विश्व सहकारिता दिवस - आंतरराष्ट्रीय सहकारिता दिवस - शनिवार - ५ जुलै २०२५-🤝 🌍

[Atul Kaviraje]

जागतिक सहकार दिन-आंतरराष्ट्रीय सहकारी दिन-शनिवार-५ जुलै २०२५

प्रयत्नांना एकत्रित करून, हे सामूहिक उपक्रम शक्ती वाढवतात, सामुदायिक बंध वाढवतात आणि सामायिक समृद्धीसाठी शाश्वत प्रयत्न करतात.

विश्व सहकारिता दिवस - आंतरराष्ट्रीय सहकारिता दिवस - शनिवार - ५ जुलै २०२५

प्रयत्नांना एकत्र जोडून, या सामूहिक गतिविधी सामर्थ्य निर्माण करतात, सामुदायिक बंध मजबूत करतात आणि सामायिक समृद्धीसाठी एक स्थायी प्रयत्न करतात.

५ जुलै २०२५ - शनिवार: विश्व सहकारिता दिवस - एकत्र येऊन प्रगतीकडे 🤝🌍
आज, ५ जुलै २०२५, शनिवार, हा दिवस संपूर्ण जगात विश्व सहकारिता दिवस (International Day of Cooperatives) म्हणून साजरा केला जात आहे. हा दिवस दरवर्षी जुलै महिन्याच्या पहिल्या शनिवारी सहकारिता चळवळ आणि तिने समाजाच्या विकासात दिलेल्या योगदानाला स्वीकारण्यासाठी आणि त्याचे उत्सव साजरा करण्यासाठी समर्पित आहे. "सहकारिता" म्हणजे "मिळून काम करणे". हे तत्त्व व्यक्तींना आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक गरजा आणि आकांक्षा पूर्ण करण्यासाठी स्वेच्छेने एकत्र येण्यास प्रेरित करते. हा दिवस आपल्याला शिकवतो की कसे एकत्रित होऊन आपण एक चांगले, अधिक समावेशक आणि न्यायपूर्ण जग निर्माण करू शकतो.

विश्व सहकारिता दिवसच्या महत्त्वाचे १० प्रमुख मुद्दे:
सहकार्य आणि एकजुटीचा उत्सव: विश्व सहकारिता दिवस सहकार्य, एकजूटता आणि परस्पर मदतीच्या महत्त्वावर भर देतो. हे लोकांना त्यांचे सामायिक ध्येय प्राप्त करण्यासाठी एकत्र काम करण्यास प्रोत्साहित करते.

उदाहरण: कृषी सहकारी संस्था शेतकऱ्यांना चांगले बियाणे, उपकरणे आणि बाजारपेठेत प्रवेश प्रदान करतात, ज्यामुळे त्यांचे उत्पन्न वाढते.

संयुक्त राष्ट्राद्वारे मान्यता: हा दिवस संयुक्त राष्ट्रांनी (United Nations) मान्यता दिलेला आहे आणि जगभरातील सहकारिता चळवळीची भूमिका अधोरेखित करतो.

उदाहरण: संयुक्त राष्ट्र विविध ठराव आणि उपक्रमांद्वारे सहकारितेच्या तत्त्वांना प्रोत्साहन देते.

आर्थिक विकासात योगदान: सहकारी संस्था अनेकदा अशा क्षेत्रांमध्ये आर्थिक विकासाला प्रोत्साहन देतात जिथे पारंपरिक व्यवसाय मॉडेल प्रभावी नसतात. त्या रोजगाराच्या संधी निर्माण करतात आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थांना मजबूत करतात.

उदाहरण: भारतातील अमूलसारख्या दुग्ध सहकारी संस्थांनी लाखो शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक स्थिरता सुनिश्चित केली आहे.

सामाजिक न्याय आणि समानता: सहकारिता मॉडेल लोकशाही तत्त्वांवर आधारित आहे, जिथे प्रत्येक सदस्याला एक मत देण्याचा अधिकार असतो, त्यांची गुंतवणूक कितीही असो. हे सामाजिक न्याय आणि समानतेला प्रोत्साहन देते.

उदाहरण: ग्राहक सहकारी संस्था सदस्यांना वाजवी किमतीत दर्जेदार उत्पादने उपलब्ध करून देतात, मध्यस्थांना दूर करतात.

