सामाजिक साक्षरता: एक महत्त्वाचा पैलू-

[Atul Kaviraje]

सामाजिक साक्षरता-

सामाजिक साक्षरता: एक महत्त्वाचा पैलू

व्याख्या:
सामाजिक साक्षरता म्हणजे समाजात ज्ञान, कौशल्ये आणि वर्तन विकसित करणे जे आपल्याला सामाजिकदृष्ट्या सक्रिय, जबाबदार आणि समर्पित नागरिक बनण्यास मदत करतात. हे केवळ वैयक्तिक विकासासाठी आवश्यक नाही तर समाजाच्या प्रगतीसाठी देखील अत्यंत महत्वाचे आहे.

महत्त्व:
सामाजिक जाणीव: सामाजिक साक्षरता आपल्याला आपले हक्क आणि कर्तव्ये यांची जाणीव करून देते.
सामाजिक सहभाग: हे आपल्याला सामुदायिक उपक्रमांमध्ये सहभागी होण्यास प्रेरित करते, ज्यामुळे समाजात सकारात्मक बदल घडवून आणण्यास मदत होते.
समाजात समानता: सामाजिक साक्षरता आपल्याला भेदभाव आणि असमानतेविरुद्ध आवाज उठवण्यास सक्षम करते.

उदाहरण
शिक्षण: शिक्षणाद्वारे सामाजिक समस्यांची समज विकसित करणे.
स्वयंसेवक कार्य: सामाजिक साक्षरतेला सामुदायिक सेवा म्हणून राबवणे.

कविता: सामाजिक साक्षरतेचे महत्त्व

सामाजिक साक्षरतेचे ज्ञान वाढवा,
यामुळे समाजात नवीन इच्छा निर्माण होतील.
जेव्हा सर्वजण एकत्र येतात तेव्हा बदलाचे वारे,
चला आपण सर्वजण समानतेच्या मार्गावर एकत्र वाढूया.

जागरूकतेचा दिवा लावा,
हक्कांबद्दल धडा शिकवा.
भेदभाव दूर करून, एकतेचे गाणे गाऊन,
प्रत्येक माणूस सामाजिकदृष्ट्या साक्षर होतो.

स्वयंसेवेचा मदतीचा हात पुढे करा,
चला एकत्र चांगले काम करूया.
समाजात प्रेम आणि बंधुता पसरवा.
सामाजिक साक्षरतेद्वारे सर्वांना जागृत करा.

प्रत्येक हृदयात जाणीवेचा प्रकाश असू दे,
सर्वत्र समानता असली पाहिजे, कोणतेही दोष नसावेत.
हा सामाजिक साक्षरतेचा संदेश आहे,
चला एकत्र येऊया आणि समाजाला खास बनवूया.

लेखाचा सारांश
सामाजिक साक्षरता ही एक महत्त्वाची बाब आहे जी केवळ वैयक्तिक विकासातच मदत करत नाही तर समाजाच्या प्रगतीतही योगदान देते. हे आपल्याला आपले हक्क आणि कर्तव्ये यांची जाणीव करून देते, ज्यामुळे आपण समाजात सकारात्मक बदल घडवून आणू शकतो.

आजच्या काळात, जेव्हा समाजात विविध प्रकारची असमानता आणि भेदभाव आहेत, तेव्हा त्याची गरज आणखी वाढली आहे. आपण सामाजिक साक्षरतेला आपल्या जीवनाचा एक भाग बनवले पाहिजे आणि ते आपल्या समुदायात पसरवले पाहिजे.

सामाजिक साक्षरतेचे उद्दिष्ट सर्वांना समान संधी आणि अधिकार प्रदान करणे आहे, जेणेकरून आपण एक निरोगी आणि सहकारी समाज निर्माण करू शकू. म्हणून, आपण जागरूक असले पाहिजे, स्वयंसेवा कार्यात सहभागी झाले पाहिजे आणि आपला समाज सुधारण्यासाठी काम केले पाहिजे.

या दिशेने काम करून, आपण केवळ आपले जीवन सुधारू शकत नाही तर भविष्यातील पिढ्यांसाठी एक मजबूत पाया देखील रचू शकतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-30.04.2025-बुधवार.
===========================================