गुरु अर्जुन देव यांचे शहिदी (१६०६)-"शांततेचा दीप गेले विझून"

[Atul Kaviraje]

MARTYRDOM OF GURU ARJAN DEV (1606)-

गुरु अर्जुन देव यांचे शहिदी (१६०६)-

On this day, Guru Arjan Dev, the fifth Sikh Guru, was martyred after being tortured by the Mughal Emperor Jahangir. He is remembered for compiling the Adi Granth, the holy scripture of Sikhism.

ही कविता "गुरु अर्जुन देव यांची शहिदी (१६०६)" या ऐतिहासिक आणि भक्तिभावपूर्ण प्रसंगावर आधारित आहे. सात कडव्यांची ही दीर्घ कविता आहे — प्रत्येक कडव्यात ४ चरणे आहेत, त्याला पद दिलेले आहे, आणि प्रत्येक पदाचा सोपा, सुंदर मराठी अर्थ दिला आहे. भक्तिभाव, समर्पण, आणि त्यागभाव या सगळ्यांचा संगम या कवितेत आहे.

🕊� कविता शीर्षक: "शांततेचा दीप गेले विझून"

(Guru Arjan Dev ji यांना आदरांजली)

पद १ : आदिशक्तीचा अवतार
🌼
सत्यधर्माचा दीप उजळला,
ज्ञानज्योती तो अखंड जळला,
गुरुबाणीचा गंध दरवळला,
अमृतवाणी मधुर बरसला... 🌟

अर्थ – गुरु अर्जुन देव यांनी सत्यधर्म आणि ज्ञानाचा दीप प्रज्वलित केला. त्यांची वाणी म्हणजे अमृतासारखी होती.

पद २ : भक्तिभावाचा सागर
🌊
सजविला 'आदि ग्रंथ' ज्या हातांनी,
नामस्मरणाचे जप त्या ओठांनी,
हरिजपाची लागली आर्त गाणी,
शांतीच्या वाटेवर चालती पायांनी... 🕉�

अर्थ – गुरुजींनी आदि ग्रंथ तयार केला, त्यांची वाणी हरिनामात रंगलेली होती आणि त्यांची चाल म्हणजे शांतीचा मार्ग होता.

पद ३ : अधर्माचा अंधार
🔥
जाहांगिरी क्रोधाने पेटला,
धर्मसत्ता तो न समजला,
निर्दोष गुरुशरीर जळला,
कौल सत्याचा तरी न वळला... ⚖️

अर्थ – मुघल सम्राट जहाँगीरच्या क्रूरतेमुळे गुरु अर्जुन देवांना यातना सहन कराव्या लागल्या, पण त्यांनी कधीही सत्याचा मार्ग सोडला नाही.

पद ४ : शांततेचा संदेश
🕊�
उकळत्या पाण्यात बसविला,
शांत चेहरा, न घाबरविला,
रामनाम तो ओठांनी गात,
दग्ध शरीरा प्रभुला अर्पित... 🙏

अर्थ – उकळत्या पाण्यात असूनही गुरुजींच्या चेहऱ्यावर शांतता होती. ते शेवटपर्यंत प्रभुनाम गात राहिले.

पद ५ : भक्तांचा आक्रोश
💔
दिशा हंबरल्या आकाशात,
सिंह पुकारले हृदयात,
"हे अन्याय थांबवा आता",
सुरु झाली नवी चळवळ जागता... ⚔️

अर्थ – गुरुजींच्या शहिदीने सगळा समाज हलला. लोकांनी अन्यायाविरुद्ध आवाज उठवायला सुरुवात केली.

पद ६ : त्याग अमर झाला
🌺
रक्ताचे थेंब जे पडले,
धर्मबीज तेव्हा रुजले,
गुरु ते गेले चिरंतन झाले,
आत्मतेज त्यागी अमर ठरले... 🔥

अर्थ – गुरु अर्जुन देवांचा त्याग व्यर्थ गेला नाही. तो धर्माच्या वाटेवर एक दीप झाला.

पद ७ : नमन अनंता
🌸
आजही आठवतो तो दिवस,
जिथे शांतीला मिळाला शिरस,
गुरु अर्जुन, तू आहेस प्रकाश,
तुझ्या पायांशी आमचा नमस... 🙇�♂️

अर्थ – आजही त्यांचा त्याग आणि शांतीचा संदेश स्मरणात आहे. आम्ही त्यांना आदरपूर्वक नमन करतो.

🪔 चित्रात्मक चिन्हे / Emojis संदर्भासाठी:
🕊� शांती

🔥 त्याग

🌼 भक्ती

⚖️ न्याय-अन्याय

🙇�♂️ नमन

⚔️ जागृती

🌟 प्रकाश

🙏 लघु सारांश :
गुरु अर्जुन देव हे शांती, भक्ती आणि त्यागाचे मूर्तिमंत प्रतीक होते. त्यांच्या शहिदीने केवळ इतिहास घडवला नाही, तर आत्म्यांना जागवणारी एक अमर प्रेरणा दिली.

--अतुल परब
--दिनांक-16.06.2025-सोमवार.
===========================================