🏰 कुतुब-उद-दीन ऐबक यांनी दिल्ली सुलतानत स्थापली – २५ जून १२०६-

[Atul Kaviraje]

DELHI SULTANATE ESTABLISHED BY QUTB UD-DIN AIBAK (1206)-

कुतुब-उद-दीन ऐबक यांनी दिल्ली सुलतानत स्थापली (१२०६)-

On June 25, 1206, Qutb ud-Din Aibak established the Delhi Sultanate, marking the beginning of Muslim rule in India. This dynasty, known as the Mamluk or Slave Dynasty, ruled for over three centuries.

🏰 कुतुब-उद-दीन ऐबक यांनी दिल्ली सुलतानत स्थापली – २५ जून १२०६
(Establishment of Delhi Sultanate by Qutb-ud-din Aibak)
📅 २५ जून, १२०६ | 📍 दिल्ली | 🏴 गुलाम वंशाची सुरुवात

🔰 १. प्रस्तावना (परिचय)
भारतीय उपखंडाच्या इतिहासात २५ जून १२०६ हा एक टप्पा ठरला – मुस्लीम राजवटीची अधिकृत सुरुवात झाली.
या दिवशी कुतुब-उद-दीन ऐबक याने दिल्ली सुलतानत स्थापली आणि गुलाम वंशाचा (Mamluk Dynasty) प्रारंभ झाला.

➡️ ही घटना केवळ दिल्लीपुरती मर्यादित नव्हती, तर भारताच्या राजकीय, सांस्कृतिक आणि धार्मिक इतिहासात परिवर्तन घडवणारी ठरली.
📜🕌🗡�🗺�

🧔�♂️ २. कुतुब-उद-दीन ऐबक यांचा परिचय (Parichay)
📍 जन्म: तुर्कस्तानात (आजच्या अफगाणिस्तान/उझबेकिस्तान भागात), गुलाम म्हणून विकला गेला

🗡� मोहम्मद घोरी यांचा विश्वासू सेनापती आणि गुलाम

📜 १२०६ मध्ये मोहम्मद घोरीच्या मृत्यूनंतर, कुतुब-उद-दीनने स्वतःला दिल्लीचा सुलतान घोषित केलं

🕌 दिल्ली सुलतानत स्थापन करून भारतीय उपखंडात मुस्लीम सत्तेचा पाया रचला

🛕📖👑

🧭 ३. ऐतिहासिक पार्श्वभूमी व सुलतानत स्थापन (Historical Context)
घटना   विवरण
मोहम्मद घोरीचा मृत्यू   १२०६, घोरी साम्राज्याचा शेवट सुरू झाला
भारतातील सत्ता हस्तांतरण   कुतुब-उद-दीन ऐबकने दिल्ली केंद्र बनवले
स्वतंत्र सत्तेची घोषणा   २५ जून १२०६ रोजी दिल्ली सुलतानतची स्थापना

💠 दिल्ली सुलतानत म्हणजे पाच प्रमुख मुस्लीम राजवंशांची मालिका (1206 – 1526)

🗺�📍📜

🏰 ४. कुतुब-उद-दीनचे कार्य व योगदान (Contributions)
✅ १) गुलाम वंशाची स्थापना
पहिला मुस्लीम सुलतान जो पूर्वी गुलाम होता

"गुलाम वंश" (Mamluk Dynasty) याचा प्रारंभ

✅ २) स्थापत्य व संस्कृती
कुतुबमिनार ची निर्मिती – आजही दिल्लीचा अभिमान

इस्लामी स्थापत्यकलेचा प्रारंभ भारतात

मस्जिद, मदरसा, आणि दरबारी प्रणाली यांची सुरुवात

✅ ३) राजकीय स्थैर्य
उत्तर भारतात आपले वर्चस्व प्रस्थापित

हिंदू राज्यकर्त्यांविरुद्ध लढाया करून सत्ता मजबूत केली

🏛�🕌📜

🧠 ५. मुख्य मुद्दे व विश्लेषण (Mukhya Mudde & Vishleshan)
मुद्दा   विश्लेषण
गुलाम राजवटीची सुरुवात   पहिला गुलाम, स्वतः सुलतान बनला
दिल्ली सुलतानतचा प्रारंभ   ३२७ वर्षांची मुस्लीम सत्ता (1206–1526)
स्थापत्यकला   कुतुबमिनार, इस्लामी कला भारतात रुजली
सत्तेचा धर्माधारित बदल   हिंदू राजवटींपासून मुस्लीम राजवटीकडे संक्रमण

🏹📖🧱

📘 ६. उदाहरणे व संदर्भ (Udaharan va Sandarbh)
✅ कुतुबमिनार
स्थापत्य सौंदर्याचा उत्तम नमुना

दिल्लीच्या स्थापत्यपरंपरेची सुरुवात
🗼

✅ कुतुब-उद-दीनचे मरण
पोलो खेळताना अपघातात मरण पावला (1210)

त्यानंतर त्याचा जावई इल्तुतमिश सत्तेवर

🏇💀

🪔 ७. निष्कर्ष (Nishkarsh)
२५ जून १२०६ ही तारीख केवळ दिल्ली सुलतानतच्या स्थापनेसाठी नव्हे, तर मुस्लीम राजवटीच्या दीर्घ परंपरेच्या प्रारंभासाठी महत्त्वाची आहे.
कुतुब-उद-दीनने एक नवीन राजकीय, धार्मिक व सांस्कृतिक प्रवाह सुरू केला.

➡️ हिंदू-मुस्लीम सहजीवनाचा प्रारंभ याच युगात झाला – संघर्षही, पण संस्कृतींचे एकत्रित प्रवाहही.

📜⚖️🌐

🙏 ८. समारोप (Samaropa)
भारताच्या इतिहासातील या पर्वाने राज्यशास्त्र, कला, आणि धर्मराजकारणात महत्त्वाचे वळण दिले.
आजही दिल्लीतील इमारती, वाडे, किल्ले आणि भिंती त्या काळाचे साक्षीदार आहेत.

"इतिहासाच्या पायाभूत घटनांमधूनच आपले वर्तमान उभे राहते."

🕌📘🎯

🖼� प्रतीके व त्यांचा अर्थ (Pictures, Symbols & Emoji Meaning)
प्रतीक / Emoji   अर्थ
🗓�   ऐतिहासिक दिनांक
🏯   दिल्ली सुलतानत
🗡�   युद्ध व सत्ता
📜   ऐतिहासिक दस्तऐवज
🕌   इस्लामी स्थापत्य
🧱   कुतुबमिनार व वास्तुशास्त्र

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-25.06.2025-बुधवार.
===========================================