🏹 रामाभिषेक आणि जनकल्याणासाठी श्रीरामांचा दृष्टिकोन-

[Atul Kaviraje]

श्री रामाच्या राज्याभिषेक आणि त्याचे लोककल्याणकारी दृष्टिकोन-
(रामाचा राज्याभिषेक आणि सार्वजनिक कल्याणाचे त्यांचे दृष्टिकोन)
(Rama's Coronation and His Vision for Public Welfare)

🏹 रामाभिषेक आणि जनकल्याणासाठी श्रीरामांचा दृष्टिकोन-
(Rama's Coronation and His Vision for Public Welfare)

🪷 🔶 प्रस्तावना:
भगवान श्रीरामांचा राज्याभिषेक हा केवळ एका राजाचा ताज परिधान करणे नव्हते,
तर तो धर्म, न्याय, करुणा आणि लोकसेवेचा जिवंत प्रतीक बनला।

🌼 श्रीरामांचे जीवन म्हणजे त्याग, मर्यादा आणि सेवेचे मूर्त स्वरूप।
त्यांचे राज्य – रामराज्य – हे भारतीय जनमानसातील आदर्श राज्यपद्धतीचे प्रतीक आहे।

👑 १. राज्याभिषेक: प्रतीक्षा, परीक्षा आणि पराक्रमाची फलश्रुती
रामांचा राज्याभिषेक हा अनेक वर्षांच्या तपश्चर्येचा, त्यागाचा आणि धर्मपालनाचा परिपाक होता।

📌 प्रसंग:
भरत जेव्हा वनात जाऊन श्रीरामांना राज्य स्वीकारण्याची विनंती करतात,
तेव्हा राम म्हणतात:
"पित्याची आज्ञा आणि धर्मपालन हाच माझा खरा राज्याभिषेक आहे।"

🕊� रामांसाठी राज्य म्हणजे सत्ता नव्हे, ती एक जबाबदारी होती।

👑 राज्याभिषेकाच्या वेळी राम म्हणाले:
"मी राजा नाही, सेवक आहे। माझी प्रजा हीच माझी खरी ताकद आहे।"

🌿 २. रामराज्याचे स्वरूप: जनकल्याणाचे पाच स्तंभ
रामराज्य हे कोणत्याही शोषणाचा आधार नव्हतं,
तर ते सेवा, परोपकार आणि न्यायाचा एक आदर्श होता।

🌟 रामराज्याचे ५ मूलस्तंभ:
🏛� १. न्याय आणि धर्माधिष्ठित राज्य
रामांनी निर्णय घेताना न्यायाला सर्वोच्च मान दिला।
सीता त्याग असो की शंबूक वध — त्यांनी राजधर्माला वैयक्तिक भावनांपेक्षा वरचं स्थान दिलं।

📘 राम म्हणाले:
"राजा म्हणून माझं व्यक्तिगत आयुष्य, जनतेच्या विश्वासाशी जोडलेलं आहे।"

🌾 २. सामाजिक समता आणि लोककल्याण
रामराज्यात कोणीही उपाशी नव्हतं,
कोणीही दुःखी नव्हतं।
🕊� "प्रजेचं सुख हाच माझा धर्म आहे" — हेच रामांचं व्रत होतं।

🎯 नीती:

समान संधी सर्वांना

न्याय्य करप्रणाली

किसान, ब्राह्मण, कामगार – सर्वांची भागीदारी

🩺 ३. आरोग्य, शिक्षण आणि सुरक्षेचा विकास
श्रीरामांनी विहिरी, रस्ते, औषधालये, विद्यालये इत्यादींची निर्मिती केली।
लोकसेवा हे राज्यकर्त्याचं आद्यकर्तव्य आहे, हे त्यांनी कृतीतून दाखवलं।

🌸 ४. स्त्री सन्मान आणि प्रतिष्ठा
रामांनी नारीच्या सन्मानाला महत्व दिलं।
सीता त्यागाचा निर्णय कटू असला तरी समाजात स्त्रीचं पावित्र्य आणि प्रतिष्ठा टिकवण्यासाठी त्यांनी तो स्वीकारला।

🪷 स्त्री ही रामराज्याची आत्मा होती।

🛡� ५. धार्मिक सहिष्णुता आणि आत्मिक उन्नती
रामांनी कधीही कुणाला धर्मावरून वेगळं केलं नाही।
निषादराज, शबरी, वानर – सर्वांना त्यांनी समान प्रेम दिलं।

📿 "जो मला प्रेमाने शरण येतो, तोच माझा आहे।"

📖 ३. प्रेरणादायक प्रसंग – रामांचा सेवाभाव
🌳 वनवास संपल्यानंतर अयोध्येत परतल्यावर,
रामांनी सर्वात आधी प्रजेच्या गरजा आणि दुःख जाणून घेतले।
ते म्हणाले:
🗨� "प्रजा ही माझ्या डोळ्यांसारखी आहे, आणि मी तिचा सेवक आहे। जी गोष्ट तिला दुखावते, ती मला स्वीकारार्ह नाही।"

👣 रामांचा राज्याभिषेक हा त्यांच्या अहंकाराचा नाही,
तर सेवाभावाचा उद्घोष होता।

🧘�♂️ ४. आजच्या काळासाठी रामांचा दृष्टिकोन का महत्त्वाचा आहे?
जेव्हा सत्तेत भ्रष्टाचार आणि स्वार्थ आहे,
जेव्हा न्याय विकला जातो आणि जनसेवा हरवते,
तेव्हा रामांची शिकवण —
"प्रजेच्या सुखातच माझं सुख आहे" —
ही प्रकाशाची दिशा बनते। 🌟

🕊� रामराज्य ही कल्पना नाही, ती एक योग्य प्रशासनाची सजीव संकल्पना आहे।

🔚 निष्कर्ष:
रामांचा राज्याभिषेक हा नेतृत्वाचा सर्वोच्च आदर्श आहे।
🪔 रामांनी दाखवलं की:

खरा राजा तोच, जो स्वतः मागे राहतो

आणि प्रजेला पुढे नेतो।

🌼 रामराज्य हा केवळ सोहळा नव्हता,
तो धर्म, सेवा आणि समर्पणाचा युगारंभ होता।

🕉� समारोप वाक्य:
"रामराज्य हे स्वप्न नव्हे,
ते प्रत्येक हृदयात जन्म घेणारं एक सत्य आहे —
जिथं नीती, प्रेम आणि सेवा यांचं राज्य असतं।" 🌸👑🌿

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-18.06.2025-बुधवार.
===========================================