सर तुकोजीराव होळकर चतुर्थ यांनी महिलांसाठी शिष्यवृत्ती निधी जाहीर केला – १४ जुलै

[Atul Kaviraje]

SIR TUKOJIRAO HOLKAR IV ANNOUNCED WOMEN'S SCHOLARSHIP FUND – 14TH JULY 1923-

सर तुकोजीराव होळकर चतुर्थ यांनी महिलांसाठी शिष्यवृत्ती निधी जाहीर केला – १४ जुलै १९२३-

महिला शिष्यवृत्ती निधीची घोषणा (१४ जुलै १९२३) 🎓 empowering_women 👑
१४ जुलै १९२३ रोजी सर तुकोजीराव होळकर चौथे यांनी महिलांसाठी शिष्यवृत्ती निधी जाहीर केला. या ऐतिहासिक आणि दूरदृष्टीच्या घटनेचे स्मरण करणारी एक दीर्घ कविता खालीलप्रमाणे:

ज्ञानज्योती स्त्रियांसाठी 🕯�📚

१. 🌇 इंदूरच्या राजघराण्यातून, एक नवा विचार बहरला,
महिलांच्या शिक्षणाचा संकल्प येथे साकारला.
चौदा जुलै, एकोणीसशे तेवीस साल,
सर तुकोजीरावांनी साधला नवा ताल.

(अर्थ: १४ जुलै १९२३ रोजी इंदूरच्या राजघराण्यातून एक नवीन आणि प्रगतीशील विचार पुढे आला. सर तुकोजीराव होळकर चौथे यांनी महिला शिक्षणाचा संकल्प करत एक नवीन सुरुवात केली.)

२. 👑 होळकरांनी पाहिले एक स्वप्न मोठे,
स्त्रियाही शिकून व्हाव्या आत्मनिर्भर खरे.
शिक्षणाचे दार खुले झाले त्यांच्यासाठी,
ज्ञानाची कवाडे उघडली, दूर झाली भीती.

(अर्थ: तुकोजीराव होळकर यांनी स्त्रिया शिकून आत्मनिर्भर व्हाव्यात असे एक मोठे स्वप्न पाहिले. त्यांच्यासाठी शिक्षणाचे दरवाजे उघडले गेले, ज्यामुळे अज्ञानाची भीती दूर झाली.)

३. 💸 शिष्यवृत्ती निधी त्यांनी केला जाहीर,
अडचणी दूर झाल्या, शिक्षणाचा मार्ग झाला स्थिर.
गरीब असो वा श्रीमंत, सर्वांना समान संधी,
ज्ञानार्जनाची ही होती एक मोठी क्रांती.

(अर्थ: त्यांनी महिलांसाठी शिष्यवृत्ती निधी जाहीर केला, ज्यामुळे आर्थिक अडचणी दूर झाल्या आणि शिक्षणाचा मार्ग सोपा झाला. गरीब असो वा श्रीमंत, सर्वांना समान संधी मिळाली आणि ही ज्ञानार्जनाची एक मोठी क्रांती होती.)

४. 👧👩�🎓 मुली शाळेत जाऊ लागल्या आनंदाने,
पुस्तके हाती घेऊन, शिकू लागल्या उत्साहाने.
नव्या विचारांची पेरणी झाली समाजात,
स्त्री शिक्षणाने बदल घडवले मनात.

(अर्थ: या निधीमुळे मुली आनंदाने शाळेत जाऊ लागल्या आणि उत्साहाने शिकू लागल्या. समाजात नवीन विचारांची पेरणी झाली आणि स्त्री शिक्षणाने लोकांच्या मानसिकतेत बदल घडवले.)

५. 💡 सर तुकोजीरावांची ही दूरदृष्टी होती,
समाजाच्या प्रगतीची ती खरी गती होती.
शिक्षित स्त्री म्हणजे सुशिक्षित घर,
प्रगतीचा पाया रचला त्यांनी यावर.

(अर्थ: सर तुकोजीराव होळकर यांची ही दूरदृष्टी होती, ज्यामुळे समाजाच्या प्रगतीला खरी गती मिळाली. शिक्षित स्त्री म्हणजे सुशिक्षित कुटुंब, या विचारावर त्यांनी प्रगतीचा पाया रचला.)

६. 🕰� दशके लोटली, पण तो विचार अजून जिवंत,
महिलांच्या प्रगतीचा तो आहे एक महत्त्वाचा प्रांत.
आजही कितीतरी महिला घेतात प्रेरणा,
त्यांच्या कार्याची ही एक सुंदर गर्जना.

(अर्थ: अनेक दशके उलटली असली तरी, त्यांचा हा विचार आजही जिवंत आहे आणि महिलांच्या प्रगतीसाठी तो महत्त्वाचा आहे. आजही अनेक महिला त्यांच्या कार्यापासून प्रेरणा घेतात, ही त्यांच्या कार्याची एक सुंदर आठवण आहे.)

७. 🙏 इतिहासातील हा एक महत्त्वाचा दिवस,
स्त्रियांच्या विकासाचा तो होता पहिला बेस.
सलाम त्या राजाला, सलाम त्या कार्याला,
चौदा जुलैला शतशः नमन या दिनाला!

(अर्थ: इतिहासातील हा एक महत्त्वाचा दिवस आहे, कारण स्त्रियांच्या विकासाचा तो पहिला पाया होता. त्या राजाला आणि त्यांच्या कार्याला सलाम, तसेच १४ जुलैच्या या दिनाला शतशः नमन.)

सारंश (Emoji Saransh): 🗓� १४ जुलै १९२३ रोजी सर तुकोजीराव होळकर चौथे 👑 यांनी महिलांसाठी शिष्यवृत्ती निधी 🎓 जाहीर केला. या दूरदृष्टीच्या निर्णयाने स्त्री शिक्षणाला 📚 चालना मिळाली, अनेक मुलींना शिकण्याची संधी 👧 मिळाली आणि महिलांच्या सक्षमीकरणाचा 🌟 पाया रचला गेला. हा सामाजिक प्रगतीतील 🌱 एक महत्त्वाचा टप्पा होता.

--अतुल परब
--दिनांक-14.07.2025-सोमवार.
===========================================