🌹 विद्वावती – शौर्यजननीची अखेरची शांत छाया 🌹

[Atul Kaviraje]

DEATH OF BHAGAT SINGH'S MOTHER VIDYAWATI (1975)-

भगतसिंह यांच्या मातोश्रीं विद्वावती यांचे निधन (१९७५)-

खाली एक दीर्घ, रसाळ, अर्थपूर्ण, यमकबद्ध कविता दिली आहे, भगतसिंह यांच्या मातोश्री विद्यावती यांच्या निधनावर आधारित. ही कविता ७ कडव्यांची आहे, प्रत्येक कडव्यात ४ ओळी आहेत. प्रत्येक चरणाचे (पदाचे) मराठीत अर्थही दिले आहेत. यासोबत संबंधित इमोजी व प्रतीकात्मक अर्थदेखील आहेत.

🌹 विद्वावती – शौर्यजननीची अखेरची शांत छाया 🌹

कडवे १: मातृशक्तीचे तेज
पद 1: झुलताना पाळण्यात गाऊन गीते,
👉 तिने लाडिक स्वरात बालगीत गायलं.
पद 2: शौर्य जागविले तिने ममतेच्या रीते,
👉 प्रेमातुनच देशभक्ती जागृत केली.
पद 3: क्रांतीसाठी सुपुत्र दिला, रक्तास अर्पण,
👉 आपला पुत्र देशासाठी दिला.
पद 4: थांबली ती आता, गेले वादळ शांतपण.
👉 ती आता शांत झोपली, संघर्ष थांबला.

🕊� प्रतीक: आईचा शांत अंत, क्रांतीची सुरुवात.

कडवे २: स्मृतींचे सावलीत
पद 1: ओलावलेल्या पदरात स्वप्ने झळकती,
👉 ती अजूनही त्याच्या आठवणीत रमते.
पद 2: पोळलेल्या छातीतील वेदना सळसळती,
👉 दु:ख अजूनही आतल्या आत जळते.
पद 3: फोटोसमोर दीपवत तिचे डोळे,
👉 भगतसिंहच्या चित्राकडे ती निरखते.
पद 4: आयुष्यभर गीते आणि अश्रूंचे ओळे.
👉 आयुष्य दुःखगाथेने ओले होते.

📸 प्रतीक: भगतसिंहचा फोटो, आईची आठवण.

कडवे ३: काळजातली क्रांती
पद 1: तिजकडे पाहता जणू संजीवनी वाटे,
👉 ती होती प्रेरणा, धैर्याची मूर्त.
पद 2: तिच्या नजरेत देशसेवेची भाटे,
👉 त्या डोळ्यांत देशासाठी तळमळ.
पद 3: अश्रू नव्हते कमकुवतपणाचे चिन्ह,
👉 तीची अश्रू होते शक्तीचे प्रतीक.
पद 4: मातृत्व होते जणू रणभूमीचे स्तुत्यं.
👉 तिचं मातृत्व युद्धभूमीप्रमाणे महान होतं.

🔥 प्रतीक: तेजस्वी डोळे, जाज्वल्य ज्वाला.

कडवे ४: शेवटचा श्वास
पद 1: श्वास तिचे थांबले, पण गंध राहिला,
👉 शरीर गेलं, पण स्मृती राहिल्या.
पद 2: तिच्या गाथेचा अजून आवाज वाहिला,
👉 तिच्या कथा अजून ऐकू येतात.
पद 3: मातृभूमीसाठी तिचा देह जरी गेला,
👉 तिचं जीवन देशासाठी होतं.
पद 4: मातृत्व तिचं इतिहासात लिहून ठेवलं गेलं.
👉 तिचं नाव अमर राहिलं आहे.

🌬� प्रतीक: अंतिम श्वास, स्मृतींचा गंध.

कडवे ५: भगताचा बळी
पद 1: भगतसिंह गेला, पण आई उभी राहिली,
👉 पुत्र गेला, पण ती डगमगली नाही.
पद 2: काळजात रक्ताचे ज्वालामुखी वाहिली,
👉 दुःखाच्या लाटांत ती खंबीर राहिली.
पद 3: एकटीने दिवे लावले स्वातंत्र्याच्या वाटे,
👉 स्वातंत्र्यासाठी ती प्रयत्न करत राहिली.
पद 4: अश्रूंनीही तिने दिले ज्वलंत घाटे.
👉 तीच्या अश्रूंनीही प्रेरणा दिली.

🕯� प्रतीक: मेणबत्ती, मातृवेदनेचा दीप.

कडवे ६: विसाव्याची वेळ
पद 1: आता ती झोपली, डोळे मिटलेले,
👉 आता तिचं दुःख संपलं.
पद 2: मनात आठवणींनी फुलपाखरं उडलेले,
👉 तिच्या आठवणी मनात उडत राहतात.
पद 3: स्मशानात फुलांचे वर्षाव झरले,
👉 तिच्या शरीरावर आदरभावनेचे फूल पडले.
पद 4: नंतर आभाळही काही क्षण थरथरले.
👉 संपूर्ण विश्व तिच्या जाण्याने हललं.

⚰️ प्रतीक: समाधी, अंत्यसंस्कार, नीरवता.

कडवे ७: अमर गाथा
पद 1: विद्वावतीचं नाव स्वर्णाक्षरांनी लिहिलं,
👉 इतिहासात तिचं नाव कोरलं गेलं.
पद 2: भगिनींनी तिला "क्रांतीची माता" म्हणावं,
👉 ती आदर्श ठरली प्रत्येक स्त्रीसाठी.
पद 3: मातृत्वाची व्याख्या तीने बदलून टाकली,
👉 तिच्या जीवनानं नवे मापदंड दिले.
पद 4: तिची गाथा भविष्यातही सतत गुणगुणली जाई.
👉 तीची कहाणी सदैव सांगितली जाईल.

🏵� प्रतीक: सुवर्णपदक, गौरव, आदर.

💫 लघु सारांश:
विद्यावती देवी या केवळ भगतसिंह यांच्या माता नव्हत्या, तर त्या स्वतः देशभक्तीचा सजीव स्वरूप होत्या. १९७५ मध्ये त्यांचे निधन झाले, पण त्यांचे जीवन हे प्रेरणेचे धगधगते ज्योत आहे. त्यांच्या दु:खातूनही देशासाठीचे योगदान व प्रेरणा ठळकपणे दिसते.

--अतुल परब
--दिनांक-11.06.2025-बुधवार.
===========================================