रशियाचे झार अलेक्झांडर दुसरे यांचे निधन – १८८१-

[Atul Kaviraje]

THE DEATH OF TSAR ALEXANDER II OF RUSSIA – 1881-

रशियाचे झार अलेक्झांडर दुसरे यांचे निधन – १८८१-

On May 6, 1881, Tsar Alexander II of Russia was assassinated by revolutionaries. His death marked the end of an era of reforms, and it led to more repressive measures under his successor.
६ मे १८८१ रोजी रशियाचे झार अलेक्झांडर दुसरे यांची क्रांतिकारकांनी हत्या केली. त्यांचे निधन सुधारणांच्या युगाचा समारोप होते आणि त्यांच्या उत्तराधिकारीच्या काळात अधिक दडपशाहीच्या उपायांचा प्रारंभ झाला.

🕊� "झार अलेक्झांडर दुसरे – एक संपलेले युग"
(Tsar Alexander II – The End of an Era)

🔹 कडव्यात १ – शौर्याचा झेंडा
🛡�

सुधारांचा तो होता राजा,             (राजा = सम्राट, शासक) 
न्यायाचा घेतला त्याने साजा।        (साजा = मार्ग, विचारधारा) 
कौल देऊनी गुलामांना मुक्ती,         (मुक्ती = स्वातंत्र्य) 
जनतेला दिली आशेची शक्ती।         (शक्ती = उमेद, प्रेरणा) 
📘 अर्थ: अलेक्झांडर दुसरे हे झार म्हणून सुधारणावादी होते. त्यांनी दासप्रथेचा अंत केला आणि लोकांमध्ये आशा निर्माण केली.

🔹 कडव्यात २ – शांततेची चाहूल
🌿

संधी दिल्या शेतकऱ्यांना हक्क,      (हक्क = अधिकार) 
शासनात आणला समतेचा ध्वज।         (समतेचा = समानतेचा) 
नव्या वाटा शोधल्या शिक्षणाच्या,     (वाटा = मार्ग) 
रशियाला ओळख दिली बदलाच्या।      (ओळख = प्रतिमा, उलगडा) 
📘 अर्थ: त्यांनी शेतकरी व सामान्य जनतेसाठी कायदे केले, शिक्षणास चालना दिली आणि रशियाला सुधारक दिशा दिली.

🔹 कडव्यात ३ – वाढते विरोधाचे सावट
⚠️

पण साऱ्यांना नव्हती ही साथ,         (साथ = अनुमती, पाठिंबा) 
क्रांतिकारकांनी घेतला रागाचा श्वास।   (रागाचा श्वास = द्वेष भावना) 
राज्यकारभार झाला कठीण,              (कठीण = गुंतागुंतीचा) 
अंधारात घन काळोख दिसे दाटून।        (दाटून = गडद होणे) 
📘 अर्थ: सर्व लोक त्यांच्या सुधारणांनी समाधानी नव्हते. काही कट्टर गट त्यांच्या विरोधात उभे राहिले.

🔹 कडव्यात ४ – हल्ला आणि शेवट
💣

६ मेच्या त्या सकाळी घडले भयानक,     (भयानक = भीषण) 
स्फोट झाला रस्त्यावर अनामिक।       (अनामिक = अज्ञात / गुप्त) 
झार पडला रक्तात माखून,             (माखून = झाकलेला / भरलेला) 
क्रांतीच्या नावे गेला एक शूर साजण।   (साजण = प्रियजन / नेता) 
📘 अर्थ: ६ मे १८८१ रोजी अलेक्झांडर दुसऱ्याची हत्या झाली. एक युग संपले आणि हिंसाचाराचा नवा अध्याय सुरू झाला.

🔹 कडव्यात ५ – संपली सुधारणा
🛑

सुधारणांचा थांबला झरा,              (झरा = प्रवाह) 
पुन्हा उभा राहिला दडपशाहीचा डोंगरा।   (डोंगरा = बोजा / अडथळा) 
उत्तराधिकारीने घेतली सक्तीची वळव,     (वळव = दिशा) 
जनतेवर पुन्हा आली छळाची सळवळ।     (सळवळ = हालअपेष्टा) 
📘 अर्थ: त्यांच्या मृत्यूनंतर पुन्हा दडपशाही वाढली आणि सुधारणा मागे पडल्या.

🔹 कडव्यात ६ – इतिहासाची आठवण
📜

राजा जो देशासाठी लढला,            (लढला = प्रयत्न केला) 
तोच अन्यायाच्या बळी पडला।         (बळी पडला = मारला गेला) 
सत्तेचा खेळ असतो कठीण,             (कठीण = अवघड) 
सत्यासाठीच जळते मनगटातील रेषा नितीन। (रेषा = भाग्यरेषा) 
📘 अर्थ: जे नेता प्रामाणिक होते, त्यांच्याच आयुष्याचा अंत अन्यायाने झाला – ही इतिहासाची शोकांतिका आहे.

🔹 कडव्यात ७ – समारोप व श्रद्धांजली
🙏

वंदन त्या सुधारक राजाला,              (वंदन = नमन / आदर) 
ज्याने नवे युग दिले रशियाला।           (युग = काळ, दिशा) 
त्याच्या बलिदानाची गाथा राहो,         (गाथा = कथा / महिमा) 
इतिहासात सतत तेजाने राहो।          (तेज = प्रकाश, आदर्श) 
📘 अर्थ: अलेक्झांडर दुसऱ्याचे कार्य व बलिदान हे इतिहासात कायम स्मरणात राहील.

🧭 थोडक्यात सारांश (Short Meaning)
झार अलेक्झांडर दुसरे हे एक सुधारक सम्राट होते, ज्यांनी रशियाला नवा मार्ग दाखवला. पण त्यांची हत्या झाल्याने हे परिवर्तन अर्धवट राहिले आणि दडपशाहीचा नवा काळ सुरू झाला.

🔣 प्रतीकं (Symbols & Emojis):

प्रतीक   अर्थ
🛡�   राजा / नेतृत्व
⚠️   धोका व असंतोष
💣   हल्ला व कट
📜   इतिहास
🙏   श्रद्धांजली
🌿   सुधारणा
🖼� चित्रसल्ला (Image Suggestions):
झार अलेक्झांडर II यांचा पोर्ट्रेट

१८८१ मधील रशियाचे चित्रण

बमस्फोटाच्या घटनास्थळाचे स्केच

राजवाडा आणि सुधारणा कायदे
 
--अतुल परब
--दिनांक-06.05.2025-मंगळवार.
===========================================