आरोग्य सेवांमध्ये सुधारणा: टेलिमेडिसिनद्वारे दुर्गम भागांपर्यंत पोहोचणार आरोग्य-

[Atul Kaviraje]

आरोग्य सेवांमध्ये सुधारणा: टेलिमेडिसिनद्वारे दुर्गम भागांपर्यंत पोहोचणार आरोग्य सेवा

01.07.2025 - मंगळवार

अतिरिक्त माहिती आणि मुख्य मुद्दे (मराठी):

नवभारत टाइम्सच्या 1 जुलै 2025 च्या वृत्तानुसार, केंद्र सरकारने दुर्गम आणि ग्रामीण भागांमध्ये आरोग्य सेवांची पोहोच वाढवण्यासाठी टेलिमेडिसिनला एक प्रमुख माध्यम बनवण्यावर भर दिला आहे. या उपक्रमाचा उद्देश भौगोलिक अडथळे दूर करून अशा लोकांपर्यंतही विशेषज्ञ वैद्यकीय सल्ला पोहोचवणे आहे, जिथे डॉक्टर आणि आरोग्य सुविधांची कमतरता आहे.

या पावलाचे मुख्य मुद्दे खालीलप्रमाणे आहेत:

विस्तारित टेलिमेडिसिन नेटवर्क: 'ई-संजीवनी' सारख्या राष्ट्रीय टेलिमेडिसिन प्लॅटफॉर्मचा देशभरात विस्तार केला जाईल. यामध्ये प्राथमिक आरोग्य केंद्रे (PHCs) आणि सामुदायिक आरोग्य केंद्रे (CHCs) यांना हब आणि स्पोक मॉडेलवर मोठ्या रुग्णालयांशी आणि विशेषज्ञ डॉक्टरांशी जोडले जाईल.

डिजिटल पायाभूत सुविधांचे बळकटीकरण: दुर्गम भागांमध्येही उच्च गतीची इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी सुनिश्चित केली जाईल. यासाठी ऑप्टिकल फायबर नेटवर्क टाकणे आणि सॅटेलाइट कम्युनिकेशनसारख्या तंत्रज्ञानाचा वापर केला जाईल.

आरोग्य कर्मचाऱ्यांचे प्रशिक्षण: स्थानिक आशा (ASHA) कार्यकर्त्या आणि एएनएम (ANM) यांसारख्या फ्रंटलाइन आरोग्य कर्मचाऱ्यांना टेलिमेडिसिन किट आणि ॲप वापरण्याचे प्रशिक्षण दिले जाईल. ते रुग्णांची प्राथमिक तपासणी करण्यात आणि त्यांना व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे डॉक्टरांशी जोडण्यात मदत करतील.

विशेषज्ञ सल्लागार उपलब्ध: टेलिमेडिसिनद्वारे ग्रामीण भागातील रुग्ण आता शहरांमध्ये उपलब्ध असलेल्या विशेषज्ञ डॉक्टरांकडून (उदा. हृदयरोग विशेषज्ञ, बालरोग विशेषज्ञ, स्त्रीरोग विशेषज्ञ) ऑनलाइन सल्ला घेऊ शकतील, ज्यामुळे त्यांना लांबच्या प्रवासापासून आणि खर्चापासून मुक्ती मिळेल.

नियमित आरोग्य देखरेख: दुर्गम भागातील जुनाट आजारांनी (उदा. मधुमेह, उच्च रक्तदाब) ग्रस्त रुग्णांची नियमित देखरेख आणि फॉलो-अप टेलिमेडिसिनद्वारे शक्य होईल, ज्यामुळे त्यांच्या आरोग्यात सुधारणा होईल.

मोबाईल क्लिनिक आणि व्हॅन: काही क्षेत्रांमध्ये, टेलिमेडिसिनने सुसज्ज मोबाईल क्लिनिक व्हॅन देखील चालवल्या जातील, ज्या घरोघरी जाऊन मूलभूत तपासणी आणि सल्लामसलत सुविधा प्रदान करतील.

हा उपक्रम ग्रामीण भारतातील आरोग्य सेवा वितरणात क्रांती घडवेल, ज्यामुळे सर्व नागरिकांना वेळेवर आणि दर्जेदार आरोग्य सेवा मिळू शकतील, ते कुठेही राहत असले तरी.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-02.07.2025-बुधवार.
===========================================