तारीख: ६ जून २०२५, शुक्रवार 📍 स्थळ: रायगड किल्ला, महाराष्ट्र-

[Atul Kaviraje]

शिव राज्याभिषेक सोहळा-किल्ले रायगड-

शिवराज्याभिषेक सोहळा – रायगड किल्ला –

🚩 शिवराज्याभिषेक सोहळा – एक ऐतिहासिक आणि भक्तीपर लेख 🚩
📅 तारीख: ६ जून २०२५, शुक्रवार
📍 स्थळ: रायगड किल्ला, महाराष्ट्र
🗡� विषय: शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक – ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक महत्त्वावर आधारित सविस्तर लेख, चिन्हे, अभिव्यक्ती, चित्रमय चिन्हे आणि उदाहरणांसह.

🏰 प्रस्तावना: शिवराज्याभिषेकचा गौरवशाली क्षण
६ जून १६७४ — तो दिवस होता जेव्हा छत्रपती शिवाजी महाराजांचा रायगड किल्ल्यावर अत्यंत विधी, वैदिक मंत्र आणि उत्साहाने राज्याभिषेक झाला होता.

तो केवळ एका राजाचा सिंहासनावर आरूढ होण्याचा दिवस नव्हता, तर तो होता:

हिंदवी स्वराज्याच्या स्थापनेची सुरुवात.

स्वाभिमान, संस्कृती आणि धर्माची पुनर्स्थापना.

👑 राज्याभिषेकाचे ऐतिहासिक महत्त्व
🔶 मुघल आणि इतर परदेशी आक्रमकांच्या दहशतीत, भारताला स्वदेशी राजवटीची आवश्यकता होती.
🔶 शिवाजी महाराजांनी केवळ युद्धभूमीवर धाडस दाखवले नाही तर धर्म, न्याय आणि लोककल्याणावर आधारित राज्याची कल्पनाही केली.
🔶 राज्याभिषेकाद्वारे त्यांनी हा स्पष्ट संदेश दिला -

"आता जनतेला राजा शोधावा लागणार नाही, राजा स्वतः लोकांमध्ये जन्माला येतो."

🔱 समारंभाची मुख्य वैशिष्ट्ये
📿 वैदिक पद्धतीने जलाभिषेक:

महाराजांना कावेरी, यमुना, सरस्वती, गोदावरी, गंगा यासह सप्त नद्यांच्या पाण्याने अभिषेक करण्यात आला.

🕉� राज्यतिलक:

पंडित गागाभट्ट यांनी त्यांना "क्षत्रिय सूर्यवंशी राजा" म्हणून प्रमाणित केले आणि ते "छत्रपती" झाले.

🎊 सांस्कृतिक कार्यक्रम:

रायगड किल्ला दिवे, बॅनर आणि ढोलकींनी दुमदुमून गेला. भारताच्या कानाकोपऱ्यातून विद्वान, योद्धे आणि साधू उपस्थित होते.

📜 शिवाजी महाराजांचे ब्रीदवाक्य:

"हिंदवी स्वराज्य हेच आमच ध्यानी आहे."

🌿 उदाहरण: स्वराज्य आणि न्यायाची झलक

🗣� इतर राज्यात जमिनीसाठी संघर्ष करणारा एक शेतकरी न्याय मागण्यासाठी रायगड दरबारात आला.

🔔 स्वतः शिवाजी महाराजांनी त्याचे म्हणणे ऐकले आणि त्याची जमीन परत करण्याचा आदेश दिला.

⚖️ या घटनेवरून दिसून येते की राज्याभिषेक हा केवळ रथ, तलवार आणि टिळक नव्हता - तो लोकांची सेवा करण्याची प्रतिज्ञा होती.

🙏 भक्तीपर अर्थ

👑 शिवाजी महाराज हे केवळ एक योद्धा नव्हते, त्यांना भगवान शंकरांचे प्रतिनिधी मानले जात असे.

🕯� त्यांचे राज्य केवळ एक राजेशाही शक्ती नव्हते, तर धर्म, संस्कृती आणि लोककल्याणाचा संगम होता.

"शिवराज्य म्हणजे स्वराज्य, स्वराज्य म्हणजे लोकांचे राज्य."

🪔 प्रतीकांचा आणि चिन्हांचा अर्थ
🔣 प्रतीक 💡 अर्थ

🔱 त्रिशूल धर्म आणि शौर्याचे प्रतीक
📿 माला वैदिक परंपरा, श्रद्धा
🏰 किल्ला स्वावलंबन, सुरक्षा
🕯� दिव्याचा प्रकाश, ज्ञान, स्वातंत्र्य
🐘 हत्ती शौर्य, वैभव आणि शासनाचे प्रतिष्ठेचे प्रतीक
🏹 धनुष्यबाण शक्ती आणि धैर्याचे प्रतीक
🚩 भगवा ध्वज हिंदू स्वराज्य, सनातन संस्कृती
📚 नैतिक विश्लेषण
🔆 शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक हा केवळ इतिहास नाही, तो प्रेरणेचा जिवंत स्रोत आहे.
🔆 त्यांनी सिद्ध केले की -

राजाचे कार्य केवळ शासन नाही, तर सेवा देखील आहे.

धर्म केवळ पूजा नाही तर कर्तव्य देखील आहे.

लोक केवळ प्रजा नाहीत, ते सत्तेचे मूळ आहेत.

🙌 निष्कर्ष: आजचा संदेश

👉 ६ जून आपल्याला आठवण करून देतो की जर संकल्प शुद्ध असेल आणि हेतू दृढ असेल तर इतिहास बदलता येतो.

👉 आजही शिवराज्याचे आदर्श आपल्याला आपल्या जीवनात, कार्यात आणि समाजात सत्य, सेवा आणि संस्कार स्थापित करण्याची प्रेरणा देतात.

🏵� तुम्हा सर्वांना शिवराज्याभिषेक दिनाच्या हार्दिक शुभेच्छा!

🌺 जय भवानी! जय शिवाजी! 🌺
🚩 प्रत्येक घरात शिवराय, प्रत्येक हृदयात स्वराज्य! 🚩

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-06.06.2025-शुक्रवार.
===========================================