वैशाख अमावस्येचे महत्त्व - 27 मे 2025, मंगळवार-

[Atul Kaviraje]

वैशाख अमावस्या-

वैशाख अमावस्येचे महत्त्व - 27 मे 2025, मंगळवार
(भक्ती आणि सांस्कृतिक दृष्टिकोनातून सविस्तर  लेख)

परिचय
हिंदू कॅलेंडरनुसार बैशाख अमावस्या हा बैशाख महिन्यातील अमावस्या आहे. या दिवसाचे विशेष धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व आहे. अमावस्या म्हणजे 'पूर्ण अंधार' किंवा 'काळोखी रात्र', जेव्हा चंद्र दिसत नाही. वैशाख अमावस्या वसंत ऋतूचा शेवट आणि उन्हाळ्याची सुरुवात दर्शवते. हा दिवस भक्ती, उपासना आणि आत्मशुद्धीचा दिवस मानला जातो.

वैशाख अमावस्येचे धार्मिक महत्त्व
वैशाख अमावस्येला अनेक धार्मिक विधी, उपवास आणि नैवेद्य दाखवले जातात. या दिवशी पितृदोष दूर करण्यासाठी पितृ तर्पणाचे विशेष महत्त्व आहे. या दिवशी, पूर्वजांच्या आत्म्याच्या शांतीसाठी पुजारी तीर्थयात्रा, हवन आणि पूजा करतात.

भगवान शिव, विष्णू आणि इतर देवतांच्या पूजेचेही विशेष महत्त्व आहे. अमावस्येच्या दिवशी केलेले पुण्य कर्म अनेक पटींनी अधिक फलदायी असते असे म्हटले जाते.

भक्ती आणि आत्मशुद्धी
या दिवशी भक्त आपले मन आणि शरीर शुद्ध करतात. मन शुद्ध करण्यासाठी आणि नकारात्मकता दूर करण्यासाठी संकल्प केला जातो. आत्म्याचे शुद्धीकरण भक्ती आणि ध्यानाद्वारे केले जाते.

उदाहरण:
एका संताने म्हटले होते, "अमावास्याची रात्र निश्चितच अंधारी असते, पण त्यातही प्रकाशाची आशा असते. ज्याप्रमाणे जीवनाच्या अंधारातही आशेचे किरण असतात."
ही भावना आत्मसात करून आपण आपल्या जीवनातून नकारात्मकता काढून टाकू शकतो.

सांस्कृतिक आणि सामाजिक महत्त्व
वैशाख अमावस्या हा अनेक लोक संस्कृतींमध्ये महत्त्वाचा सण आणि विधींचा दिवस आहे. हे कृषीप्रधान समाजात नवीन पिकाचे आगमन देखील दर्शवू शकते. या दिवशी लोकांमध्ये सामाजिक एकता आणि धार्मिक सौहार्दाचा संदेशही पसरतो.

अमावस्येच्या दिवशी करावयाची कामे आणि उपवास
पूर्वजांसाठी तर्पण आणि श्राद्ध विधी.

उपवास आणि ध्यान.

नदी किंवा पवित्र जलस्त्रोत मध्ये स्नान करणे.

धार्मिक ग्रंथांचे वाचन.

भगवान शिव किंवा विष्णूची पूजा.

चिन्हे आणि भावना
प्रतीकाचा अर्थ इमोजी

🌑 अमावस्या, अंधार, मनाची शुद्धी 🌑
🔥 हवन, अग्नी, पवित्रता 🔥
🙏भक्ती, श्रद्धा 🙏
🌊 पवित्र पाणी, स्नान 🌊
🕉� अध्यात्म, देव 🕉�

निष्कर्ष
वैशाख अमावस्या हा केवळ एक धार्मिक सण नाही तर आत्म्याच्या शुद्धीकरणाचा, पूर्वजांबद्दल आदराचा आणि जीवनात नवीन सुरुवात करण्याचा दिवस आहे. या दिवशी भक्ती आणि श्रद्धेने केलेल्या कृती जीवनात सकारात्मकता आणि शांती आणतात.

आपण सर्वांनी या दिवसाचा खरा अर्थ समजून घेतला पाहिजे आणि आपल्या जीवनात आध्यात्मिक आणि सामाजिक समृद्धी आणली पाहिजे.

थोडक्यात सारांश:
बैशाख अमावस्या = बैशाख महिन्यातील अमावस्या

पितृ तर्पणचा खास दिवस

आत्मशुद्धी आणि भक्तीचे महत्त्व

सामाजिक आणि सांस्कृतिक एकात्मता

उपासना, उपवास आणि धार्मिक पाळण्याचा दिवस

🌟 या अमावस्येनिमित्त देव तुम्हा सर्वांना आनंद, शांती आणि समृद्धी देवो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-27.05.2025-मंगळवार. 
===========================================