२५ जून १९७५-🛑📜 कविता शीर्षक: “मौन काळाचा अध्याय”

[Atul Kaviraje]

EMERGENCY DECLARED IN INDIA (1975)-

भारतामध्ये आपत्काल घोषित (१९७५)-

On June 25, 1975, President Fakhruddin Ali Ahmed declared a state of emergency across India on the advice of Prime Minister Indira Gandhi. This period lasted until March 21, 1977, and is considered a controversial chapter in Indian history.

खाली २५ जून १९७५ रोजी भारतात घोषित करण्यात आलेल्या आपत्काल (Emergency) या ऐतिहासिक व वादग्रस्त घटनेवर आधारित एक दीर्घ, अर्थपूर्ण, यमकबद्ध, सोपी मराठी कविता सादर केली आहे.

🛑📜 कविता शीर्षक: "मौन काळाचा अध्याय"

(Emergency Declared in India – 1975)

📌 रचना वैशिष्ट्ये:

✍️ ७ कडवी, प्रत्येकी ४ ओळी

📘 प्रत्येक पदाचा मराठी अर्थ

🛑📅⚖️ इमोजी आणि चित्रमय प्रतीक

🇮🇳 ऐतिहासिक, राजकीय व आत्मपरीक्षणपर

📅 कडवं १: काळोख्या रात्रीची सुरुवात
पंचवीस जून, रात्री उशिरा, घोषित झाला काळ,
लोकशाहीच्या भूमीत, दाटला शांततेचा जाळ।
राष्ट्रपतीच्या सहीने, आले नियम कठोर,
स्वातंत्र्य हरपले, बंद झाली लोकांची शोर।

🔹 अर्थ:
२५ जून १९७५ रोजी राष्ट्रपतींच्या आदेशाने संपूर्ण देशात आपत्काल लागू करण्यात आला.
🔸 Emojis: 🛑📜⚖️🌑

👩�⚖️ कडवं २: इंदिरा गांधींचा निर्णय
इंदिराजींनी घेतला निर्णय, सत्तेची होती भीती,
न्यायालयाच्या निकालाने, आली अनिश्चितता निती।
आदेश गेला राष्ट्रपतींकडे, सही झाली एका रात्री,
शब्द नसले तरी नोंद झाली – लोकशाही झाली त्रासती।

🔹 अर्थ:
इंदिरा गांधींवर न्यायालयीन निर्णयामुळे दबाव वाढल्याने त्यांनी आपत्काल लावण्याचा सल्ला दिला.
🔸 Emojis: 👩�⚖️✒️📩⚠️

🔒 कडवं ३: बंदी आणि भयाचं शासन
छापून आले नवे नियम, भाषणावरही घातली टाच,
छापखाने थांबले, आवाज गेला शांत, लावला जणू कुलूपचाच।
विचार, मत, आंदोलन सारे, झाले एका रात्री गप्प,
जनतेचं स्वातंत्र्य गेलं, आणि झालं वायफळ लप्प।

🔹 अर्थ:
आपत्काल काळात भाषण, वृत्तपत्रे आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर कठोर निर्बंध आले.
🔸 Emojis: 📰🔒🤐🚫

🧑�🤝�🧑 कडवं ४: विरोधकांचा आवाज थांबवला
नेते गेले तुरुंगात, निषेध झाला गुन्हा,
लोकांचा हुंकार दबवला, उरला ना कुणाचा न्हवा।
जयप्रकाश, अटलबिहारी, होते काळाच्या साक्षी,
त्यांनी गमावली मोकळी हवा, पण वाढवली भविष्याची शाश्वती।

🔹 अर्थ:
आपत्कालात अनेक विरोधी पक्षनेते अटक झाले, परंतु त्यांनी देशासाठी बलिदान दिले.
🔸 Emojis: 🧑�⚖️⛓️🚔🗣�

⚖️ कडवं ५: कायदे आणि जबाबदारी
कायद्यांचे लवचिक रूप, सत्ता झाली बेधुंद,
संविधानात आले बदल, आणि लोकशाही झाली जखमी जखमद।
संविधान हे केवळ ग्रंथ नाही, तर जनतेचं कवच,
ते फाटल्यावर उरतो फक्त इतिहासात एक तपशिलाचा ध्वज।

🔹 अर्थ:
कायद्यांमध्ये बदल करून आपत्काल टिकवण्यात आला, लोकशाहीवर मोठा आघात झाला.
🔸 Emojis: 📖⚖️🩹🧱

🕯� कडवं ६: शेवटी उगवला प्रकाश
मार्च एकोणीस-सात-सत्तर, संपला तो अंधार,
नव्या निवडणुकीत जनतेनं दिला सत्तेला खरा इशार।
लोकशाहीचा विजय झाला, आणि लोकांनी सावरली आशा,
भारत पुन्हा उठला, लोकांच्या मताने बनवायला नवा प्रकाश।

🔹 अर्थ:
आपत्काल २१ मार्च १९७७ रोजी संपला, आणि निवडणुकांमध्ये जनता पार्टीने विजय मिळवला.
🔸 Emojis: 🕯�📆🗳�🌞

🇮🇳 कडवं ७: एक शिकवण आपल्यासाठी
शिकवण आहे ती काळाची – स्वातंत्र्य सहज मिळत नाही,
ते जपावं लागतं काळजीने, हेच इतिहास सांगत जाई।
२५ जून नोंदलेलं आहे, एक इशारा म्हणून उरलेलं,
लोकशाही जपा, स्वातंत्र्य सांभाळा – हेच पिढ्यानं उचललेलं।

🔹 अर्थ:
आपत्काल आपल्याला शिकवतो की स्वातंत्र्य टिकवण्यासाठी जनतेला सदैव जागरूक राहावं लागतं.
🔸 Emojis: 🇮🇳📚🛡�🧠

🧾 थोडक्यात सारांश:
२५ जून १९७५, भारतात आपत्काल जाहीर झाला.
हा काळ लोकशाहीसाठी कठीण होता – भाषणस्वातंत्र्य, वृत्तपत्रं, आंदोलने सगळं बंद.
पण जनतेच्या जागृतीमुळे १९७७ मध्ये पुन्हा लोकशाहीची पुनर्स्थापना झाली.
हा इतिहासाचा काळोखा अध्याय आजही स्मरण आणि शिकवण म्हणून जपला जातो.

📘 इमोजी अर्थसारणी:
इमोजी   अर्थ
🛑   आपत्काल / Emergency
📅   ऐतिहासिक दिनांक
🔒   निर्बंध / बंदी
⚖️   कायदा व संविधान
🗳�   निवडणूक / मताधिकार
🕯�   अंधकाराचा शेवट
🇮🇳   भारत / लोकशाही

--अतुल परब
--दिनांक-25.06.2025-बुधवार.
===========================================