आषाढ पौर्णिमा-गुरु पौर्णिमा-🌕🙏

[Atul Kaviraje]

आषाढ पौर्णिमा-गुरु पौर्णिमा-

आषाढ पौर्णिमा - गुरुपौर्णिमा: महत्त्व आणि भक्तिभावाचे सखोल विवेचन 🌕🙏

आज, १० जुलै २०२५, गुरुवार, आषाढ पौर्णिमेचा पवित्र दिवस आहे, जो गुरुपौर्णिमा म्हणूनही साजरा केला जातो. हा दिवस गुरूंप्रति कृतज्ञता व्यक्त करण्याची आणि त्यांच्याप्रती समर्पण भाव दाखवण्याची एक सुवर्णसंधी आहे. भारतीय संस्कृतीत गुरूंना ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश यांच्या समान मानले गेले आहे, कारण ते अज्ञानाच्या अंधारातून बाहेर काढून ज्ञानाच्या प्रकाशाकडे घेऊन जातात. हा लेख गुरुपौर्णिमेचे महत्त्व, त्यामागील संकल्पना आणि या पवित्र दिवसाशी संबंधित भावना सविस्तरपणे स्पष्ट करेल.

गुरुपौर्णिमेचे महत्त्व आणि उदाहरणांसह विवेचन
गुरुपौर्णिमेचा सण महर्षी वेद व्यासजींच्या जयंतीच्या रूपातही साजरा केला जातो, ज्यांना हिंदू धर्मातील महान गुरूंपैकी एक मानले जाते. त्यांनी वेदांचे संकलन केले, महाभारताची रचना केली आणि पुराणे लिपिबद्ध केली. हा दिवस आपल्याला आठवण करून देतो की आपल्या जीवनात गुरूंचे स्थान किती महत्त्वाचे आहे.

येथे गुरुपौर्णिमेचे महत्त्व १० प्रमुख मुद्द्यांमध्ये स्पष्ट केले आहे:

१. गुरूचा अर्थ आणि स्थान:
'गुरू' हा शब्द 'गु' (अंधार) आणि 'रु' (प्रकाश) या शब्दांपासून बनलेला आहे, ज्याचा अर्थ आहे अंधारातून प्रकाशाकडे घेऊन जाणारा. गुरू आपल्या जीवनात मार्गदर्शक, शिक्षक आणि प्रेरणास्रोत असतात. ते केवळ आपल्याला पुस्तकी ज्ञान देत नाहीत, तर जीवन जगण्याची कलाही शिकवतात. 💡

२. व्यास पौर्णिमा म्हणून:
हा दिवस महर्षी वेद व्यासजींच्या जयंतीच्या रूपातही साजरा केला जातो. वेदांना व्यवस्थित करण्यात आणि ज्ञान लोकांपर्यंत पोहोचवण्यात त्यांचे योगदान अतुलनीय आहे. म्हणूनच, त्यांना आदिगुरु म्हणून पूजले जाते. 📚

३. आध्यात्मिक आणि शैक्षणिक महत्त्व:
गुरुपौर्णिमेचे महत्त्व केवळ आध्यात्मिक क्षेत्रापुरते मर्यादित नाही, तर ते शिक्षणाच्या क्षेत्रातही महत्त्वाचे आहे. विद्यार्थी आपल्या शिक्षकांचा आदर करतात आणि त्यांच्याकडून आशीर्वाद प्राप्त करतात, जेणेकरून ते आपली ध्येये साध्य करू शकतील. 🎓

४. समर्पण आणि कृतज्ञतेचा भाव:
हा दिवस आपल्याला आपल्या गुरूंप्रति समर्पण आणि कृतज्ञता व्यक्त करण्याची संधी देतो. त्यांनी आपल्याला योग्य मार्ग दाखवला आणि आपले जीवन सार्थक केले यासाठी आपण त्यांचे आभार मानतो. 🙏

५. गुरु-शिष्य परंपरा:
गुरुपौर्णिमा भारतीय संस्कृतीच्या प्राचीन गुरु-शिष्य परंपरेचे प्रतीक आहे. ही परंपरा आपल्याला शिकवते की गुरूविना ज्ञान अपूर्ण आहे आणि शिष्याचे कर्तव्य आहे की त्याने गुरूंचा आदर करावा आणि त्यांनी दाखवलेल्या मार्गावर चालावे. 🧘�♂️

६. आत्म-चिंतनाची संधी:
हा दिवस आपल्याला आत्म-चिंतन करण्याची आणि आपण आपल्या गुरूंकडून काय शिकलो आहोत आणि ते ज्ञान आपण आपल्या जीवनात कसे लागू करत आहोत, याचा विचार करण्याची संधी देतो. 🤔

७. सकारात्मक ऊर्जेचा संचार:
गुरुपौर्णिमेच्या दिवशी गुरूंचा आशीर्वाद प्राप्त केल्याने आपल्यामध्ये सकारात्मक ऊर्जेचा संचार होतो. हे आपल्याला नवीन आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी आणि जीवनात पुढे जाण्यासाठी प्रेरित करते. ✨

८. उदाहरण:

अर्जुन आणि द्रोणाचार्य: महाभारतात गुरु द्रोणाचार्यांनी अर्जुनाला सर्वश्रेष्ठ धनुर्धर बनवले. गुरुपौर्णिमा या गुरु-शिष्य नातेसंबंधाचा आदर करते. 🏹

एकलव्य: एक लव्याने द्रोणाचार्यांना आपला गुरु मानून त्यांची मातीची प्रतिमा बनवून स्वतःच धनुर्विद्येचा अभ्यास केला आणि निपुणता प्राप्त केली. हे गुरूंप्रति त्यांचे अद्वितीय समर्पण दर्शवते. 💖

९. संकल्पाचा दिवस:
या दिवशी अनेक लोक आपले आध्यात्मिक किंवा शैक्षणिक गुरूकडून नवीन संकल्प घेतात आणि ते पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करतात. हा व्यक्तिगत विकास आणि आत्म-सुधारणेचा दिवस आहे. 🌱

१०. सामाजिक सलोखा:
गुरुपौर्णिमा समाजात गुरूंप्रति आदर आणि सलोख्याचे वातावरण निर्माण करते. हे आपल्याला आठवण करून देते की ज्ञान आणि नैतिकतेचा प्रसार करणारे सर्व गुरु पूजनीय आहेत. 🤗

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.07.2025-शुक्रवार.
===========================================