श्री विष्णूचे सर्वव्यापी अस्तित्व-1

[Atul Kaviraje]

श्री विष्णूचे सर्वव्यापी अस्तित्व-
(The Omnipresent Existence of Lord Vishnu)     

भगवान विष्णूचे सर्वव्यापी अस्तित्व-
(भगवान विष्णूचे सर्वव्यापी अस्तित्व)

भारतीय धर्म आणि संस्कृतीत भगवान श्री विष्णू यांचे स्थान महत्त्वाचे आहे. तो त्रिमूर्तींपैकी एक आहे आणि ब्रह्मा आणि शिव यांच्यासह, तो विश्वाची निर्मिती करतो, त्याचे पालनपोषण करतो आणि त्याचा नाश करतो. भगवान विष्णूचे अस्तित्व केवळ संपूर्ण विश्वातच व्यापलेले नाही तर त्यांचे अस्तित्व प्रत्येक सजीवात असल्याचे मानले जाते. त्याच्याबद्दल असे मानले जाते की तो सर्वव्यापी, सर्वशक्तिमान आहे आणि मूर्त आणि अमूर्त दोन्ही स्वरूपात अस्तित्वात आहे.

विष्णूचे सर्वव्यापी अस्तित्व समजून घेण्यासाठी, आपल्याला वेद, पुराण आणि उपनिषदांमध्ये वर्णन केलेल्या त्याच्या अद्भुत गुणांचा अभ्यास करावा लागेल. भगवान विष्णूच्या दर्शनाने माणसाला आंतरिक शांती, पवित्रता आणि श्रद्धा मिळते. त्याची उपासना केल्याने जीवनातील समस्या सुटतात आणि भक्तीच्या मार्गावर चालण्याची शक्ती मिळते. विष्णूच्या प्रत्येक रूपात भक्ती आणि श्रद्धेचे महत्त्व आहे, कारण त्याचे प्रत्येक रूप व्यक्तीच्या जीवनातील विविध पैलूंचे रक्षण करते.

विष्णूचे अस्तित्व
भगवान विष्णूचे अस्तित्व केवळ या जगातच नाही तर संपूर्ण विश्वात सर्वव्यापी आहे. तो राम, कृष्ण इत्यादी अवतारांच्या रूपात मूर्त स्वरूपात प्रकट होतो, तर निराकार स्वरूपात तो सर्वत्र परम ब्रह्म म्हणून उपस्थित असतो. तो देवाचे ते रूप आहे जो सर्व सृष्टीचा रक्षणकर्ता आणि संहारकर्ता म्हणून काम करतो. विष्णूचे हे सर्वव्यापी अस्तित्व आपल्याला शिकवते की खऱ्या भक्तासाठी, देव प्रत्येक स्वरूपात उपस्थित असतो, मग तो देवता असो, गुरु असो किंवा इतर कोणत्याही स्वरूपात असो.

हिंदी लेख: भगवान विष्णूचे सर्वव्यापी अस्तित्व
भगवान श्री विष्णूंचे सर्वव्यापी अस्तित्व त्यांच्या अद्वितीय गुणांनी आणि रूपांनी प्रकट होते. तो निराकार ब्रह्माच्या रूपात संपूर्ण विश्वात व्यापलेला आहे आणि प्रत्येक जीवात उपस्थित आहे. भगवान विष्णूचे अस्तित्व त्यांच्या राम आणि कृष्ण या अवतारांसारख्या मूर्त स्वरूपात देखील प्रकट होते. आपल्या या अवतारांद्वारे ते जगाला धर्म, सत्य आणि न्यायाचा संदेश देतात.

उदाहरण:
भगवान श्रीकृष्ण गीतेत म्हणाले होते, "मयि सर्वमिदं प्रोतम सूत्रे मणिगण एव." म्हणजेच, "मी संपूर्ण विश्वात मण्यांनी सजवलेल्या धाग्यासारखा पसरलेला आहे." येथे भगवान श्रीकृष्णाने स्पष्ट केले की ते सर्वत्र उपस्थित आहेत, प्रत्येक जीवाच्या हृदयात उपस्थित आहेत आणि विश्वाच्या प्रत्येक निर्मितीमध्ये अस्तित्वात आहेत. हे भगवान विष्णूचे सर्वव्यापी रूप आहे.

विष्णूच्या अवतारांचे महत्त्व:
विष्णूने त्यांच्या दहा प्रमुख अवतारांमध्ये सृष्टीचे रक्षण केले आणि धर्माची स्थापना केली. या अवतारांमध्ये मासे, कासव, वराह, नरसिंह, वामन, परशुराम, राम, कृष्ण, बुद्ध आणि कल्की यांचा समावेश होतो. प्रत्येक अवतारात भगवंतांनी दैवी कार्ये केली आणि जीवनाच्या विविध पैलूंमध्ये सुधारणा करण्यासाठी त्यांच्या भक्तांना मार्गदर्शन केले. या अवतारांमधून, विष्णूचे सर्वव्यापी अस्तित्व आणि त्यांची दया स्पष्टपणे दिसून येते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-23.04.2025-बुधवार.
===========================================