगभरातील लोक आता कुठेही किंवा केव्हाही शिक्षण सहजपणे घेऊ शकतात. शैक्षणिक संस्थांमध्ये प्रत्यक्ष प्रवेश करू न शकणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी हे विशेषतः महत्वाचे आहे.

सध्याच्या काळात जेव्हा जग डिजिटल युगात प्रवेश करत आहे, तेव्हा शिक्षणाचा विस्तार डिजिटल स्वरूपात झाला आहे. इंटरनेट, मोबाईल अॅप्लिकेशन्स, ऑनलाइन कोर्सेस, वेबिनार आणि इतर डिजिटल माध्यमांद्वारे शिक्षण आता सर्वांना उपलब्ध झाले आहे. हा दिवस डिजिटल शिक्षणाद्वारे समाजात परिवर्तन घडवून आणण्यासाठी, उच्च दर्जाचे शिक्षण सर्वांना उपलब्ध करून देण्यासाठी आणि शिक्षणाला तांत्रिक प्रगतीशी जोडण्यासाठी केलेल्या प्रयत्नांचा सन्मान करतो.

डिजिटल शिक्षणाची उत्क्रांती आणि इतिहास

डिजिटल शिक्षणाचा इतिहास देखील खूप मनोरंजक आहे. पूर्वीचे शिक्षण फक्त शिक्षक आणि विद्यार्थ्यांमध्ये वर्गात होत असे. पण जसजसे इंटरनेट आणि तांत्रिक उपकरणे विकसित होत गेली तसतसे शिक्षणाचे नवीन मार्ग खुले होऊ लागले. आता इंटरनेटच्या माध्यमातून, कोणीही ऑनलाइन वर्ग, व्हिडिओ ट्युटोरियल, ई-लर्निंग प्लॅटफॉर्म आणि डिजिटल पुस्तके वापरून घरबसल्या शिक्षण घेऊ शकतो. डिजिटल शिक्षणाने शिक्षण क्षेत्रात क्रांती घडवून आणली आहे आणि विशेषतः कोविड-१९ महामारीच्या काळात शाळा आणि महाविद्यालये बंद असताना ते अधिक प्रभावी झाले.

डिजिटल लर्निंगचे फायदे

सुलभता - डिजिटल शिक्षण विद्यार्थ्यांना कुठेही, कधीही उपलब्ध आहे. यामुळे भौगोलिक अंतराची समस्या दूर होते आणि दुर्गम भागात राहणाऱ्या विद्यार्थ्यांनाही समान संधी मिळतात.
लवचिकता - विद्यार्थी त्यांच्या गतीने अभ्यास करू शकतात आणि त्यांना निश्चित वेळी वर्गात उपस्थित राहण्याची आवश्यकता नाही. हे वेळ वाचवते आणि तुमच्या जीवनशैलीत लवचिकता आणते.
संसाधनांपर्यंत पोहोच - डिजिटल प्लॅटफॉर्म विद्यार्थ्यांना जगभरातील शिक्षक, संशोधक आणि सामग्रीपर्यंत पोहोचवतात. त्यांना विविध विषय, अभ्यासक्रम आणि शैक्षणिक साहित्य मिळविण्याची संधी मिळते.
परस्परसंवादी शिक्षण - डिजिटल शिक्षण हे परस्परसंवादी आहे. विद्यार्थी गेम, क्विझ, व्हिडिओ आणि इतर डिजिटल सामग्रीद्वारे सहजपणे शिकू शकतात.
तंत्रज्ञानाची प्रगती - डिजिटल शिक्षण विद्यार्थ्यांना नवीन तंत्रज्ञान, ऑनलाइन संशोधन आणि विविध सॉफ्टवेअरच्या वापराबद्दल जाणून घेण्याची संधी देते.

डिजिटल शिक्षणाचा समाजावर होणारा परिणाम

डिजिटल शिक्षणामुळे समाजात शिक्षणाचे समान आणि सुलभ वितरण झाले आहे. शैक्षणिक संस्थांमध्ये प्रवेश मिळवू न शकणाऱ्यांसाठी हे वरदान ठरले आहे. ग्रामीण भाग, आदिवासी भाग आणि गरीब वर्गातील लोकांसाठी ही एक आदर्श संधी आहे. याद्वारे ते त्यांचे शिक्षण पूर्ण करू शकतात आणि त्यांचे राहणीमान सुधारू शकतात. डिजिटल शिक्षणामुळे संपूर्ण जग एका मोठ्या वर्गात बदलले आहे, जिथे सर्वांना समान संधी उपलब्ध आहेत.

डिजिटल शिक्षणाचे एक उदाहरण

भारतातील अनेक ग्रामीण भागातील मुले आता डिजिटल शिक्षणाद्वारे शिक्षण घेत आहेत. उदाहरणार्थ, अनेक सरकारी शाळांमध्ये आता डिजिटल वर्गखोल्या आहेत, जिथे विद्यार्थ्यांना स्मार्ट बोर्ड, संगणक आणि इंटरनेटद्वारे शिक्षण दिले जाते. अशाच एका गावात, कधीही शाळेत जाऊ न शकणारा एक मुलगा आता मोबाईल फोन आणि इंटरनेटच्या माध्यमातून शिक्षण घेत आहे आणि उच्च शिक्षण घेण्याचे स्वप्न पूर्ण करत आहे.

डिजिटल लर्निंग डे निमित्त एक छोटी कविता-

प्रत्येकाच्या हृदयात शिक्षणाचे स्वप्न असते,
डिजिटल लर्निंगने ते पूर्ण केले आहे.
इंटरनेटच्या जगात सध्या जो गोंधळ आहे,
प्रत्येकाला शिक्षणाचा दुसरा टप्पा मिळत आहे.

शाळेचे अंगण आता स्मार्ट झाले आहे,
संगणक आणि फोनपासून सुरुवात.
आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या बरोबरीने,
प्रत्येक विद्यार्थ्याचा मार्ग आता सोपा आणि उज्ज्वल झाला आहे.

निष्कर्ष

डिजिटल लर्निंग डे आपल्याला आठवण करून देतो की शिक्षण केवळ वर्गातच नाही तर कुठेही आणि कधीही मिळवता येते. हा दिवस डिजिटल शिक्षणाची शक्ती आणि त्यामुळे समाजात कोणत्या दिशेने बदल घडवून आणता येतो हे ओळखतो. डिजिटल शिक्षणाद्वारे शिक्षण क्षेत्रात प्रगती घडवून आणणाऱ्या सर्व प्रयत्नांचा सन्मान करण्यासाठी आपण या दिवसाचा उपयोग केला पाहिजे.

डिजिटल शिक्षणाने केवळ शिक्षण क्षेत्रालाच आकार दिला नाही तर भविष्यातील पिढ्यांसाठी नवीन संधींची दारेही उघडली आहेत. हा दिवस साजरा करून आपण डिजिटल शिक्षणाप्रती आपली वचनबद्धता आणखी मजबूत करू शकतो, जेणेकरून आपण एका सशक्त आणि जागरूक समाजाकडे वाटचाल करू शकू.

डिजिटल लर्निंग डेच्या शुभेच्छा!

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-13.02.2025-गुरुवार.
===========================================