५ जुलै १९३० – दांडी यात्रेनंतर गांधीजींचे साबरमती आश्रमात परत येणे-

[Atul Kaviraje]

ON 5TH JULY 1930, GANDHI RETURNED TO SABARMATI ASHRAM AFTER BREAKING SALT LAW IN DANDI MARCH.-

५ जुलै १९३० रोजी गांधीजी दांडी यात्रेनंतर मिठाचा कायदा तोडून परत साबरमती आश्रमात परतले.-

खाली ५ जुलै १९३० रोजी महात्मा गांधींच्या दांडी यात्रेनंतर मिठाचा कायदा तोडल्यावर साबरमती आश्रमात परत येण्याच्या ऐतिहासिक घटनेवर आधारित मराठी निबंध / लेख सादर आहे.

५ जुलै १९३० – दांडी यात्रेनंतर गांधीजींचे साबरमती आश्रमात परत येणे
(Gandhi's return to Sabarmati Ashram after breaking the Salt Law in Dandi March)

📜 परिचय:
५ जुलै १९३० हा दिवस भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याच्या इतिहासात अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो.
महात्मा गांधी यांनी ब्रिटिशांच्या 'मिठाचा कायदा' (Salt Law) तोडण्याचा निर्णय घेत दांडी मार्गे चालत केलेली दांडी यात्रा (Salt Satyagraha) संपूर्ण देशासाठी प्रेरणास्थान ठरली.
ही यात्रा पूर्ण करून त्यांनी साबरमती आश्रमात परत येऊन पुढील स्वातंत्र्य चळवळीचा संकल्प अधिक बळकट केला.

🔎 संदर्भ व ऐतिहासिक पार्श्वभूमी:
१९३० मध्ये ब्रिटिशांनी भारतात मिठावर कर लावला होता, ज्यामुळे सर्वसामान्य जनतेला मिठा मिळवणे कठीण झाले.

गांधीजींनी या अन्यायाला विरोध म्हणून 'मिठाचा कर' नाकारून साबरमती आश्रमातून दांडीकडे चालत जाण्याचा निश्चय केला.

१२ मार्च १९३० रोजी दांडी यात्रेची सुरुवात झाली आणि ६०० किलोमीटरची ही यात्रा लाखो लोकांच्या मनाला भिडणारी ठरली.

५ एप्रिल १९३० रोजी गांधीजींनी दांडीवर समुद्राकडून मिठा काढून ब्रिटिश कायदा मोडला.

अनेक लोकांनी या सत्याग्रहात भाग घेतला, ज्यामुळे आंदोलनाला देशभरात गती मिळाली.

🗓� ५ जुलै १९३०:
दांडी यात्रेनंतर गांधीजी ५ जुलै १९३० रोजी साबरमती आश्रमात परतले.

हे परत येणे स्वातंत्र्य चळवळीतील नवा टप्पा सुरू होण्याचे चिन्ह होते.

आश्रमात परत येऊन त्यांनी आंदोलनाचे पुढील धोरण ठरवले आणि लोकांना संघटित केले.

त्याचा प्रभाव संपूर्ण भारतावर पडला आणि स्वराज्याची आशा अधिक दृढ झाली.

🏆 मुख्य मुद्दे:
मिठाचा कायदा तोडणे: ब्रिटिशांच्या अन्यायाला प्रतिकार करण्यासाठी एक सामूहिक आणि शांततामय आंदोलन.

दांडी यात्रा: सशक्त नेतृत्वाखालील एक महत्त्वपूर्ण सत्याग्रहाचा भाग.

आश्रमात परत येणे: पुढील चळवळीसाठी योजना आखणे आणि जनतेला प्रोत्साहित करणे.

देशभरातील प्रभाव: या घटनेने देशभरात ब्रिटिश विरोधी भावना वाढवल्या.

शांतता आणि अहिंसा: गांधीजींच्या अहिंसात्मक लढ्याचे प्रतीक.

⚖️ विश्लेषण:

मुद्दा   परिणाम / विश्लेषण
मिठाचा कायदा तोडणे   ब्रिटिशांच्या कर प्रणालीचा प्रतिकार, जनतेत बळकटता वाढली.
दांडी यात्रा   देशभरातील लोकांनी सत्याग्रहात सहभाग घेतला.
साबरमती आश्रमात परत येणे   पुढील चळवळीच्या तयारीसाठी महत्त्वाचा टप्पा.
अहिंसा व सत्याग्रह   गांधीजींच्या नेतृत्वाखाली अहिंसात्मक लढा यशस्वी झाला.

📚 मराठी उदाहरण व संदर्भ:
"५ जुलै १९३० रोजी गांधीजी साबरमती आश्रमात परतले, तेव्हा त्यांनी सर्व भारतीयांना सांगितले की, 'मिठाच्या अन्यायाविरुद्ध लढा अजूनही पूर्ण झाला नाही; हा लढा आपण शांततेने आणि संयमाने चालवणार आहोत.'"
"ही घटना भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याचा नवीन अध्याय सुरू करणारी ठरली."

🌟 चित्रे आणि इमोजी:

🙏 – गांधीजींचा आदर आणि नेतृत्व

🧂 – मिठाचा कायदा व सत्याग्रह

🚶�♂️ – दांडी यात्रा (पायी चालणे)

🇮🇳 – भारतीय स्वातंत्र्याचा प्रतीक

🕊� – अहिंसा आणि शांतता

🏡 – साबरमती आश्रम

✅ निष्कर्ष:
५ जुलै १९३० रोजी गांधीजींचे साबरमती आश्रमात परत येणे म्हणजे स्वातंत्र्यलढ्याचा एक महत्त्वाचा टप्पा होता.
मिठाचा कायदा तोडल्यामुळे आणि सत्याग्रह चालविल्यामुळे भारताच्या स्वातंत्र्यसैनिकांमध्ये बळकट आत्मविश्वास निर्माण झाला.
ही घटना भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याला आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मान्यता मिळवून दिली आणि लोकशाहीचे महत्त्व अधोरेखित केले.

🏁 समारोप:
"गांधीजींची दांडी यात्रा आणि मिठाचा कायदा तोडणे हे केवळ कायद्याचा भंग नव्हे, तर भारतीय जनतेचा अन्यायाविरुद्ध आवाज होता."
५ जुलै १९३० रोजी आश्रमात परत आल्यावर त्यांनी देशवासीयांना पुढील संघर्षासाठी तयार केले आणि स्वराज्याच्या स्वप्नाला एक नवा आयाम दिला.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-05.07.2025-शनिवार.
===========================================