वीर छत्रपती संभाजी महाराज पुण्यतिथी- २९ मार्च २०२५ -

[Atul Kaviraje]

धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराज पुण्यतिथी-

२९ मार्च २०२५ - धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराज यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त विशेष लेख-

"धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराज: शौर्य, त्याग आणि अढळ श्रद्धेचे प्रतीक"

भारताच्या इतिहासात, काही योद्धे आणि वीरांच्या गाथा काळानुसार अमर होतात. त्या महान योद्ध्यांपैकी एक आणि देशभक्त धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराज होते, ज्यांची पुण्यतिथी आज २९ मार्च रोजी साजरी केली जाते. आपल्या प्राणाच्या सर्वोच्च बलिदानाने राष्ट्राचे रक्षण केले आणि हिंदवी स्वराज्य वाचवण्यासाठी शौर्याचे उदाहरण घालून दिले, म्हणून आपण हा दिवस श्रद्धेने आणि आदराने आठवतो.

धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराजांचे जीवन आणि योगदान
धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराजांचा जन्म १४ मे १६५७ रोजी झाला. ते छत्रपती शिवाजी महाराजांचे ज्येष्ठ पुत्र होते आणि त्यांचे जीवन युद्ध, संघर्ष आणि बलिदानाने भरलेले होते. संभाजी महाराजांनी वयाच्या अवघ्या ३१ व्या वर्षी हौतात्म्य पत्करले, परंतु त्यांच्या अल्पायुष्यात त्यांनी त्यांच्या अतुलनीय धैर्याने, नेतृत्व कौशल्याने आणि धार्मिक श्रद्धेने इतिहासात एक अमिट छाप पाडली.

संभाजी महाराजांनी आपल्या वडिलांच्या स्वराज्याचे रक्षण करण्यासाठी सतत लढा दिला. त्याच्यावर त्याच्या वडिलांप्रमाणे एक महान सम्राट होण्याची जबाबदारी सोपवण्यात आली. त्यांचे योगदान केवळ युद्धांमध्येच नव्हते, तर त्यांनी मराठा साम्राज्याच्या राजकीय, सामाजिक आणि सांस्कृतिक प्रवाहाला एक नवीन वळण दिले.

पुण्यतिथीचे महत्त्व
दरवर्षी २९ मार्च रोजी छत्रपती संभाजी महाराजांची पुण्यतिथी महाराष्ट्र आणि देशभरात श्रद्धेने साजरी केली जाते. आयुष्याच्या शेवटच्या क्षणापर्यंत आपल्या मातृभूमीचे रक्षण करण्यासाठी लढणाऱ्यांच्या बलिदानाचे स्मरण करण्याचा हा दिवस आहे. त्यांचे शौर्य आणि शौर्य आजही त्यांचे अनुयायी मोठ्या थाटामाटात साजरे करतात.

उदाहरण: छत्रपती संभाजी महाराजांनी मुघलांविरुद्धच्या अनेक महत्त्वाच्या लढायांमध्ये भाग घेतला आणि त्यांचे शौर्य दाखवले. एक प्रमुख उदाहरण म्हणजे जेव्हा त्यांना अटक करण्यात आली आणि अत्यंत क्रूरतेने छळ करण्यात आला, परंतु तरीही त्यांनी त्यांच्या धर्म आणि मराठा साम्राज्यावरील निष्ठेत डगमगले नाही. या काळात त्यांनी आपल्या जीवाची बाजी लावून मातृभूमीचे रक्षण केले, जे त्यांच्या शूर पुरुष असल्याचा सर्वात मोठा पुरावा आहे.

धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराजांचा संघर्ष
संभाजी महाराजांनी लहानपणापासूनच प्रचंड धैर्य आणि शौर्य दाखवले. त्यांनी आपल्या वडिलांच्या आदर्शांचे पालन केले आणि मराठा साम्राज्याला बळकटी देण्यासाठी असंख्य युद्धांमध्ये भाग घेतला. त्यांच्या शौर्य आणि युद्ध कौशल्यामुळे त्यांचे नाव भारतातील महान योद्ध्यांमध्ये गणले जाते. मुघलांशी झालेल्या त्याच्या युद्धांमध्ये अनेक महत्त्वाचे निर्णायक क्षण होते, ज्यात तो विजयी होत राहिला.

तो नेहमीच आपल्या मातृभूमीशी एकनिष्ठ राहिला आणि आपल्या साम्राज्याच्या स्वातंत्र्यासाठी त्याने नेहमीच लढा दिला. त्यांनी केवळ युद्धच लढले नाही तर धर्माचे रक्षण, लोककल्याण आणि त्यांच्या राज्यात सामाजिक सुधारणांसाठी अनेक महत्त्वाची पावले उचलली.

संभाजी महाराजांच्या पुण्यतिथीनिमित्त विचार
संभाजी महाराजांची पुण्यतिथी आपल्याला आठवण करून देते की संघर्षादरम्यान ज्याप्रमाणे धैर्य आणि आत्मविश्वास महत्त्वाचा असतो, त्याचप्रमाणे देशभक्ती आणि धर्माप्रती भक्तीही तितकीच महत्त्वाची असते. त्यांनी हे सिद्ध केले की परिस्थिती कितीही कठीण असली तरी, जर मनात मातृभूमीचे रक्षण करण्याचा दृढनिश्चय असेल तर कोणतीही शक्ती कोणालाही त्याच्या ध्येयापासून विचलित करू शकत नाही.

आज आपण ज्या स्वातंत्र्याच्या युगात जगत आहोत ते केवळ अशा महापुरुषांच्या त्यागाचे आणि संघर्षाचे फळ आहे. धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराजांनी आपल्या भक्ती आणि त्यागातून आपल्याला शिकवले की राष्ट्राच्या रक्षणासाठी आपण कधीही आपल्या जीवाची पर्वा करू नये.

कविता:-

🌟धर्मवीर संभाजी, शौर्याची ओळख,
स्वातंत्र्याचे रक्षण करणे हे त्यांचे पहिले प्राधान्य होते.
⚔️ मुघल दरबाराशी लढलो, कधीही पळून गेलो नाही,
त्यागाचा, खऱ्या धर्माचा संघर्ष हृदयात होता.

अर्थ: ही कविता छत्रपती संभाजी महाराजांच्या जीवनातील प्रमुख पैलूंचे चित्रण करते. त्यांच्या आयुष्यातील सर्वात महत्त्वाचा भाग म्हणजे स्वराज्याचे रक्षण करणे, त्यासाठी त्यांना कितीही अडचणी आल्या तरी. त्यांनी त्यांच्या धर्म आणि राष्ट्राप्रती असलेल्या निष्ठेला सर्वोच्च प्राधान्य दिले.

धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराजांचे बलिदान आपल्याला शिकवते की परिस्थिती कितीही कठीण असली तरी, जर आपला विश्वास आणि हेतू दृढ असेल तर आपण कोणत्याही अडचणीवर मात करू शकतो. आपण हा दिवस केवळ त्यांच्या बलिदानाचे स्मरण करण्यासाठीच साजरा करत नाही तर त्यांनी दिलेले आदर्श आपल्या जीवनात रुजवण्याची प्रतिज्ञा घेण्यासाठी देखील साजरा करतो.

🙏 जय शिवाजी! संभाजींना नमस्कार!

🌸 धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराज यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त, आम्ही त्यांना श्रद्धांजली अर्पण करतो आणि त्यांचे अतुलनीय धैर्य आणि बलिदान नेहमीच लक्षात ठेवू.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-29.03.2025-शनिवार.
===========================================