दिन-विशेष-लेख-09 मार्च - "लुसियस कॉर्नेलियस सुला रोमचा तानाशाह बनला"-

[Atul Kaviraje]

"LUCIUS CORNELIUS SULLA BECOMES DICTATOR OF ROME"-

"लुसियस कॉर्नेलियस सुला रोमचा तानाशाह बनला"-

इ.स.पूर्व 82 मध्ये, रोमच्या इतिहासात लुसियस कॉर्नेलियस सुला हा तानाशाह म्हणून नियुक्त झाला.

09 मार्च - "लुसियस कॉर्नेलियस सुला रोमचा तानाशाह बनला"-

इ.स.पूर्व 82 मध्ये, रोमच्या इतिहासात लुसियस कॉर्नेलियस सुला हा तानाशाह म्हणून नियुक्त झाला.

परिचय:
लुसियस कॉर्नेलियस सुला हा एक महत्वाचा रोमचा सैनिक आणि राजकारणी होता. इ.स.पूर्व 82 मध्ये त्याला रोमचा तानाशाह म्हणून नियुक्त करण्यात आले. सुलाचा कार्यकाळ रोमच्या इतिहासातील एक अत्यंत वादग्रस्त आणि निर्णायक कालखंड ठरला. सुलाने रोमन प्रजासत्ताकाचे राज्यधुरी संप्रेषण केले आणि राजकारणातील अशांततेला उत्तेजन दिले. त्याने आपल्या काळात अनेक बलात्कार, हिंसा आणि राज्यघटना बदलण्याचा प्रयत्न केला, ज्यामुळे त्याला एक तानाशाह म्हणून ओळखले जाते.

ऐतिहासिक महत्त्व:
लुसियस कॉर्नेलियस सुला रोमच्या इतिहासातील एक गाजलेला व्यक्तिमत्त्व ठरला. तो रोमच्या सैन्याची चांगली नेतृत्व करत होता आणि त्याने मोठ्या प्रमाणात युद्ध जिंकले. परंतु, त्याचा सर्वात मोठा योगदान म्हणजे रोमला तानाशाही राज्यप्रणालीची दृष्टी मिळवणे. त्याचे शासन अंशतः सम्राटीय होता, ज्यात नागरिकांसाठी खूप कडक कायदे बनवले गेले. त्याच्या तानाशाहीचे परिणाम रोमच्या पुढील इतिहासावर दीर्घकाळ चालले.

संदर्भ:
सुलाच्या तानाशाही राज्यामुळे रोममध्ये एक ध्रुवीकरणाची स्थिती निर्माण झाली. रोमन प्रजासत्ताक अधिकृतपणे समाप्त झाले आणि एका साम्राज्याच्या कडे जाऊन पोहोचले. सुलाच्या शासकीय कर्तव्यानुसार, त्याने आपल्या विरोधकांना नष्ट करण्यासाठी काही कठोर पद्धतींचा वापर केला. त्याने 'प्रोस्क्रिप्शन' नावाच्या योजनेसाठी अनेक व्यक्तींच्या हत्या केल्या.

मुख्य मुद्दे:
तानाशाही शासक म्हणून सुलाचा उदय: सुला रोममध्ये प्रख्यात सैनिक आणि जनतेचा आदर्श बनला, आणि त्याच्या संघर्षामध्ये त्याला पब्लिक अॅलायन्स मिळाले.

राजकीय अस्थिरता: सुलाच्या राज्यकर्त्याचा काळ राजकीय अस्थिरतेने भरलेला होता. त्याने रोममधील विरोधकांना मारून टाकले आणि राज्यातील सत्ता एकमेकांकडून हिसकावून घेतली.

राज्यघटनात्मक बदल: सुलाने रोमच्या संसद प्रणालीला बदलले आणि प्रत्यक्ष शासकीय सत्तेला आपला अधिकार दिला. सुलाचे शासन अत्यंत शक्तिशाली होते.

पॉलीटिकल क्लीनसिंग: सुलाने 'प्रोस्क्रिप्शन' प्रक्रिया केली, ज्यात त्याने आपल्या विरोधकांची यादी बनवली आणि त्यांना सार्वजनिकपणे मारण्याचा आदेश दिला.

लघु कविता:
"तानाशाह सुला उभा रोमच्या गादीवर,
राजकीय अशांततेचा त्याने केला विस्तार.
प्रोस्क्रिप्शनच्या मार्गाने तो निःसंशय ठरला,
विरोधकांच्या रक्ताने तो राजसत्ता मिळवला."

अर्थ:
लुसियस सुला याचा शासकीय काळ रोममधील सत्तेच्या संघर्ष आणि अस्थिरतेने भरलेला होता. त्याच्या कठोर निर्णयांनी त्याला तानाशाह म्हणून ओळख मिळवली.

विवेचन:
लुसियस सुला याच्या तानाशाही शासनाच्या कालखंडाने रोमच्या राजकीय परिपाटीला एक नवीन दिशा दिली. त्याच्या गाजलेल्या पद्धतींनी प्रजासत्ताकाच्या अंताची शरुआत केली. सुलाच्या शासनामुळे अनेक लोकांचा मृत्यू झाला आणि रोमच्या समाजात हिंसा आणि गोंधळ वाढला. तसेच, सुला हा एक बलशाली नेता मानला जातो, कारण त्याने राज्यघटना आणि सत्तेच्या बाबतीत मोठे बदल केले.

निष्कर्ष:
लुसियस सुला रोमच्या इतिहासातील एक अत्यंत वादग्रस्त शासक ठरला. त्याच्या कठोर निर्णयांमुळे रोममध्ये तानाशाहीची शरुआत झाली आणि प्रजासत्ताकाचे राजकारण समाप्त झाले. सुलाच्या कार्यकाळाने रोमच्या पुढील साम्राज्यकाळाचा रस्ता तयार केला.

प्रतीक आणि चिन्हे:
⚔️👑🗡�

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-09.03.2025-रविवार.
===========================================