"कॅप आर्कोना – शांततेचा आक्रोश"

[Atul Kaviraje]

GERMAN OCEAN LINER SS CAP ARCONA SUNK (1945)-

जर्मन महासागर लायनर एसएस कॅप आर्कोना बुडवला (१९४५)-

खाली दिलेली मराठी कविता ही "एसएस कॅप आर्कोना" या ऐतिहासिक घटनेवर आधारित आहे. ही कविता साध्या, रसाळ, यमकबद्ध शैलीत आहे. प्रत्येक पदाचा मराठीत अर्थसुद्धा दिला आहे. तसेच, प्रत्येक कडवीनंतर त्या भावनेशी निगडित प्रतीकं, चित्रविचार, आणि इमोजी दिले आहेत. ही कविता ४ मे १९४५ रोजी झालेल्या दुर्घटनेला समर्पित आहे.

🛳� कवितेचं नाव : "कॅप आर्कोना – शांततेचा आक्रोश"

कडवं १
🌊
कॅप आर्कोना शांत उभी, पाण्याच्या कवेत,
स्वप्न घेवुनी चालली, काळाच्या वेळेत।
नभातुन आले कडवट सूर, युद्धाचे थैमान,
सागरात दाटली वेदना, मृत्यूची शपथ जान।

अर्थ:
कॅप आर्कोना जहाज समुद्रात शांत उभं होतं, पण युद्धामुळे अचानक आकाशातून हल्ला झाला. सागरत मृत्यूचा सागर पसरला.

🖼� प्रतीकं:
🛳�⚓🌫�🔥
कडवं २
🚢
कैद्यांची हाक ऐकू येई, आतून खोल गर्जना,
माणुसकी हरवून बसली, काळजी अन भावना।
नसता गुन्हा, नसती शिक्षा, तरी मिळाला अंत,
कुणी न ऐकलं वेदनांना, क्षणात कोसळलं संत।

अर्थ:
कैदी आतून मदतीसाठी हाक मारत होते, पण त्यांना वाचवण्याची कोणीच धडपड केली नाही.

🖼� प्रतीकं:
👂🔒💔💣
कडवं ३
🔥
युद्ध हेच अंधार देई, प्रकाश जळतो शेवटी,
शत्रू कोण, मित्र कोण, न उरते ओळख ती।
शांततेची किंमत भारी, विसरुनी चालतो मान,
हृदय कोरडे, डोळे ओले, हरवतो आपुलकीचा थांब।

अर्थ:
युद्ध सगळं अंधार करतं, शेवटी सगळं जळून जातं, आणि माणुसकी हरवते.

🖼� प्रतीकं:
🕯�⚔️🕊�😢
कडवं ४
🕯�
त्या जहाजात नव्हते शस्त्र, होते फक्त जीव,
तीव्र बर्फात सापडले, काळजीचे ओझे थिव।
नसतं काही चुकलं त्यांचं, दोष मात्र दिला,
समजुतीशिवाय जग फसवं, त्याग झाला हिला।

अर्थ:
त्यात फक्त कैदी होते, ते निःशस्त्र होते. पण त्यांच्या नशिबी मृत्यू आला.

🖼� प्रतीकं:
🥶❄️🚫🔫⚰️
कडवं ५
💔
चार मेची ती सकाळ, सूर्यही होता स्तब्ध,
सागर घुसमटून गेला, रक्ताचे पडले अब्ध।
हजारो स्वप्नं विरून गेली, एकाच झटक्यात,
कधी ना विसरले जाईल, ही कथा दु:खात।

अर्थ:
४ मे रोजी झालेल्या दुर्घटनेत हजारो कैद्यांचं स्वप्न एकदम संपलं. एक शोकांतिका घडली.

🖼� प्रतीकं:
🌅🔴🌊🩸
कडवं ६
🕊�
इतिहास लिहतो शब्दांत, पण वेदना न समजती,
जीवन गेले, आणि राहिल्या, सुतकी स्मृतिचित्रं तिथी।
शिकायचं असेल काही, तर मानवता जोपासावी,
मृत्यू नकोच पुन्हा असावा, शांती फुलावी।

अर्थ:
इतिहास लिहला जातो, पण वेदना खरंतर समजल्या जात नाहीत. आपल्याला शांती राखायला हवी.

🖼� प्रतीकं:
📖🖋�🕊�🌼
कडवं ७ (शेवटचं)
🌟
कॅप आर्कोना झेपली होती, आशेच्या दिशेने,
परंतु काळाचं वादळ, ओढून नेलं क्षणाने।
आजही लाटांमध्ये, तिचा आवाज ऐकू येतो,
"मानवतेला विसरु नका", असं ती सांगते राहतो।

अर्थ:
आजही त्या जहाजाच्या लाटांमध्ये एक हाक आहे – मानवतेला विसरू नका.

🖼� प्रतीकं:
🌊🛥�🌫�🗣�💭

✍️ थोडक्यात अर्थ:
ही कविता जर्मन जहाज कॅप आर्कोनाच्या दुर्घटनेच्या पार्श्वभूमीवर आहे. त्यात युद्धामुळे निर्दोष कैद्यांचा मृत्यू झाला. यातून आपण शांतता, माणुसकी, आणि समजूत या मूल्यांचा विचार करायला हवा.

--अतुल परब
--दिनांक-04.05.2025-रविवार.
===========================================