🌼 कान्हाची खोडी 🌼

[Atul Kaviraje]

🌼 कान्हाची खोडी 🌼

१.
"खोड" काढुनी, कुठे लपलासी,
नाव तुझे सांगते यशोदेसी.
"गौळण" गोकुळची अनुरागें वदली,
"कान्हाने" माझी "खोडीच" काढली.

अर्थ: हे कान्हा, खोड्या करून तू कुठे लपून बसला आहेस? मी तुझे नाव यशोदेला सांगते! गोकुळची एक गौळण प्रेमाने म्हणाली की, कान्हाने माझी खोडीच काढली आहे.
भाव: यात गौळणीचा कृष्णाबद्दलचा लाडिक राग आणि प्रेम व्यक्त होते, जिथे खोड्या काढणे हा त्यांच्यातील निरागस प्रेमाचा भाग आहे.

२.
यमुना तीरी वाजवी बासरी,
मोहून टाकी जीवाणू सारी.
"दह्याची हंडी" फोडी लबाडा,
आई यशोदे, त्याला तू आवरा.

अर्थ: यमुना नदीच्या तीरावर तो बासरी वाजवतो आणि सर्व जीवांना मोहित करतो. तो लबाड (मस्तीखोर) दह्याची हंडी फोडतो, आई यशोदे, तू त्याला आवर.
भाव: कृष्णाची बासरी आणि त्याच्या खोड्यांचे वर्णन, जिथे बासरी त्याचा मोहकपणा तर हंडी फोडणे त्याचा खेळकर स्वभाव दाखवते.

३.
"लोणी" चोरुनी खातो गुपचूप,
"गोपी" पाहत्या त्याला दुरूनच.
"चोचले" त्याचे कितीतरी न्यारे,
मन मोहून घेती लाडके सारे.

अर्थ: तो लोणी चोरून गुपचूप खातो, आणि गोपी त्याला दुरूनच पाहतात. त्याचे नखरे कितीतरी निराळे आहेत, जे सर्वांचे मन मोहित करतात.
भाव: कृष्णाची लोणी चोरण्याची खोड आणि गोपींचा त्याच्यावरील निरागस स्नेह यात दिसतो.

४.
"कालिंदीच्या" पाण्यात खेळतो,
"सख्यां" सोबत धिंगाणा करतो.
"वस्त्रे" चोरुनी झाडावरी ठेवी,
"कान्हा" हसतो, गोपी लाजवी.

अर्थ: तो कालिंदी (यमुना) नदीच्या पाण्यात खेळतो, आपल्या मित्रांसोबत मस्ती करतो. तो वस्त्रे चोरून झाडावर ठेवतो, आणि कान्हा हसतो, ज्यामुळे गोपी लाजतात.
भाव: कृष्णाची वस्त्रहरणाची प्रसिद्ध खोड, जी त्याच्या बाललीलांचा आणि खेळकर स्वभावाचा अविभाज्य भाग आहे.

५.
फुलांनी सजवी "मोरपीस" डोई,
पाहुनी त्याला मन तृप्त होई.
"राधा" संगे खेळे रासलीला,
"खोडी" त्याची मनाला आवडे त्याला.

अर्थ: फुलांनी सजवलेले मोरपीस तो डोक्यावर लावतो, त्याला पाहून मन तृप्त होते. राधासोबत रासलीला खेळतो, त्याची खोडी मनाला आवडते.
भाव: कृष्णाचे सौंदर्य आणि रासलीला, जिथे त्याच्या खोड्या देखील प्रेमाचाच एक भाग आहेत.

६.
"अंगाई" गाऊनी यशोदा झोपवी,
तरीही "बाळा" खोड्यांनी छेडवी.
"आई" म्हणून हाका मारी तो,
"प्रेमाने" आई त्याला जवळ घेतो.

अर्थ: यशोदा अंगाई गाऊन त्याला झोपवते, तरीही तो बाळा खोड्यांनी छेडतो. 'आई' म्हणून तो हाका मारतो, आणि आई त्याला प्रेमाने जवळ घेते.
भाव: आई यशोदा आणि कृष्णाचे निखळ नाते, जिथे खोड्या असूनही आईचे प्रेम कधी कमी होत नाही.

७.
असा हा "कान्हा" सर्वांचा लाडका,
"गोकुळचा" राजा, नटखट बाळका.
"खोडी" जरी काढी, तरीही प्यारा,
"भक्तीने" स्मरता देई तो सहारा.

अर्थ: असा हा कान्हा सर्वांचा लाडका आहे, गोकुळचा राजा, खोडकर बाळ. खोड्या काढल्या तरी तो प्यारा आहे, भक्तीने त्याचे स्मरण करताच तो आधार देतो.
भाव: कृष्णाच्या खोड्यांमधील गोडवा आणि त्याची भक्तांवरील कृपा यावर जोर दिला आहे.

🌅 प्रतीके आणि इमोजी (Symbols & Emojis):

👶 कान्हा (Kanha): लहान कृष्ण, निरागसपणा आणि खोडकरपणा.

🌳 गोकुळ (Gokul): निसर्गाची शांतता आणि कृष्णाच्या लीलांचे ठिकाण.

🧈 लोणी (Butter): कृष्णाची आवडती वस्तू आणि त्याच्या चोरीच्या खोड्या.

🎶 बासरी (Flute): कृष्णाचे संगीत आणि मोहकता.

💃 गोपी (Gopis): कृष्णावरील प्रेम आणि भक्तीचे प्रतीक.

🌸 मोरपीस (Peacock Feather): कृष्णाचे सौंदर्य आणि मुकुट.

💖 प्रेम (Love): कृष्णाच्या खोड्यांमधील आणि भक्तांच्या मनातील प्रेम.

🙏 भक्ती (Devotion): कृष्णाप्रती असलेली श्रद्धा आणि समर्पण.

😊 आनंद (Joy): कृष्णाच्या लीलांनी मिळणारा आनंद.

🧾 इमोजी सारांश (Emoji Summary):

ही कविता 👶 कान्हाच्या 🌳 गोकुळमधील 🎶 बासरी आणि 🧈 लोणीच्या 💖 प्रेमाने भरलेल्या खोड्यांचे वर्णन करते. गोपींच्या 💃 हास्यातून आणि 🌸 मोरपीसाच्या सौंदर्यातून त्याचा 👶 नटखट स्वभाव दिसतो. शेवटी, तो 💖 प्रेम आणि 🙏 भक्तीने सर्वांना 😊 आनंद देतो.

--अतुल परब
--दिनांक-29.06.2025-रविवार.
===========================================