नागपूरमधील पहिली महापालिकेची वाचनालय जनतेसाठी खुले झाले – १३ जुलै १९१२-

[Atul Kaviraje]

FIRST MUNICIPAL LIBRARY IN NAGPUR OPENED TO PUBLIC – 13TH JULY 1912-

नागपूरमधील पहिली महापालिकेची वाचनालय जनतेसाठी खुले झाले – १३ जुलै १९१२-

नागपूर सार्वजनिक वाचनालयाला १३ जुलै १९१२ रोजी १२३ वर्षे पूर्ण होतील! 📚📖🎉
नागपूरमध्ये पहिले सार्वजनिक वाचनालय १३ जुलै १९१२ रोजी जनतेसाठी खुले झाले, या घटनेला येत्या १३ जुलै २०२५ रोजी १२३ वर्षे पूर्ण होतील. या ऐतिहासिक क्षणाचे स्मरण करणारी एक दीर्घ कविता खालीलप्रमाणे:

ज्ञानज्योतीचा दिवा 🕯�

१. 🌇 नागपुरात एक नवा सूर्य उगवला,
ज्ञानाचा प्रकाश घेऊन तो प्रगटला.
तेरा जुलै, एकोणीसशे बारा साल,
वाचनालयाने लावला नवा सूर ताल.

(अर्थ: नागपूर शहरात १३ जुलै १९१२ रोजी ज्ञानरूपी सूर्याचा उदय झाला, जेव्हा पहिले सार्वजनिक वाचनालय सुरू झाले.)

२. 📖 पुस्तकांची पाने होती ज्ञानाची कवाडे,
उघडली ती, मिटली सारी अंधाराची दारे.
लहान-थोर सारे येऊ लागले धावत,
मनसोक्त ज्ञानाचे मोती वेचू लागले हासत.

(अर्थ: वाचनालयातील पुस्तके ही ज्ञानाची दारे होती, जी उघडताच अज्ञानाचा अंधार दूर झाला. लहान-मोठे सर्वजण आनंदाने ज्ञान ग्रहण करू लागले.)

३. 💡 दिव्याखाली बसून कितीतरी अभ्यासले,
विचारांचे नवे पंख येथेच फुटले.
स्पर्धा परीक्षा असो वा साधे वाचन,
वाचनालय बनले होते सर्वांचे जीवन.

(अर्थ: या वाचनालयात बसून अनेकांनी अभ्यास केला आणि त्यांच्या विचारांना नवी दिशा मिळाली. स्पर्धा परीक्षा देणारे असोत वा सामान्य वाचक, हे वाचनालय सर्वांसाठी जीवनाचा अविभाज्य भाग बनले.)

४. 🧠 विचारवंत येथे विचारांची देवाणघेवाण करत,
नव्या कल्पनांचे बीज येथेच रुजवत.
समाजसुधारक, कवी आणि लेखक,
या ज्ञान मंदिरातूनच झाले ते अनेक.

(अर्थ: या ठिकाणी अनेक विचारवंतांनी विचारांची देवाणघेवाण केली आणि नवीन कल्पनांना जन्म दिला. अनेक समाजसुधारक, कवी आणि लेखक याच ज्ञानमंदिरातून घडले.)

५. 🕰� शतकाहून अधिक काळ लोटला आता,
पण वाचनालयाची ती ज्योत अजून तेवते.
ज्ञानदानाचे कार्य अविरत चालूच आहे,
पिढ्यानपिढ्या ते आपले महत्त्व सांगत राहे.

(अर्थ: शंभर वर्षांहून अधिक काळ लोटला असला तरी, वाचनालयाची ज्ञानज्योत आजही तेवत आहे. ते अविरतपणे ज्ञानदानाचे कार्य करत आहे आणि पिढ्यानपिढ्या त्याचे महत्त्व कायम राहणार आहे.)

६. 🏛� ही इमारत केवळ विटा-मातीची नाही,
तिच्यात सामावले आहेत लाखो स्वप्नांचे थाई.
पुस्तकांचे मित्र येथे आजही भेटतात,
नव्या ज्ञानाच्या शोधात ते रमून जातात.

(अर्थ: ही वाचनालयाची इमारत केवळ दगड-मातीची नाही, तर त्यात लाखो लोकांची स्वप्ने आणि आकांक्षा सामावल्या आहेत. आजही इथे पुस्तकांचे चाहते भेटतात आणि नवीन ज्ञानाच्या शोधात रमून जातात.)

७. 🙏 नागपूरच्या इतिहासातील हा एक महत्त्वाचा क्षण,
ज्ञानवृक्षाचे हे असे सुंदर उपवन.
सलाम या वाचनालयाला, सलाम या ज्ञानाला,
तेराव्या जुलैला शतशः नमन या दिनाला!

(अर्थ: नागपूरच्या इतिहासातील हा एक महत्त्वाचा क्षण आहे. हे वाचनालय म्हणजे ज्ञानाचे सुंदर उपवन आहे. या वाचनालयाला आणि ज्ञानाला सलाम, तसेच १३ जुलैच्या या ऐतिहासिक दिनाला शतशः नमन.)

सारंश (Emoji Saransh): 📅 १३ जुलै १९१२ - नागपूरमध्ये पहिले सार्वजनिक वाचनालय सुरू झाले 📚. ते ज्ञानाचे केंद्र बनले 💡, जिथे पिढ्यानपिढ्या लोकांनी शिक्षण घेतले 🧠 आणि आपले जीवन समृद्ध केले 🌱. आज १३ जुलै २०२५ रोजी त्याला १२३ वर्षे पूर्ण होत आहेत 🎉
 
--अतुल परब
--दिनांक-13.07.2025-रविवार.
===========================================