जागतिक पेंगोलिन दिन-शनिवार १५ फेब्रुवारी २०२५-

[Atul Kaviraje]

जागतिक पेंगोलिन दिन-शनिवार १५ फेब्रुवारी २०२५-

१५ फेब्रुवारी २०२५ - जागतिक पेंगोलिन दिन-

जागतिक पेंगोलिन दिनाचे महत्त्व, पेंगोलिनचे संवर्धन आणि या दिवसाचा उद्देश यावर सविस्तर लेख

परिचय:

दरवर्षी १५ फेब्रुवारी रोजी जागतिक पेंगोलिन दिन साजरा केला जातो. हा दिवस त्या अद्भुत प्राण्यांचे संरक्षण आणि संवर्धन करण्यासाठी समर्पित आहे ज्यांकडे अनेकदा दुर्लक्ष केले जाते परंतु पर्यावरणात त्यांचे योगदान अत्यंत महत्त्वाचे आहे. पँगोलिन हा एक असा प्राणी आहे जो त्याच्या अद्वितीय शरीर रचना आणि सवयींसाठी प्रसिद्ध आहे. हा दिवस पेंगोलिनच्या संवर्धनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी, त्यांच्याबद्दल जागरूकता पसरविण्यासाठी आणि त्यांचे अस्तित्व वाचवण्यासाठीच्या प्रयत्नांना प्रोत्साहन देण्यासाठी साजरा केला जातो.

'स्केल्ड अँटेलोप' म्हणून ओळखले जाणारे पॅंगोलिन हे एकमेव सस्तन प्राणी आहे ज्याची त्वचा पूर्णपणे कठीण, सुईसारख्या खवलेने झाकलेली असते. हा प्राणी स्वतःचा बचाव करण्यासाठी आणि भक्षकांपासून स्वतःला वाचवण्यासाठी स्वतःच्या ज्वालाभोवती स्वतःला गुंडाळतो. जरी हा प्राणी बहुतेक भक्षकांपासून वाचण्यासाठी त्याच्या कठीण कवचाचा वापर करतो, परंतु आज ही प्रजाती धोक्यात आहे आणि तिचे अस्तित्व धोक्यात आहे.

पेंगोलिनबद्दल काही महत्त्वाचे तथ्य:

पँगोलिन हे जगातील सर्वाधिक तस्करी होणाऱ्या प्राण्यांपैकी एक आहे. त्याच्या कातडी, मांस आणि शरीराच्या इतर अवयवांना मोठी मागणी आहे, ज्यामुळे ते जागतिक शिकारींचे लक्ष्य बनते. जगभरात पॅंगोलिनच्या आठ वेगवेगळ्या प्रजाती आढळतात, त्यापैकी बहुतेक प्रजाती धोक्यात आहेत. या प्रजातींची शिकार प्रामुख्याने त्यांच्या कातडी, मांस आणि हाडांसाठी केली जाते, ज्या विविध पारंपारिक औषधे आणि अन्न उद्योगांमध्ये उपयुक्त असल्याचे मानले जाते.

पँगोलिन प्रामुख्याने मुंग्या, वाळवी आणि इतर लहान कीटकांना खातात. ही प्रजाती नैसर्गिक परिसंस्थेत कीटक नियंत्रित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. जर पेंगोलिनची संख्या कमी झाली तर त्याचा पर्यावरणीय संतुलनावर विपरीत परिणाम होऊ शकतो कारण त्यामुळे कीटकांच्या संख्येत अत्यधिक वाढ होऊ शकते.

जागतिक पेंगोलिन दिनाचे महत्त्व:

जागतिक पेंगोलिन दिनाचा मुख्य उद्देश पेंगोलिनच्या संवर्धनाबाबत जागरूकता निर्माण करणे आहे. हा दिवस साजरा करण्याचे कारण म्हणजे पँगोलिनची प्रजाती वेगाने नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहे. विविध संस्था आणि सरकारे शिकारीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि पेंगोलिनचे संरक्षण करण्यासाठी काम करत आहेत. परंतु, यासाठी जागतिक स्तरावर जागरूकता आणि शिक्षण पसरवणे आवश्यक आहे.

