"दिल्लीच्या ताजातली सावली"-औरंगजेब दिल्लीमध्ये सम्राट म्हणून घोषित (१६५९)-

[Atul Kaviraje]

AURANGZEB DECLARED EMPEROR IN DELHI (1659)-

औरंगजेब दिल्लीमध्ये सम्राट म्हणून घोषित (१६५९)-

On this day, Aurangzeb declared himself emperor in Delhi, marking a significant moment in Mughal history.

इथे एक दीर्घ, अर्थपूर्ण, सोपी आणि सरळ मराठी कविता दिली आहे — विषय: "औरंगजेब सम्राट म्हणून घोषित (१६५९)". या कवितेत ७ कडवी आहेत, प्रत्येकी ४ ओळी, पदानुसार मराठी अर्थ, यमक आणि काही दृश्य प्रतीक व इमोजींसह.

कविता शीर्षक:
"दिल्लीच्या ताजातली सावली"
(Dilli-chya Tajatli Saavli — The Shadow in Delhi's Crown)

कडवं १:
👑 दिल्लीच्या गादीवर चढला तो, राजा बनून निजाचा।
🔥 शत्रूच्या रक्तात माखलेला, राज्य असे त्याचा।
📜 भावांशी केला संघर्ष, बापाला कैद दिली।
🕌 मुघल ताजात एक काळी, छाया होती जशी।

📝 अर्थ:
औरंगजेब दिल्लीचा सम्राट झाला, पण तो गादीवर पवित्रतेने नव्हे, रक्तपाताने पोहोचला. त्याने बाप शाहजहानला कैद केलं आणि भावांशी सत्ता संघर्ष केला.

कडवं २:
⚔️ दारा शुकोवर चाल केली, रक्त भळभळ वाहिलं।
🩸 भावा-भावात धर्म फाटला, बंध तो कधीच न राहिलं।
🏰 सत्ता हवी त्याला होती, बाकी सारे व्यर्थ।
🎭 राज्याच्या नावावर गाजली, कपटाची ही तऱ्ह।

📝 अर्थ:
औरंगजेबने भावाला दाराशुकोला मारलं. धर्म, बंध ही सारी नाती विसरून सत्ता हवी होती. कपटी खेळीने सत्तेत आला.

कडवं ३:
🕌 इस्लामचा कट्टर होता, मूर्ती फोडीत गेला।
🔥 धर्मासाठी नरसंहार, कित्येकांनी केवळ सहन केला।
📿 सण-उत्सव बंद केले, बंदी केली सुरांवर।
🔒 मनंही झाली बंदिस्त, काळजावर ओझं भरभर।

📝 अर्थ:
औरंगजेबने कट्टर इस्लामी धोरणे राबवली. मंदिरं फोडली, उत्सव बंद केले. लोकांची मने दडपली गेली.

कडवं ४:
🏹 शिवराय उभा ठाकला, अन्यायाविरुद्ध पेटला।
🗡� गनिमी काव्याने झुंज दिली, सिंहगर्जना झाली।
🚩 हिंदवी स्वराज्य स्वप्न झालं, पर्वतीसारखं उजळलं।
🌄 मुघलांच्या सावलीतून, प्रकाश भारतात पसरला।

📝 अर्थ:
औरंगजेबच्या अन्यायाविरुद्ध शिवाजी महाराजांनी झुंज दिली. हिंदवी स्वराज्याचा प्रारंभ झाला आणि मुघल साम्राज्यावर प्रकाश पडू लागला.

कडवं ५:
🏰 दिल्ली होती मूक साक्षी, रक्ताने रंगले अंगण।
🧵 शाही वस्त्रात शिवलेली, वेदनांची एकच कहाणी।
💀 क्रूरतेच्या सिंहासनावर, बसलेला हा राजा।
⛓️ इतिहासात मात्र कैद झालं, त्याचं काळं साजरा।

📝 अर्थ:
दिल्लीच्या राजगादीला ओरखडे बसले. औरंगजेबने गादी मिळवली पण क्रौर्याने, म्हणून त्याचा काळ 'काळा इतिहास' म्हणून ओळखला जातो.

कडवं ६:
🕌 ताजमहालाच्या सावलीत, एक कैदी बाप होता।
🕯� शेवटच्या दिवसात, मुलाच्या आठवणीत रडत होता।
⚰️ औरंगजेबाची समाधी, साधीशा मातीवर उभी।
🕊� शेवटी सम्राटही निघाला, रिकामी ठेवून गादी।

📝 अर्थ:
शाहजहान कैदेत होता. औरंगजेब शेवटी मेला, साध्या मातीच्या थडग्यात गेला. सत्ता कायमस्वरूपी कोणाकडे राहत नाही.

कडवं ७:
📖 इतिहास शिकवतो सदैव, सत्ता म्हणजे नाही देव।
🔁 अन्याय करून आले जे, ते गेलंही त्याच वेगाने।
🌾 जनतेच्या मनात फुलते, सत्याचं एक बियाणं।
🚩 शौर्य, न्याय, आणि प्रेम – हाच खरा राजमाणिक!

📝 अर्थ:
इतिहासातून शिकण्यासारखं म्हणजे अन्यायाने सत्ता घेतली तरी ती टिकत नाही. प्रेम, न्याय आणि शौर्यचं मोल अमूल्य असतं.

🎨 चित्र/प्रतीक वापरले:
👑 सम्राटपद

🕌 मुघल संस्कृति

🔥 युद्ध आणि विनाश

🗡� शिवरायांची झुंज

🚩 स्वराज्याचा झेंडा

⛓️ बंदी आणि कैद

🌄 आशेचा प्रकाश

📖 इतिहासाची शिकवण

--अतुल परब
--दिनांक-15.06.2025-रविवार.
===========================================