देवशयनी आषाढी एकादशी: पंढरपूर यात्रेचे महत्त्व आणि भक्तिभाव 🌙🛕✨

[Atul Kaviraje]

देवशयनी आषाढी एकादशी-पंढरपूर यात्रा-

देवशयनी आषाढी एकादशी: पंढरपूर यात्रेचे महत्त्व आणि भक्तिभाव 🌙🛕✨

६ जुलै २०२५, शनिवार रोजी देवशयनी आषाढी एकादशी आहे. हा दिवस हिंदू धर्मात अत्यंत पवित्र आणि महत्त्वाचा मानला जातो. या दिवसापासून चातुर्मासाची सुरुवात होते, जेव्हा भगवान विष्णू क्षीरसागरात चार महिन्यांसाठी योगनिद्रेत जातात. महाराष्ट्रात हा दिवस विशेषतः पंढरपूर यात्रेसाठी (वारीसाठी) ओळखला जातो, जिथे लाखो भक्त भगवान विठ्ठलाच्या दर्शनासाठी पायी चालत पंढरपूरला पोहोचतात.

देवशयनी आषाढी एकादशीचे महत्त्व (१० प्रमुख मुद्दे)

चातुर्मासाचा आरंभ:
हा दिवस चातुर्मासाचा पहिला दिवस असतो, जो आषाढ शुक्ल एकादशीपासून सुरू होऊन कार्तिक शुक्ल एकादशी (देवोत्थान एकादशी) पर्यंत चालतो. या चार महिन्यांमध्ये विवाह इत्यादी शुभ कार्य वर्जित मानली जातात. 🧘�♂️

भगवान विष्णूंची योगनिद्रा:
या दिवशी भगवान विष्णू चार महिन्यांसाठी झोपतात, म्हणूनच या एकादशीला "देवशयनी" एकादशी म्हणतात, अशी मान्यता आहे. या काळात ब्रह्मांडाचे संचालन भगवान शिव आणि इतर देवता करतात. 😴🌌

धार्मिक अनुष्ठान:
भक्त या दिवशी व्रत ठेवतात, भगवान विष्णूंची पूजा-अर्चा करतात आणि भजन-कीर्तन करतात. दान-पुण्याचेही विशेष महत्त्व असते. 🙏🌸

पंढरपूर वारीचे केंद्र:
महाराष्ट्रामध्ये आषाढी एकादशीचे सर्वात मोठे आकर्षण म्हणजे पंढरपूरची वार्षिक वारी. लाखो वारकरी (भक्त) विविध पालख्यांसोबत शेकडो किलोमीटरची पायी यात्रा करून पंढरपूरला पोहोचतात. 🚶�♂️👣

विठ्ठल-रुक्मिणीचे दर्शन:
पंढरपूरमध्ये भगवान विठ्ठल (भगवान कृष्णाचे एक रूप) आणि देवी रुक्मिणीच्या दर्शनासाठी भक्त मोठ्या संख्येने जमतात. हा महाराष्ट्रातील सर्वात मोठा धार्मिक आणि सांस्कृतिक उत्सव आहे. 🕉�💖

भक्ती आणि समर्पणाचे प्रतीक:
ही यात्रा भक्तांच्या अटूट श्रद्धा, भक्ती आणि समर्पणाचे प्रतीक आहे. कडक ऊन, पाऊस आणि थकवा असूनही भक्त "जय जय राम कृष्ण हरी" चा जयघोष करत पुढे जातात. 🌧�🌞🗣�

संतांची परंपरा:
पंढरपूर वारीची परंपरा अनेक शतके जुनी आहे आणि ती महाराष्ट्रातील महान संत जसे की ज्ञानेश्वर, तुकाराम, नामदेव, एकनाथ इत्यादींशी संबंधित आहे. या संतांनी भक्ती चळवळ घराघरापर्यंत पोहोचवली. 🎶📖

सामाजिक समरसता:
वारी ही केवळ एक धार्मिक यात्रा नाही, तर ती सामाजिक समरसता आणि समानतेचेही प्रतीक आहे. यामध्ये सर्व जाती, धर्म आणि वर्गाचे लोक एकत्र मिळून चालतात. 🤗🤝

आध्यात्मिक शुद्धी:
या एकादशीचे व्रत केल्याने आणि पंढरपूर यात्रेत सहभागी झाल्याने भक्तांना आध्यात्मिक शुद्धी आणि मोक्षप्राप्ती होते, अशी मान्यता आहे. ✨🕊�

पर्यावरण चेतना:
अनेक वारकरी पर्यावरण संरक्षणाचा संदेशही देतात आणि यात्रेदरम्यान स्वच्छतेची काळजी घेतात, जो या परंपरेचा एक महत्त्वाचा पैलू आहे. 🌳💧

देवशयनी आषाढी एकादशीचा हा पावन सण आपल्याला देवाप्रती आपली श्रद्धा दृढ करण्याची आणि समाजात सलोखा राखण्याची प्रेरणा देतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-06.07.2025-रविवार.
===========================================