या दिवसाचे उद्दिष्ट केवळ पेंगोलिनबद्दल माहिती पसरवणे नाही तर लोकांना त्यांचे संवर्धन करण्यासाठी प्रेरित करण्याचा देखील एक प्रयत्न आहे. या अद्भुत प्राण्यांचे संरक्षण करणे आणि त्यांच्याबद्दलची योग्य माहिती पसरवणे हे आपल्या सर्वांचे कर्तव्य आहे जेणेकरून आपण त्यांना नामशेष होण्यापासून वाचवू शकू.

उदाहरणार्थ, पेंगोलिनचे महत्त्व:

समजा जर पेंगोलिनची संख्या कमी झाली तर त्याचा पर्यावरणीय संतुलनावर विपरीत परिणाम होईल. पॅंगोलिनच्या अनुपस्थितीमुळे मुंग्या आणि वाळवींची संख्या वाढू शकते, ज्यामुळे कृषी क्षेत्र आणि इतर परिसंस्थांना हानी पोहोचू शकते. शिवाय, पेंगोलिनने बजावलेली कीटक नियंत्रणाची भूमिका हे सिद्ध करते की ते परिसंस्थेचा एक महत्त्वाचा भाग आहेत ज्याचे आपण संरक्षण केले पाहिजे.

गीते:-

🌸 "पँगोलिनचे संरक्षण" 🌸

पँगोलिन, त्याच्या कवचात लपणारा अद्भुत प्राणी,
सत्याच्या मार्गात सर्व अडचणींवर मात करतो.
त्याच्या त्वचेत झाकलेल्या या प्राण्याला वाचवण्यासाठी,
ते नामशेष होण्यापासून वाचवणे हे आपल्या सर्वांचे कर्तव्य आहे.

ते नैसर्गिक संतुलन राखते,
जंगले आणि शेतात कीटकांशी लढते.
चला या छोट्या माणसाला मदतीचा हात पुढे करूया,
या अद्भुत प्राण्याचे रक्षण करण्याची प्रतिज्ञा घ्या.

पेंगोलिनला वाचवायचे आहे, त्याचे संरक्षण आवश्यक आहे,
आपण समाजाला शिकवले पाहिजे की त्याचे अस्तित्व मौल्यवान आहे.
चला, आपण सर्व मिळून ते वाचवण्याची प्रतिज्ञा करूया.
जागतिक पेंगोलिन दिनानिमित्त, आपण सर्वजण त्याला सलाम करूया.

निष्कर्ष:

जागतिक पेंगोलिन दिन आपल्याला आठवण करून देतो की पेंगोलिनसारख्या आश्चर्यकारक प्राण्यांचे संवर्धन केवळ त्यांच्या अस्तित्वासाठीच नाही तर संपूर्ण परिसंस्थेच्या संतुलनासाठी देखील महत्त्वाचे आहे. या प्राण्यांचे संरक्षण करण्यासाठी आपण जागरूकता पसरवली पाहिजे आणि त्यांची तस्करी थांबवण्याच्या प्रयत्नांमध्ये सहभागी झाले पाहिजे. पॅंगोलिनशिवाय, नैसर्गिक जगात अनेक अवांछित परिणाम होऊ शकतात, जे केवळ आपल्या पर्यावरणासाठी हानिकारक नसतील तर इतर प्राण्यांच्या प्रजातींसाठी देखील धोका निर्माण करू शकतात.

हा दिवस साजरा करून, आपण पेंगोलिन आणि इतर धोक्यात असलेल्या प्रजातींचे संवर्धन करण्यासाठी आपले प्रयत्न आणखी बळकट करू शकतो.

सुरक्षित पेंगोलिन, सुरक्षित वातावरण!

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-15.02.2025-शनिवार.
===========================================