"सेवेसाठी जन्म – भगत पुरण सिंग"

[Atul Kaviraje]

BIRTH OF BHAGAT PURAN SINGH (1904)-

भगत पुरण सिंग यांचा जन्म (१९०४)-

On June 4, 1904, Bhagat Puran Singh, a great humanitarian and founder of Pingalwara, Amritsar, was born. He was a writer and environmentalist too and was awarded Padma Shri, a prestigious award by the Indian government, which he returned in protest against the Army attack of June 1984.

🙏 दीर्घ मराठी कविता:
"सेवेसाठी जन्म – भगत पुरण सिंग"

📅 ४ जून १९०४ – भगत पुरण सिंग यांचा जन्म
🕊� सेवा | 🌿 पर्यावरण | 🏥 पिंगलवाडा | 🏅 पद्मश्री

✨ कवितेचे वैशिष्ट्य:
७ कडव्या (प्रत्येकी ४ ओळी)

सोपी, रसरशीत व यमकसंपन्न

प्रत्येक पदाचा अर्थ मराठीत

चित्र, प्रतीक व थोडक्यात अर्थासह 🖼�📚🌱

🌄 कडवं १: जन्म व बालपण
पद १:

चार जूनचा दिव्य प्रभात,
📅 ४ जून १९०४ रोजी एक तेजस्वी आत्मा जन्मला

पद २:

पवित्र कार्यासाठी घेतली सुरुवात,
🕊� जीवनाचा प्रारंभ सेवाभावाने झाला

पद ३:

पुरण सिंग नाव ज्याचा गौरव,
👤 त्यांचे नाव 'भगत पुरण सिंग' – सेवेचे प्रतिक

पद ४:

त्याच्या जीवनाचा होता एकच भाव.
❤️ सेवा व करुणा यांचाच त्यांचा धर्म होता

⏳ थोडक्यात अर्थ:
भगत पुरण सिंग यांचा जन्म ४ जून १९०४ रोजी झाला – सेवेसाठी जन्मलेले जीवन.

🏥 कडवं २: पिंगलवाडाची स्थापना
पद १:

अनाथ, रोगी, दुर्बळ सारे,
👵👶 अनाथ, आजारी, दुर्बल व्यक्तींना त्यांनी सांभाळले

पद २:

पिंगलवाडा ठरले जीवनधारे,
🏥 'पिंगलवाडा' ही संस्था त्यांच्या सेवाकार्यातून जन्मली

पद ३:

कोणीच नसे तिथे परका,
🤝 तिथे प्रत्येकजण आपलाच वाटे

पद ४:

माणुसकीचा हाच खरा झरा.
💧❤️ त्यांच्या सेवेतून माणुसकीचा झरा वाहतो

⏳ थोडक्यात अर्थ:
पिंगलवाडा ही भगतजींच्या सेवाभावातून निर्माण झालेली मानवीतेची शाळा होती.

📚 कडवं ३: लेखक आणि विचारवंत
पद १:

पुस्तकातून वाहती त्यांची मते,
📖🖋� त्यांनी समाजप्रबोधन करणारे लेखन केले

पद २:

विचारांनी केला जणू प्रबळ डोळसते,
🧠 सामाजिक अंधश्रद्धांवर त्यांनी प्रहार केला

पद ३:

त्यांच्या लेखणीने गढवले जीवन,
📝 त्यांच्या विचारांनी अनेकांचे जीवन बदलले

पद ४:

वाचनातून मिळे सेवेस प्रेरण.
📚🌟 त्यांचे शब्द हेच सेवेसाठी संदेश ठरले

⏳ थोडक्यात अर्थ:
ते लेखक व विचारवंत होते; त्यांच्या लिखाणाने समाजप्रबोधन घडले.

🌿 कडवं ४: पर्यावरणप्रेम
पद १:

वृक्ष, जल आणि मातीस मान,
🌳💧 प्रकृती आणि निसर्गावर त्यांचा अपार प्रेम

पद २:

संवर्धनाचे दिले ज्ञान,
📢🌱 त्यांनी पर्यावरणाचे महत्त्व पटवून दिले

पद ३:

स्वच्छता, हरित सृष्टीचा आग्रह,
🧹🍃 ते स्वच्छता आणि सेंद्रिय जीवनाचे समर्थक होते

पद ४:

साधेपणातून दिला निसर्गाचा संदेश.
☘️🙌 त्यांच्या साध्या जीवनातून पर्यावरणप्रेम झळकले

⏳ थोडक्यात अर्थ:
भगतजी हे पर्यावरणप्रेमी होते, त्यांनी निसर्ग रक्षणासाठी कार्य केले.

🏅 कडवं ५: सन्मान व पद्मश्री
पद १:

भारत सरकारने दिला गौरव,
🇮🇳🎖� त्यांच्या सेवेसाठी त्यांना पद्मश्री प्रदान झाली

पद २:

सेवेच्या कार्यास दिला नवछाव,
🌟 सरकारने त्यांच्या कार्याला मान्यता दिली

पद ३:

पण जेव्हा अन्याय झाला समोर,
⚔️💔 १९८४ मध्ये अमृतसरवरील लष्करी कारवाईमुळे

पद ४:

सन्मानही परत केला निर्धारासमोर.
🎗�📩 त्यांनी पद्मश्री परत करून निषेध नोंदवला

⏳ थोडक्यात अर्थ:
त्यांना पद्मश्री मिळाली होती, पण अन्यायाच्या विरोधात त्यांनी तो पुरस्कार परत केला.

🕯� कडवं ६: जीवनाचा अंतिम संदेश
पद १:

सेवा हीच खरी पूजा असे,
🙏 सेवेमध्येच त्यांना परमेश्वर दिसे

पद २:

निरपेक्ष भावनेत त्यांचे जगणं बसे,
🕊� ते कोणत्याही अपेक्षा न ठेवता सेवा करत

पद ३:

एकटा चालत राहिला धर्मपथावर,
🚶�♂️⚖️ ते अखंड सेवेसाठी झटत राहिले

पद ४:

कधी न थकता, कधी न वळून पाहता.
💪⏳ कधीही न थकता ते चालत राहिले

⏳ थोडक्यात अर्थ:
त्यांचे संपूर्ण जीवन हे सेवा, साधेपणा आणि निःस्वार्थतेचे प्रतीक होते.

🙏 कडवं ७: श्रद्धांजली व समारोप
पद १:

नमन त्या सेवकाला करुणामय,
🙇�♂️🕊� त्यांच्या अमर सेवेला शतशः नमन

पद २:

सारी मानवता जिच्या ऋणी आहे,
🌍❤️ संपूर्ण मानवजातीसाठी त्यांनी समर्पित जीवन जगले

पद ३:

भविष्य घडवेल त्यांची आठवण,
🪔📖 त्यांचे कार्य पुढच्या पिढ्यांना प्रेरणा देईल

पद ४:

भगत पुरण सिंग – एक तेजस्वी व्रतधारण.
🌟📿 ते एक दीर्घ सेवाव्रताचे तेजस्वी उदाहरण आहेत

⏳ थोडक्यात अर्थ:
भगत पुरण सिंग यांचे जीवन सेवेसाठी समर्पित होते; ते आजही प्रेरणादायी आहेत.

🖼� प्रतीक व चिन्हे:
📅 – दिनांक

🕊� – सेवा व करुणा

🏥 – पिंगलवाडा

🧹 – स्वच्छता

🌿 – पर्यावरण

📝 – लेखन

🏅 – पद्मश्री

🙏 – श्रद्धांजली

--अतुल परब
--दिनांक-04.06.2025-बुधवार.
===========================================