पर्यावरण संरक्षण: अनेक सहकारी संस्था स्थिर विकास आणि पर्यावरण संरक्षणासाठी वचनबद्ध आहेत. त्या पर्यावरणपूरक पद्धती अवलंबतात आणि जागरूकता पसरवतात.

उदाहरण: ऊर्जा सहकारी संस्था सौर ऊर्जा प्रकल्पांसारख्या नूतनीकरणीय ऊर्जा प्रकल्पांमध्ये गुंतवणूक करतात.

दारिद्र्य निर्मूलनात भूमिका: सहकारी संस्था गरीब आणि दुर्बळ समुदायांना सक्षम करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. त्या त्यांना संसाधनांपर्यंत पोहोचण्यासाठी, शिक्षण आणि कौशल्य विकासाच्या संधी प्रदान करतात.

उदाहरण: स्वयं सहायता गट (Self-Help Groups) महिलांना लहान व्यवसायांद्वारे आर्थिकदृष्ट्या स्वतंत्र होण्यास मदत करतात.

शिक्षण आणि प्रशिक्षण: सहकारी संस्था अनेकदा त्यांच्या सदस्यांसाठी आणि व्यापक समुदायासाठी शिक्षण आणि प्रशिक्षण कार्यक्रम चालवतात. हे ज्ञान आणि कौशल्यांच्या प्रसारास मदत करते.

उदाहरण: क्रेडिट युनियन त्यांच्या सदस्यांना आर्थिक साक्षरता प्रदान करतात.

आरोग्य आणि कल्याण: आरोग्य सहकारी संस्था सदस्यांना परवडणाऱ्या आणि दर्जेदार आरोग्य सेवा प्रदान करतात, विशेषतः ग्रामीण आणि दुर्गम भागांमध्ये.

उदाहरण: आरोग्य सेवा सहकारी संस्था प्राथमिक आरोग्य सेवा दवाखाने आणि फार्मसी चालवतात.

लोकशाही सहभाग: सहकारी संस्था आपल्या सदस्यांना निर्णय प्रक्रियेत थेट सहभागी होण्याची संधी देतात. हे लोकशाही सहभाग आणि नागरिक सहभागाला प्रोत्साहन देते.

उदाहरण: सहकारी गृहनिर्माण संस्था आपल्या सदस्यांना त्यांच्या राहणीमानाचे वातावरण आणि धोरणे ठरवण्यास सक्षम करतात.

स्थिर भविष्याचे निर्माण: सहकारिता एक स्थिर आणि लवचिक भविष्य घडविण्यात महत्त्वाचे योगदान देते. हे एक असे मॉडेल आहे जे आर्थिक लाभासोबतच सामाजिक आणि पर्यावरणीय जबाबदाऱ्यांचाही विचार करते.

उदाहरण: संयुक्त राष्ट्रांच्या शाश्वत विकास ध्येये (SDGs) साध्य करण्यात सहकारी संस्था महत्त्वाचे भागीदार आहेत.

दृश्य आणि इमोजी:
या लेखासोबत तुम्ही खालील चित्रे, प्रतीके आणि इमोजी वापरू शकता:

चित्र/प्रतीक:

जोडलेले हात (सहकार्याचे प्रतीक) 🤝

जगाचा नकाशा 🌍

हिरवी पाने (पर्यावरणाचे प्रतीक) 🍃

लोकांचा समूह (एकता) 👨�👩�👧�👦

धनाचे प्रतीक (आर्थिक विकास) 💰

वाढणारे रोपटे (स्थिर विकास) 🌱

इमोजी:

🤝 🌍 🌱 💰 👨�👩�👧�👦 ✨ 🌿 📊 🕊�

इमोजी सारांश:
आज, ५ जुलै २०२५, शनिवार, रोजी विश्व सहकारिता दिवस 🤝 साजरा केला जात आहे. हा एकजूटता 👨�👩�👧�👦, आर्थिक विकास 💰 आणि सामाजिक न्यायाचे ✨ प्रतीक आहे. सहकारी संस्था स्थिर भविष्य 🌱 आणि शांतीसाठी 🕊� काम करतात.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-05.07.2025-शनिवार.
===========================================